Στο μεταξύ ο Κολοκοτρώνης σε συμβούλιο των Οπλαρχηγών στον Αϊ Γιώργη της Νεμέας, διέταξε τον Νικηταρά, τον Παπαφλέσσα, τον Παπανίκα, τον Χατζηγιαννάκη, τον Μορτζέλο κ.ά. να καταλάβουν την κλεισούρα του Αγιονορίου.
Τον Παναγιώτη Γιατράκο και τον Δημήτρη Τσώκρη να φρουρήσουν την Κλεισούρα του Μπερμπατιού και τον Κολλιόπουλο με τον Πλαπούτα να φρουρήσουν τα Δερβενάκια. Αλλά η κλεισούρα του Μπερμπατιού έμεινε αφύλακτη γιατί εκείνοι που ορίστηκαν να την υπερασπιστούν, έφυγαν για τους Μύλους χωρίς να ειδοποιήσουν τον Κολοκοτρώνη.
Έτσι ο Δράμαλης 27 προς 28 Ιουλίου 1822 με 14.000 στρατό πέρασε ανενόχλητος την κλεισούρα του Μπερμπατιού με κατεύθυνση προς το Αγιονόρι. Κατά τα ξημερώματα της 28ης Ιουλίου μεταξύ των υψωμάτων "ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΘΑΝΑΣΗ" και "ΜΕΓΑΛΟ ΤΡΑΧΩΝΙ" όπου βρισκόταν το Στρατιωτικό σώμα των Κορινθίων με αρχηγό τον Καπετάν Γεωργάκη Χελιώτη κτύπησε πρώτος την εμπροσθοφυλακή του Δράμαλη . Ο Χελιώτης αφού αποσύρθηκε με το σώμα του, φρόντισε να ειδοποιήσει τον Νικηταρά ότι οι Τούρκοι πλησιάζουν.
87
Συναγερμός επακολούθησε στο στρατόπεδο του Αγιονορίου. Όλοι έτρεξαν να συναντήσουν τον εχθρό. Ο Νικηταράς, ο Υψηλάντης, ο Παπαφλέσσας, ο αδελφός του Νικήτας Δίκαιος (Φλέσσας), οι κάτοικοι της περιοχής με τον οπλαρχηγό τους Κοντογιάννη, ο Χατζηγιάννης, ο Μαρτεζος Δήμος Ζυγούρας με πολλούς Σοφικήτες, ο Δημήτρης Κριεζής με πέντε Υδραίους πυροβολητές, όπως επίσης και ο Δημήτρης Κυμορφόπουλος με λίγους Δερβενοχωρίτες.
Ο Δράμαλης προσπάθησε να εμψυχώσει τους στρατιώτες του που λιποψυχούσαν οι Δερβίσιδες έκαναν τις απαραίτητες δεήσεις στον Αλλάχ, αλλά τελικά οι Τούρκοι δείλιασαν, υπόκυψαν και αποδεκατίστηκαν. Ο ίδιος ο Δράμαλης κατόρθωσε να διαφύγει και πεζός χωρίς το Τουρμπάνι του έφθασε στην Κόρινθο δοξάζοντας τον Αλλάχ που γλύτωσε. Στην Κόρινθο ο Δράμαλης σε άθλια κατάσταση όπου από την πίκρα του πέθανε στις 22 Οκτωβρίου 1822.
Οι Έλληνες για άλλη μια φορά θριάμβευσαν. Η δόξα στεφάνωσε τους νικητες. Όλοι διακρίθηκαν στη μάχη αυτή ακόμα και οι άμαχοι της περιοχής τελικά βρέθηκαν με όπλα στα χέρια τους. Έξι ώρες κράτησε η μάχη στο Αγιονόρι και στο πεδίο της μάχης μετρήθηκαν 1.200 νεκροί Τούρκοι. Όλα τα πολεμοφόδια έμειναν στον τόπο της μάχης.
Φορτία ολόκληρα με κιβώτια γεμάτα χρήματα, τιμαλφή ανεκτίμητης αξίας, σκεύη πολύτιμα και πλούσιος ρουχισμός, βαρύτιμα όπλα έπεσαν στα χέρια των νικητών. 200 Τούρκοι αιχμάλωτοι 36 Καμήλες, 800 Αραβικά άλογα, 1.200 μουλάρια φορτωμένα με όπλα, πολεμοφόδια και άλλες αποσκευές του εχθρού ήταν ακόμη μερικά από τα λάφυρα της μάχης. Το σημαντικότερο όμως κέρδος του Ελληνικού θριάμβου ήταν το τσάκισμα του ηθικού φρονήματος των Τούρκων.
Θετικότερη προσφορά, της Αργολιδοκορινθίας στην Επανάσταση του 1821 δεν μπορεί να υπάρξει άλλη. Η λαϊκή μούσα τραγούδησε τα κατορθώματα των Ελλήνων στα Δερβενάκια και στο Αγιονόρι.
1.2.1 ΤΩΝ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΩΝ
Φύσα Μαΐστρο δροσερέ και αέρα του πελάγου να πάς τα χαιρετίσματα στου Δράμαλη τη μάνα. Της Ρούμελης οι Μπέηδες, του Δράμαλη οι Αγάδες, Στο Δερβενάκι κείτονται, στο χώμα ξαπλωμένοι. Στρώμα χουνε τη μαύρη γης, προσκέφαλο λιθάρια και για πανωσκεπάσματα του φεγγαριού τη λάμψη. Κι ένα πουλάκι πέρασε και το συχνορωτάνε. Πουλί πως πάει ο πόλεμος, το Κλέφτικο Ντουφέκι, Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ο Κολοκοτρώνης και πάρα πίσω οι Έλληνες με τα σπαθιά στα χέρια. Γράμματα πάνε κι έρχονται στων Μπέηδων τα σπίτια. Κλαίνε τ αχούρια για άλογα και τα τζαμιά για Τούρκους. Κλαίνε μανούλες για παιδιά, γυναίκες για τους άνδρες.
88
