Μετά το 1833 ακολουθεί μια περίοδος που εκδηλώνεται συστηματικά η . ληστρική ζωή σε όλη την Ελλάδα. Στην αρχή βιοτικές ανάγκες ήσαν τα αίτια που ανάγκασαν πολλούς να επιδοθούν στο ληστρικό βίο. Οι βιοτικές όμως ανάγκες δεν ήσαν η μοναδική αιτία για να γίνει κανένας ληστής. Με την πάροδο του χρόνου η ληστρική ζωή έγινε μόδα και πάρα πολλοί για διάφορους λόγους επιδόθηκαν σε αυτή.
Από το 1850 όμως παρατηρείται μια έξαρση της ληστρικής ζωής σε όλη την Ελλάδα και οι ληστοσυμμορίες λυμαίνονται όλη τη χώρα. Το Χέλι δεν υστέρησε και στον τομέα αυτόν και σε αυτήν ειδικά την περίοδο ανέδειξε αρκετούς ληστές, που την πρώτη θέση κατέχουν οι Λύγκοι, πρώτος ο Αρχηλήσταρχος Γεώργιος Λύγκος, ο γέρος, ο επιλεγόμενος και παππούς και μετά από αυτόν ο ανιψιός, ο Λήσταρχος Αναστάσιος Λύγκος, ο επιλεγόμενος Λεβέντης.
Ο Γεώργιος Λύγκος ήταν ψηλός, ισχνός, με μακριά γενειάδα, με πυκνά μαύρα φρύδια, ήταν ο εξυπνότερος και ο πολιτικότερος από όλους τους ληστές της εποχής εκείνης. Ο Γέρο Λύγκος, ο παππούς, ποτέ δεν εγκλιμάτισε, δεν είχε σκοτώσει κανέναν και δεν φυγοδικούσε πριν γίνει ληστής. Το σκιάχτρο της Στρατιωτικής θητείας τον είχε κυνηγήσει από το χωριό και από τις πολιτείες και νεότατων ακόμα, λεβέντη, τον είχε σπρώξει στα απόκρημνα βουνά της Πελοποννήσου και στις χαράδρες μακριά από τα αποσπάσματα.
Τη δεκαετία του 1850 η Στρατιωτική θητεία ήταν δυσβάσταχτο φορτίο ιδιαίτερα από τους χωρικούς. Όταν επρόκειτο να γίνει η κλήρωση για το Στρατιωτικό, θρήνος και οδυρμός επικρατούσε σε όλο το χωριό. Οι μανάδες κλαίγανε τα παιδιά τους, τα οποία θα έφευγαν για τις Πόλεις, για την Πρωτεύουσα, για να υπηρετήσουν στις Καζάρμες και ο αποχωρισμός ήταν συγκινητικότατος, σαν να επρόκειτο να μη ξαναδούν ποτέ τον κληρωτό οι γονείς του, τα αδέρφια του και οι άλλοι συγγενείς.
Όταν κληρώθηκε ο Γεώργιος Λύγκος στο Χέλι και ήρθε η ώρα να παρουσιασθεί Στρατιώτης, αυτός δεν φάνηκε στη χώρα, στην Καζάρμα (Στρατώνας), αλλά πήρε το τουφέκι του και έγινε άφαντος από τα αποσπάσματα που τον κυνηγούσαν. Στην αρχή έπαιρνε ψωμί για να ζήσει, έπειτα άρχισε να κλέβει γιδοπρόβατα και μετά ήρθαν στο μυαλό του και τα λεφτά, γιατί κατάλαβε πως με τα λεφτά μπορούσε να αγοράσει οτιδήποτε. Έπειτα μάζεψε και. άλλους και έφτιαξε ολόκληρη ληστοσυμμορία που για αρκετά χρόνια δρούσε στην Πελοπόννησο, στην Αττική και στην Βοιωτία.
Ο Αναστάσιος Λύγκος ή Λεβέντης, ο ανιψιός του γέρου, επιδόθηκε στη ληστρική ζωή λίγο καιρό πριν από τη μεταπολίτευση του 1862 και δεν θα
228
το έκανε αυτό, αν τα αποσπάσματα δεν τον πίεζαν στο χωριό για να αποκαλύψει που βρισκόταν ο θείος του, Γεώργιος Λύγκος, και δεν τον απειλούσαν ότι θα κλείσουν αυτόν στη Φυλακή. Έτσι πήρε και αυτός το τουφέκι του και πήγε, βρήκε τον μπάρμπα του και εντάχθηκε στη συμμορία του για αρκετό καιρό, για να κάνει αργότερα δική του συμμορία. Εκτός από τους δύο παραπάνω Χελιώτες ληστές, είναι ακόμα γνωστοί και άλλοι δύο. Ο ληστής Κίτσος που το πραγματικό του όνομα ήταν Χρήστος Οικονόμου ή Νυφίτσας και ήταν και αυτός ανιψιός του Γέρο Λάγκου, ήταν ξανθός, νέος, καθαρός και ωραίος και το 1871 σχημάτισε δική του συμμορία από τους Καδή, Μάγερα και Κουρκούμπα.
Ο επόμενος ληστής από το Χέλι ήταν ο Κουλός ο οποίος τον περισσότερο καιρό ήταν μαζί με τον Λύγκο. Λεπτομέρειες για τη ζωή και τη δράση των ληστών που η καταγωγή τους ήταν από το Χέλι, αναφέρονται σε ειδικό βιβλίο με τίτλο "ΛΗΣΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΕΛΙ" που έχει κυκλοφορήσει σε ελάχιστα αντίτυπα (σε φωτοτυπίες από δακτυλογραφημένο κείμενο), το έτος 1995.
