Θερινό Ηλιοστάσιο

Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο Ήλιος βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του  ουρανού όπως εμφανίζεται σε  εμάς οι οποίοι βρισκόμαστε επάνω στην επιφάνεια της Γης.
Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση»
επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει την φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.
Εξ ίσου ορθό ετυμολογικώς είναι και το συνώνυμο «ηλιοτρόπιο». Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο.


Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους. Σε κάποιες χώρες θεωρείται ότι αρχίζουν ή διαχωρίζουν τις εποχές, ενώ σε άλλες θεωρούνται τα κέντρα τους.
Τα δύο ηλιοστάσια κάθε χρονιάς φέρουν διάφορα ονόματα ανάλογα με το ποιό χαρακτηριστικό τους θέλουμε να τονίσουμε.
• Τα πλέον συνηθισμένα ονόματα είναι θερινό και χειμερινό ηλιοστάσιο. Ωστόσο, αυτά τα ονόματα δεν ορίζουν μονοσήμαντα τα ηλιοστάσια, αφού, όπως και οι εποχές του έτους, το θερινό ηλιοστάσιο για το βόρειο ημισφαίριο, είναι το χειμερινό για το νότιο (Ιούνιος) και αντιστρόφως.
• Οι όροι βόρειο ηλιοστάσιο και νότιο ηλιοστάσιο υποδεικνύουν την θέση του Ηλίου επάνω στην ουράνια σφαίρα όπως αυτός φαίνεται από την Γη.
Το βόρειο ηλιοστάσιο συμβαίνει τον Ιούνιο σε όλη την Γη, οπότε ο Ήλιος βρίσκεται επάνω από τον Τροπικό του Καρκίνου, ενώ το νότιο ηλιοστάσιο συμβαίνει τον Δεκέμβριο, όταν ο Ήλιος βρίσκεται επάνω από τον Τροπικό του Αιγόκερω. Οι όροι αυτοί θεωρούνται οι πλέον ουδέτεροι και σαφείς.
• Οι όροι ηλιοστάσιο του Ιουνίου και ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου είναι εναλλακτικοί των όρων «θερινό»/«χειμερινό», αλλά χωρίς την αμφιβολία για το ποιό ημισφαίριο υπονοούν.
Δεν χρησιμοποιούνται πολύ πάντως, καθώς δεν χρησιμοποιούν όλοι οι κάτοικοι της Γης ηλιακό ημερολόγιο, όπου τα ηλιοστάσια συμβαίνουν κάθε χρόνο τον ίδιο μήνα.
Η αιτία της υπάρξεως των εποχών του έτους είναι ότι ο άξονας περιστροφής της Γης γύρω από τον εαυτό της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο της περιφοράς της γύρω από τον Ήλιο, αλλά (στα χρόνια μας) σχηματίζει μία γωνία περίπου 23° 26΄ (αποκαλούμενη λόξωση της εκλειπτικής), ενώ ταυτόχρονα ο άξονας κρατά την ίδια διεύθυνση στον χώρο.
Ως αποτέλεσμα, την μισή χρονιά (από τις 20 Μαρτίου ή 21 Μαρτίου ως τις 22 Σεπτεμβρίου ή 23 Σεπτεμβρίου) το βόρειο ημισφαίριο «γέρνει» προς τον Ήλιο, με το μέγιστο γύρω στις 21 Ιουνίου, ενώ την άλλη μισή χρονιά το νότιο ημισφαίριο είναι αυτό που «βλέπει» περισσότερο ήλιο, με το μέγιστο γύρω στις 21 Δεκεμβρίου.

Οι δύο στιγμές των μεγίστων αυτών αποκλίσεων είναι τα ηλιοστάσια.

   

Στο βόρειο ηλιοστάσιο ο Ήλιος εμφανίζεται να περνά ακριβώς από το ζενίθ το μεσημέρι σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 23° 26΄ Βόρειο (ισοδύναμα: επάνω στον Τροπικό του Καρκίνου).
Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει στο νότιο ηλιοστάσιο σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 23° 26΄ Νότιο (ισοδύναμα: επάνω στον Τροπικό του Αιγόκερω).
Οι τόποι της Γης ανάμεσα σε αυτά τα δύο πλάτη βρίσκονται στην Τροπική ζώνη και μπορούν να δουν τον Ήλιο να περνά από το ζενίθ δύο ημέρες κάθε χρόνο.
Εξ άλλου, κατά το βόρειο ηλιοστάσιο σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 66°34΄ Βόρειο (ισοδύναμα: επάνω στον Αρκτικό Κύκλο) ο Ήλιος εμφανίζεται να τέμνει ακριβώς τον βόρειο ορίζοντα τα μεσάνυχτα, και όλοι οι τόποι βόρεια από αυτόν τον κύκλο βλέπουν τον Ήλιο επάνω από τον ορίζοντα όλο το εικοσιτετράωρο.


Αυτό είναι το φαινόμενο που είναι γνωστό ως "ο ήλιος του μεσονυκτίου".

Από την άλλη, τόποι που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 66° 34΄ Νότιο (ισοδύναμα: επάνω στον Ανταρκτικό Κύκλο) βλέπουν τον Ήλιο να τέμνει ακριβώς τον βόρειο ορίζοντα το μεσημέρι, και όλοι οι τόποι νότια από αυτόν τον κύκλο δεν βλέπουν καθόλου τον Ήλιο όλο το 24ωρο.
Αυτή είναι η λεγόμενη «πολική νύχτα».
Κατά το νότιο ηλιοστάσιο τα φαινόμενα στα δύο ημισφαίρια αντιστρέφονται.
Στην Εύκρατη ζώνη, όπου ανήκουμε και εμείς, το καλοκαίρι ο Ήλιος παραμένει για περισσότερες ώρες και ψηλότερα επάνω από τον ορίζοντα, ενώ τον χειμώνα λιγότερες ώρες και χαμηλότερα στον ουρανό.
Αυτή είναι η αιτία της καλοκαιρινής ζέστης και του χειμωνιάτικου κρύου.
Η κατεύθυνση του άξονος της Γης, η λόξωση της εκλειπτικής, όπως και η εκκεντρότητα της τροχιάς της Γης περί τον Ήλιο μεταβάλλονται και αυτές σύμφωνα με τους «Κύκλους του Μιλάνκοβιτς» (1), απλώς η μεταβολή αυτή είναι πολύ αργή για τα δικά μας, τα ανθρώπινα χρονικά μέτρα, αφού συμβαίνει σε κλίμακες χιλιάδων ετών.
Αυτήν την στιγμή, οι τροπικοί του Καρκίνου και του Αιγόκερω (όπως ορίζονται με τον ήλιο, στο ζενίθ, στα ηλιοστάσια) υποχωρούν αργά προς τον ισημερινό, ενώ ο αρκτικός και ανταρκτικός κύκλος υποχωρούν προς τους αντίστοιχους πόλους.
Για τους ανθρώπους επάνω στην Γη ήταν ανέκαθεν χρήσιμο να παρατηρούν πώς ο Ήλιος φαινόταν να περιφέρεται γύρω τους.
Τα ημερήσια τόξα που «γράφει» ο Ήλιος επάνω στην ουράνια σφαίρα κατά την ημερήσια φαινομενική του κίνηση εξαρτώνται από την εποχή του έτους.
Τα μακρύτερα ημερήσια τόξα είναι πάντοτε το καλοκαίρι, ενώ τα βραχύτερα τον χειμώνα.
Τα δύο ακραία τόξα παρατηρούνται στα δύο ηλιοστάσια της χρονιάς και απέχουν μεταξύ τους την (μέγιστη) απόσταση των 46°53΄ (2 × 23°26΄).
Υπάρχουν και τα νυκτερινά τόξα της «πορείας» του Ηλίου. Κατά το βόρειο ηλιοστάσιο, αυτά είναι ανύπαρκτα για τόπους βορειότερα του Αρκτικού Κύκλου, αφού ο Ήλιος παραμένει 24 ώρες επάνω από τον ορίζοντα, οπότε έχει μόνον ημερήσιο τόξο.
Ακόμα και για τόπους μερικές μοίρες νοτιότερα, τα νυκτερινά τόξα εκείνες τις ημέρες είναι μικρά, αλλά και «ρηχά», δηλαδή κανένα τμήμα τους δεν βρίσκεται πολύ κάτω από τον βόρειο ορίζοντα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο Ήλιος να εξακολουθεί να φωτίζει τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας αυτών των τόπων (πράγμα που προκαλεί το λυκαυγές και το λυκόφως, κοινώς «σούρουπο»).
Ακόμα και τα μεσάνυχτα λοιπόν, παρατηρείται ένα ημίφως, ένα λυκόφως που το διαδέχεται το λυκαυγές χωρίς να μεσολαβήσει σκοτάδι, φαινόμενο ιδιαίτερα γνωστό στην Αγία Πετρούπολη ως οι «Λευκές Νύχτες», που παρατηρείται μερικές ημέρες πριν και μετά το βόρειο ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου).

Λευκές νύχτες στην Αγία Πετρούπολη

 

 

 

 

Βέβαια αυτό δεν περιορίζεται στην συγκεκριμένη πόλη, αλλά παρατηρείται σε όλους τους τόπους με παρόμοιο γεωγραφικό πλάτος.
Όλα αυτά εξάλλου συμβαίνουν και στους αντίστοιχους τόπους του νότιου ημισφαιρίου κατά το νότιο ηλιοστάσιο, απλά, κοντά στον Ανταρκτικό Κύκλο δεν υπάρχουν πόλεις.  Στους πόλους, τέλος, κατά τα ηλιοστάσια ο Ήλιος παραμένει όλο το 24ωρο σε ύψος 23°26΄ επάνω ή κάτω από τον ορίζοντα ανάλογα με το αν το ηλιοστάσιο είναι θερινό ή χειμερινό. Στην δεύτερη περίπτωση, αυτό είναι αρκετό για να μην υπάρχει ούτε λυκόφως.

                 Πολιτιστικές επιδράσεις και λαογραφία

Πολλοί ανθρώπινοι πολιτισμοί εόρταζαν και εορτάζουν τόσο το χειμερινό όσο και το θερινό ηλιοστάσιο, όπως και τις ισημερίες, πράγμα που αντικατοπτρίζεται και σε κοντινές, ημερολογιακά,  φαινομενικά, άσχετες, θρησκευτικές εορτές.
Για το θερινό ηλιοστάσιο και οι τρεις μεγάλες συνιστώσες του Χριστιανισμού (Ορθόδοξοι, Καθολικοί και Προτεστάντες) εορτάζουν την γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στις 23 ή στις 24 Ιουνίου, γνωστή στην Ελλάδα ως εορτή του «Αϊ-Γιάννη του Φανιστή», αρκετά σημαντική ώστε σε κάποια μέρη (Σωζόπολις Ανατ.Ρωμυλίας) ολόκληρος ο Ιούνιος να αναφέρεται ως «Αϊγιαννίτης».
Ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας έγραφε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 22/6/1958:

«Ὃτι μία νέα χρονική περίοδος ἀρχίζει μὲ τὴν 24ην Ἰουνίου τὸ γνωρίζουν καὶ οἱ ἂνθρωποι τοῦ λαοῦ: «εἶναι λιτρόπι» λέγουν, δηλ. ἡμέρα τῶν θερινῶν τροπῶν τοῦ ἡλίου καὶ δι' αὐτό τὸν Ἰωάννην Πρόδρομον, τοῦ ὁποίου τὸ Γενέθλιον ἑορτάζεται τὴν ἡμέραν αὐτήν, εἰς μερικούς τόπους, ὃπως εἰς τὴν Κύμην, τὴν Κύθνον, τὴν Λέσβον, τὴν Σινώπην, τὴν Οἰνόην, τὸν ὀνομάζουν Αϊγιάννη «Λιοτροπιόν» ἢ Ἀλιτροπιόν ἢ τοὺ Λουτρόπου. Ἐπικρατεῖ μάλιστα ἡ πίστις ὃτι ὁ ἣλιος τῆς ἡμέρας αὐτής «τρέμει ἢ γυρίζει καὶ εἶναι θαμπερός».

Στις βορειότερες χώρες, όπου οι μεταβολές της πορείας του Ηλίου είναι ευκολότερα αντιληπτές από ό,τι στην Ελλάδα, οι σχετικές τελετές επικρατούσαν από την χαραυγή ήδη του πολιτισμού.
Το αρχαιότερο ίσως σχετικό μνημείο είναι το Στόουνχεντζ (2).
Σήμερα η κεντρική ιδέα επιβιώνει σε εορτασμούς όπως 

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ - ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ

ΦΕΝΑΚΕΣ: ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗΣ ΑΦΕΛΩΝ ΚΑΙ ΜΗ.

Τι είναι η Φ ε ν ά κ η και τι οι Φ ε ν ά κ ε ς; Δεν θα είναι δύσκολο θαρρώ να περιγραφεί. Οι εποχές ετούτες κατακλύζονται από αυτούς τους δαίμονες.
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία και λατρεία, με την ονομασία Φενάκες ήταν γνωστοί κάποιοι δαίμονες, τους οποίους επικαλούνταν και ζητούσαν τη βοήθειά τους οι αρχαίοι Αθηναίοι όσες φορές επιθυμούσαν να ε ξ α π α τ ή σ ο υ ν κάποιον άνθρωπο.
Ο αρχικός τύπος ήταν ο φαίναξ, του φαίνακος, από το ρήμα φαίνω – φαίνομαι, δηλαδή φανερώνω. Ο φαίναξ ήταν ο α π α τ ε ώ ν α ς, που με την σειρά του μας έδωσε το φέναξ, φένακος.
Το "αι" της φενάκης μονοφθογγίστηκε γλωσσολογικώς, οι δύο φθόγγοι απλοποιήθηκαν και έγιναν ένας, "ε".
Λέξη πολύ παλιά, οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι ο Φαίναξ ήταν κύριο όνομα, το ανθρωπωνύμιο pa-na-ki μια δοτική των μυκηναϊκών χρόνων, που απαντάται στις πινακίδες της μυκηναϊκής Β γραφής.
Με την φενάκη ως πρώτη έννοια εννοούσαν και την περούκα. Η περούκα κρύβει μια ατέλεια, άρα απατά, εξαπατά, φενακίζει.
Η φενάκη, η εξαπάτηση, ο φενακισμός είναι η παραπλάνηση αφελών και μη. Φ ε ν ά κ η, λοιπόν, είναι η απάτη, η ψευτιά, η πλάνη, το ψέμα που λέγεται για εξαπάτηση, η παραπλάνηση.
Επικαλούμαστε την Φενάκη για να κρύψουμε ένα μυστικό, μία ιδέα, μία ιδεολογία, ακόμα και μια ιδεοληψία, όπως συνηθίζουμε να αποκαλούμε την εμμονή μας σε συγκεκριμένες πεποιθήσεις, με τελικό σκοπό την εξαπάτηση.
Λέμε ή ακούμε καμιά φορά προτάσεις όπως: "Οι υποσχέσεις του, τα λόγια του αποδείχτηκαν φενάκη" και το μυαλό μας πάει κατευθείαν στους πολιτικούς αυτού του τόπου.
Είναι βέβαιο ότι τους Φ έ ν α κ ε ς τους επικαλούνται αυτή η μερίδα των πολιτών σε καθημερινή βάση. Όμως αυτοί που τους επικαλούνται, δεν είναι ο καθρέφτης αυτών που τους ψηφίζουν;
Όπως προαναφέραμε: "ο φενακισμός είναι η παραπλάνηση αφελών και μη". Αφελών και μη.
Οι δαίμονες Φένακες λοιπόν συνεχίζουν να ζουν και ουδέποτε ξεπέσανε στην λήθη. Απόδειξη;
Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Ετούτος ο τόπος και ο λαός, ο πλανεμένος και βαθιά εξαπατημένος, είναι η απόδειξη.

Ερευνα και συλλογή πληροφοριών Γιώβη Βασιλική

Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ, ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΗ ΚΑΙ ΘΛΙΜΜΕΝΗ

"Όσοι α φ ά ν ι σ α ν το ένδοξο ιστορικό παρελθόν, φρόντισαν σκοπίμως να απαξιώσουν κάθε τι ε λ λ η ν ι κ ό μέσα από διαδρομές χιλιάδων ετών. Απογύμνωσαν βιαίως τον Ελληνισμό α ρ π ά ζ ο ν τ α ς τον νικηφόρο οπλισμό του.
Γνωρίζουμε όλοι μας, ο καθένας μέσα από την δική του προσωπική διαδρομή, πως το χέρι το οποίο αναζητούμε προς βοήθεια στις δυσκολίες μας έρχεται μ ό ν ο από τους «γονείς μας» και αυτή η φυσική ροή και τάξη έχει περιέργως διαταραχθεί.
Έτσι α δ υ ν α τ ο ύ μ ε σαν λαός να κρατήσουμε σφιχτά το χ έ ρ ι του Επίκουρου, του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα, του Σωκράτη, του Ορφέα, της Αθηνάς, του Άρη.
Εξακολουθούμε να β ο υ λ ι ά ζ ο υ μ ε στις αμμώδεις προκαταλήψεις της θρησκείας της ερήμου, μιας ε ρ ή μ ο υ που σκοπίμως και εντέχνως είναι η έδρα των νικητών. Μέσα σε αυτήν την έρημο σκόνης β ο ύ λ ι α ξ ε ο Έλληνας και η ανθρωπότητα.
Χωρίς διαδρομή πια, χωρίς ελπίδα, αφοπλισμένος, ριγμένος στα τ έ σ σ ε ρ α, όπως άλλωστε επιτάσσει και η θρησκευτική διαδρομή του Αυγούστου, παρακαλά γονατιστός «αειπάρθενο» έ λ ε ο ς.
Οι νικητές ελέγχουν ακόμη το παιχνίδι της ζωής μας, όσο ο Έλληνας θα παραμένει καθηλωμένος στις καυτές ανάσες της «Σιμούν», τόσο το χέρι που θα τον στηρίξει δεν θα είναι ορθωμένο.
Η Θ ε ά Α θ η ν ά των Ελλήνων, της ανθρωπότητας, παραμένει σκεπτόμενη και θλιμμένη. Η «πανοπλία» της παραμένει χάμω και αφόρετη, κρυμμένη καλά σε μια όαση, αρκεί όμως να μπορεί ο νεοέλληνας να φτάσει ως εκεί.
Mπορεί;"

ΟΙ ΘΕΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΔΟΚΟΣΜΙΚΟΙ Για τους σημιτικούς λαούς η φύση είναι βέβαια δημιουργία του θεού, και μάλιστα δημιουργία εκ του μ η δ ε ν ό ς, ένα θαύμα δηλαδή το οποίο εκφράζει, την άπειρη δύναμη του θεού... Επιπλέον λόγω του "προπατορικού αμαρτήματος" του ανθρώπου η φύση περιήλθε σε κατάσταση απομάκρυνσης από τον θεό, αποξένωσης με τον θεό, αντιπαλότητας με τον θεό, με αποτέλεσμα ο θεός να εμφανίζεται πράγματι ως το "εντελώς άλλο" και κατά συνέπεια να φανερώνεται αληθινά και ολοκληρωτικά μόνο μέσα στο αντίθετο της φύσης, στο θαύμα.
Στην περίπτωση του Έ λ λ η ν α τα πράγματα είναι διαφορετικά: γι' αυτόν η φύση, το σύμπαν, ο κόσμος, όπως είναι, είναι κάτι θεϊκό και ο απορητικός θαυμασμός, με τον οποίο παρατηρεί τον κόσμο, ήταν γι αυτόν όχι βέβαια η μοναδική, ωστόσο η βασική πηγή της θρησκείας του.
Εδώ βρισκόταν η απαρχή της "ιδέας του περί θεού". Για τούτο η ευσέβεια του δ ε ν χρειάζεται θ α ύ μ α τ α.
H ίδια η φ υ σ ι κ ή τάξη είναι για αυτόν κάτι θεϊκό.
Δεν υπάρχει γι αυτόν α ν τ ί θ ε σ η θεού κόσμου και φύσης, και η δημιουργία εκ του μηδενός είναι για αυτόν α δ ι α ν ό η τ η. Υπάρχει μόνο η τάξη του χ α ο τ ι κ ο ύ, η διαμόρφωση του ά μ ο ρ φ ο υ.
Οι ίδιοι οι θ ε ο ί δεν βρίσκονται επέκεινα του κόσμου, αλλά είναι ενδοκοσμικοί.
Ο ουρανός, η γη και ο Άδης είναι οι τρεις όροφοι του κοσμικού οικοδομήματος. Η θεογονία σχεδόν συμπίπτει με την κοσμογονία.
Ο Έ λ λ η ν α ς αισθάνεται την φύση και το θεϊκό στοιχείο εντός της ως κάτι συγγενές, και νιώθει ότι ο ίδιος αποτελεί μέρος τους.
Για τούτο δ ε ν υπάρχει αγεφύρωτο χ ά σ μ α μεταξύ θεού και ανθρώπου, παρά την διαφορά τους ως προς την δύναμη και την αφθαρσία.
Οι θ ε ο ί και οι θ ε έ ς κατεβαίνουν στους ανθρώπους και έρχονται σε γ ά μ ο μαζί τους, και στην χ ο ρ ε ί α των ηρώων, οι οποίοι γεννιούνται από αυτούς και αποτελούν τον συνδετικό κρίκο των Ολυμπίων με τους θνητούς, μπορούν να αρθούν και μεγάλοι, κατά κάποιο τρόπο ιδιαίτερα ευνοημένοι από τους θεούς, ά ν θ ρ ω π ο ι.
Στους Έλληνες λείπει εντελώς η δ ο γ μ α τ ι κ ή διατύπωση του περιεχόμενου της θρησκείας και η δέσμευση των ανθρώπων σε αυτήν.
Επίσης, τα ηθικά αιτήματα της θρησκείας, οι λεγόμενοι "άγραφοι νόμοι" περιορίζονται στα πιο στοιχειώδη.
Στην ουσία είναι λατρευτική θρησκεία και ασκεί την επιρροή της στο "εξαγιασμό του αντικειμενικού Είναι".
Εντονότερη ήταν, σε αντιστάθμισμα, η δέσμευση μέσω της στενής σχέσης θρησκείας και κράτους.
Μπορούσε κανείς να κάνει και δίχως "εκκλησία", δίχως ξεχωριστό ιερατείο, επειδή το ίδιο το κράτος ήταν η εκκλησία, και η λ α τ ρ ε ί α των θεών, τους οποίους τιμούσε το κράτος, αποτελούσε αυτονόητο κ α θ ή κ ο ν του πολίτη."

ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΥΘΟ ΣΤΟΝ ΛΟΓΟ-W. Nestle

ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ

Ευτυχισμένος αυτός που φ ρ ο ν τ ί ζ ε ι για την α θ ά ν α τ η ψυχή του, πάντοτε, για να είναι καλλίστη, και που δεν φροντίζει πολύ
για το θνητό σώμα, αν κάτι χρειάζεται και δεν το λυπάται.
Ευτυχισμένος είναι αυτός από τους ανθρώπους, ο οποίος δ ε ν υποδουλώνει τον εαυτόν του σε αυτούς τους αγνώμονες, που τον κτυπούν, έχοντας δε ατάραχη την ψυχή του, ν ι κ ά την κακία εκείνων.
Ευτυχισμένος είναι αυτός που δεν πονεί για τις πιο δυσάρεστες α τ υ χ ί ε ς που προέρχονται από τους θεούς, αλλά τις υποφέρει εύκολα, θεωρώντας κ α λ ό αυτό που ω φ ε λ ε ί το αθάνατο μέρος του, την ψυχή.
Ευτυχισμένος είναι αυτός, που δεν προσέχει τις α ν ό η τ ε ς γνώμες των ανθρώπων, αλλά σκέπτεται σ ω σ τ ά και με σωστή γνώμη
μελετά την θεϊκή αρετή.
Ευτυχισμένος αυτός που δεν επιδιώκει συνεχώς άσκοπα και απερίσκεπτα να αποκτήσει άπειρο πλήθος κτημάτων
αλλά τηρεί το μ έ τ ρ ο στις αρμονικές ανάγκες του σώματος.
Ευτυχισμένος είναι αυτός που θέτει το σωστό μέτρο στις τέρψεις, για να μην ελκυθεί η ψυχή ή το σώμα από κάποια κ α κ ί α, αλλά να συμφωνεί με την θ ε ϊ κ ή αρετή.
Ευτυχισμένος είναι αυτός που δεν κάνει κακό στους ανθρώπους λόγω της δεινής ανοησίας και από πλεονεξία, αλλά κάνει πάντοτε καλό και είναι ό μ ο ι ο ς με τους μακάριους θεούς.
Ευτυχισμένος είναι αυτός που δεν αμελεί κανένα κοινό καλό στο γ έ ν ο ς του— αυτός που γνωρίζει περισσότερο ότι και οι θεοί
φροντίζουν για το κοινό καλό και που δεν το κ α τ α π ρ ο δ ί δ ε ι.
Eυτυχισμένος είναι αυτός που αποδίδει ε υ γ ν ω μ ο σ ύ ν η στους θεούς και ξέρει ότι όλα όσα έχει προέρχονται κυρίως από τον Δ ί α, που δίνει σε όλους π ρ ώ τ ο ς όλα τα καλά και τα αγαθά."

Γ. Πλήθων Γεμιστός
(25-26-27ος ύμνος εις τους θεούς)

ΌΤΑΝ Η ΘΕΑ ΝΥΚΤΑ ΡΙΧΝΕΙ ΤΑ ΠΕΠΛΑ ΤΗΣ, Ο ΘΕΙΟΣ ΝΟΥΣ ΞΕΔΙΑΛΥΝΕΙ ΟΣΑ ΕΙΔΕ ΣΤΟ ΦΩΣ.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Ο δ ύ σ σ ε ι α εκκινείται από τη στιγμή κατά την οποία ο Οδυσσέας ευρίσκεται στο νησί της Καλυψούς. Εκεί δέχεται την επίσκεψη του φτεροπόδαρου αγγελιαφόρου Θεού του Ερμή, του φέροντος το μήνυμα να αφήσει η Θεά τον Ήρωα να επιστρέψει στο νόστο και στο μεγάλο σ κ ο π ό του, στην Ι θ ά κ η.
Όλες οι περιπέτειες του Βασιλέως της Ιθάκης κρύβουν απίστευτους εννοιακούς και αξιακούς συμβολισμούς.
Η διαβίωση στην Καλυψώ 7 χρόνια συμβολίζει τη νωχέλεια, την πνευματική ραστώνη,την απραγμοσύνη, την τεμπελιά πνεύματος και σώματος αλλά και το θάνατο της ψ υ χ ή ς.
Συγχρόνως αναδεικνύεται και το μέγιστο χαρακτηριστικό των Ελλήνων, η κ ί ν η σ ι ς. Οι Θεοί (συμπαντικές δυνάμεις ) πάντα αφυπνίζουν τον άνθρωπος προς το μεγάλο σκοπό.
Δυστυχώς ο γυρισμός στο Έ ν είναι προσωπική υπόθεση του Ενός.
Οι πολλοί θα κατασπαράξουν τα βόδια του Ηλίου (υποταγή στα πάθη και στις λαγνείες), ο Ήλιος σε έναν θα φωτίσει το δρόμο.
Ο συμβολισμός της νήσου του Ηλίου έχει και άλλη παράμετρο.
Όλα όσα φωτίζονται γύρω μας δ ε ν μας ανήκουν. Σε πολλά το φως φωτίζει μόνο και μόνο για να δοκιμασθεί ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος ελέγχει τα φωτιζόμενα σε σχέση με το Ε ί ν α ι του και τους σκοπούς του. Ο Ήλιος φωτίζει πολλά για να μπερδεύει. Όταν η θεά νύκτα ρίχνει τα πέπλα της ο Θείος Νους ξεδιαλύνει όσα είδε στο Φως.
Γι αυτό ο Ύ π ν ο ς είναι το μεγαλύτερο ανθρώπινο σ χ ο λ ε ί ο.
Ο Νους του ανθρώπου ποτέ δεν μπερδεύεται στη Νύκτα, τη Νύκτα β λ έ π ε ι. Στο φως του Ηλίου μπερδεύεται ο Θείος Νους διότι τότε δίδει το τιμόνι στους σωματικούς οφθαλμούς.
Γι αυτό και οι κοσμογονίες δέχθηκαν ως δημιουργική αρχή τη ν ύ κ τ α και όχι τον Ή λ ι ο.
Ο Ήλιος αποθεώθηκε από τον ε π ι λ ή σ μ ο ν α άνθρωπο ο οποίος υπέπεσε στην ψεύτικη λαγνεία του φωτός όταν λ η σ μ ό ν η σ ε τα κρυμμένα φώτα της νύχτας, αυτά που έκαναν τον Οδυσσέα του σκοπού, να ί δ ε ι μέσα στη νύκτα την Ι θ ά κ η.
Τέλος πάντων, γι αυτό ο Πεισίστρατος εισήγαγε τα έ π η προς παιδεία των νεαρών Αθηναίων.

Βασίλειος Μακρυπούλιας Δρ.Φιλοσοφίας

ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΙΣ ΤΑ ΣΥΜΠΟΣΙΑ ΜΕ ΑΠΑΙΔΕΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΥΧΑΙΟΥΣ

Π ρ ο σ δ ι ό ρ ι σ ε από την στιγμή αυτή το χαρακτήρα και την συμπεριφορά για τον εαυτό σου, τον οποίο θα διατηρείς και όταν είσαι μόνος σου και όταν συναναστρέφεσαι με άλλους ανθρώπους.
Και ως επί το πλείστον να είσαι σ ι ω π η λ ό ς ή να λες μόνο τα απαραίτητα και με λ ί γ α λόγια. Σπανίως και όταν η στιγμή το απαιτεί να μιλήσεις, μίλησε, αλλά όχι για κάτι τυχαίο, όχι για μονομαχίες, όχι για ιπποδρομίες, όχι για αθλητές, όχι για φαγητά ή ποτά, ή πράγματα που συζητούν παντού και προπαντός όχι για α ν θ ρ ώ π ο υ ς κατηγορώντας ή επαινώντας ή συγκρίνοντας τους. Εάν σου είναι δυνατόν, μετάβαλε την συζήτηση σε αυτό που αρμόζει.
Εάν, όμως, τύχει να βρεθείς μόνος σου ανάμεσα σε α π α ί δ ε υ τ ο υ ς ανθρώπους, σ ι ώ π η σ ε.
Να μη γελάς πολύ, ούτε για τα πολλά πράγματα, και να μη γελάς ασυγκράτητα.
Απόφυγε να ο ρ κ ί ζ ε σ α ι, εάν είναι δυνατόν εντελώς, διαφορετικά όσο μπορείς.
Να αποφεύγεις τα συμπόσια με ανθρώπους απαίδευτους και τυχαίους και, εάν κάποτε έρθει ο καιρός, να εντείνεις την προσοχή σου, και να μην υ π ο π έ σ ε ι ς στην θέση των αδαών.
Γιατί να γνωρίζεις πως, εάν ο φίλος σου είναι β ρ ό μ ι κ ο ς, αναγκαστικά θα βρομίσει και εκείνος που τον συναναστρέφεται, ακόμη και αν ο ίδιος συμβαίνει να είναι καθαρός.

Επίκτητος-Εγχειρίδιον

Η ΖΩΗ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΕΡΟΧΗ ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

"Οι θ ε ο ί της αρχαίας Ελλάδας, έτσι τέλειοι όπως προβάλλουν στους στίχους του Ομήρου, δεν πρέπει ασφαλώς να εκληφθούν ως δημιουργήματα ένδειας και δυσχερειών, δεν αποτελούν αποκυήματα ενός πνεύματος περιδεούς που πρόβαλλε τα είδωλα τους πάνω στο γαλάζιο, γιατί ήθελε τάχα να αποστρέψει το βλέμμα από την ζωή.
Οι μορφές αυτές δ ε ν εκφράζουν την θρησκεία του καθήκοντος, της ασκητικής ή της πνευματικότητας, παρά της ζωής! Αποπνέουν τον θ ρ ί α μ β ο της ύπαρξης, μια πληθωρική ζωτικότητα συνοδεύει την λατρεία τους.
Δ ε ν α π α ι τ ο ύ ν. Θεοποιούν το Υπάρχον, ασχέτως αν είναι "καλό" ή "κακό".
Συγκρινόμενοι με την αυστηρότητα, την ευσέβεια και την στρυφνότητα άλλων θρησκειών, η αρχαιοελληνική θρησκεία κινδυνεύει να περάσει απλά και μόνον ως παιχνίδι της φαντασίας. Αν, όμως, δούμε που έγκειται η βαθύτατη (και συχνά παραγνωρισμένη) σοφία της, τότε ο επικούρειος χαρακτήρας των Ολύμπιων θεών θα αναδειχθεί ευθείς ως δημιούργημα ενός ασύγκριτου λαού - καλλιτέχνη, και δη ως το κορυφαίο του επίτευγμα.
Ο αρχαίος Έλληνας γνώριζε πολύ καλά τον φόβο και τον τρόμο της ύπαρξης, αλλά τον κάλυπτε με ένα πέπλο προκειμένου να ζήσει: "ένας σταυρός κρυμμένος κάτω από ρόδα" κατά τον συμβολισμό του Γκαίτε.
Συνεπώς, επικράτησε ο φ ω τ ε ι ν ό ς κόσμος του Ολύμπου, αφού το κράτος της ζοφερής Μοίρας, εκείνης που σφράγισε τον πρόωρο θάνατο του Αχιλλέα, και τον φριχτό γάμο του Οιδίποδα, κρύφτηκε πίσω από τις απαστράπτουσες μορφές του Δία, του Απόλλωνα, του Ερμή κοκ.

Ο αρχαίος Έλληνας δεν είναι ούτε αισιόδοξος, ούτε απαισιόδοξος. Είναι κατά ουσίαν ά ν δ ρ α ς, που αντικρίζει κατάματα κάθε τι τρομακτικό και δεν το αρνείται.
Η θ ε ο δ ι κ ί α δεν τον προβληματίζει, αφού η δημιουργία του κόσμου δεν είναι έργο θεών, και, συνεπώς, οιαδήποτε ευθύνη φέρει για την κατάσταση του.
Ιδού η σοφία του αρχαιοελληνικού πνεύματος: είχε ζέψει ως και τους θεούς στον ζυγό της α ν ά γ κ η ς...Ο κόσμος των θεών είναι ένα πέπλο που κυματίζει μπροστά στα μάτια μας κρύβοντας μας το Φοβερό...
Ήταν καλλιτέχνες της ζωής, είχαν τους θεούς τους για να μπορούν να ζ ο υ ν, όχι σαν πρόσχημα για να αποξενωθούν από την ζωή. Από τούτη την ανάγκη το καλλιτεχνικό δαιμόνιο των αρχαίων Ελλήνων έπλασε τους Ολύμπιους θεούς.
Και οι θεοί υπακούν στην ανάγκη: σοφότατη διαπίστωση!
Ο άνθρωπος θα αντικρίσει την Μέδουσα-Ύπαρξη, όποια και να είναι, μέσα από έναν καθρέφτη ο οποίος και θα μεταμορφώσει την τρομερή της όψη. Αυτή ήταν η μεγαλοφυής στρατηγική που υιοθέτησε η αρχαιοελληνική Βούληση, για να μπορεί ο άνθρωπος να ζει!
Γιατί πως αλλιώς θα ανεχόταν την ύπαρξη τούτος ο υπερευαίσθητος και με τέτοια εξαιρετική ροπή στο πάθος λαός, αν δεν την αντίκριζε περιβεβλημένη από μία λάμψη εκθαμβωτική, μέσα απ' τους Ολύμπιους θεούς του!
Υπό την επίδραση μιας τέτοιας θρησκείας, η ζωή στους ομηρικούς χρόνους ήταν το κατεξοχήν ποθούμενο:
η ζωή κάτω από την υπέροχη ηλιοφάνεια τέτοιων θεών".

Φ. ΝΙΤΣΕ- ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΚΑΤΑ ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΥ- Εκδ. ΚΑΤΑΡΤΙ

ΜΕΓΑΛΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑΝ ΝΌΜΙΖΕ ΔΙ' ΗΣ ΔΥΝΗΣΗ ΦΕΡΕΙΝ ΑΠΑΙΔΕΥΣΙΑΝ.-ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Να θεωρείς ανώτατο μορφωτικό επίπεδο παιδείας εκείνο που θα σου δώσει την υπομονή να υποφέρεις την "αμορφωσιά"....ΔΙΟΤΙ ΕΙΜΑΙ ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΜΙΛΗΣΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ

"Έτσι μου μίλησαν οι φίλοι, οι συγγενείς, ακόμα και οι εχθροί μου. Γιατί έτσι μιλούν σήμερα οι άνθρωποι. Αυτή είναι η φωνή των καιρών μας.
Μα εγώ δ ε ν α ν ή κ ω σε αυτούς τους καιρούς, ούτε σε αυτόν τον κόσμο, ούτε σε αυτές τις ημέρες […] Δ ε ν φ ο β ά μ α ι να χάσω τα πάντα, ακόμα και τη ζωή μου.
Είμαι π ι σ τ ό ς στις δόξες της νύχτας, στο φως μιας Χρυσής Εποχής, στους ήρωες, στους φίλους μου, στον θρύλο, στο όνειρο, στον μύθο […] Ναι, πιστεύω στα ιδανικά, στα όνειρα, στις δόξες της νύχτας του παρελθόντος, στα φαντάσματα των συντρόφων που ’χουν χαθεί, στις χρυσές σκιές, στην ηχώ των βημάτων τους, στους παλαιούς δρόμους και πόλεις, σε όλα αυτά που δραπετεύουν προς το φως που εκπέμπει η μαρτυρική γη, στη νοσταλγία για μια Χρυσή Εποχή, τότε που οι ήρωες ζ ο ύ σ α ν ανάμεσά μας και οι Θεοί μάς μιλούσαν.
Διότι είμαι ένας από αυτούς που έχουν μιλήσει με τους Θεούς…"

M. Σεράνο

ΟΤΑΝ Ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΟΥΣΕ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥ ΛΥΚΟΜΗΔΗ

Την εκστρατεία ενάντια στην Τ ρ ο ί α δεν την δέχτηκαν εξαρχής όλοι οι Έλληνες με τον ίδιο ενθουσιασμό, καθώς φαίνεται. Ακόμα και ο Ο δ υ σ σ έ α ς προσπάθησε να ξεφύγει και να μην συμμετάσχει.
Ο Α χ ι λ λ έ α ς είναι ο μοναδικός, ο μοναχογιός. Έξι αδέρφια του πέθαναν πριν από αυτόν στην προσπάθεια της μητέρας του Θ έ τ ι δ α ς να τα κάνει αθάνατα. Δεν άντεξαν την φωτιά. Η θεά δεν μπορούσε να το πάρει απόφαση ότι τα παιδιά της θα ήταν απλοί θνητοί όπως ο πατέρας τους. Τα έβαζε στην φωτιά, για να κάψει όλη την διαβρωτική υγρασία που οι θνητοί έχουν μέσα τους και εξαιτίας της οποίας δεν είναι καθαρή, απαστράπτουσα φλόγα. Οι γιοί της όμως καίγονταν στην φωτιά και χάνονταν. Ο καημένος ο Π η λ έ α ς, όταν γεννήθηκε ο Αχιλλέας, σκέφτηκε ότι αυτόν τουλάχιστον θα προσπαθούσε να τον σώσει. Την ώρα λοιπόν που η μητέρα του ετοιμάζεται να τον ρίξει στην φωτιά, μπαίνει στην μέση και τον αρπάζει. Η φωτιά μόλις που άγγιξε τα χείλη του παιδιού και ένα κόκκαλο της πτέρνας που απονεκρώνεται.
Οι φλόγες που έγλειψαν τον Αχιλλέα τον έκαναν σ χ ε δ ό ν αθάνατο.

Η μοίρα του Αχιλλέα, αρχετυπική, σφραγίζεται με αμφισημία. Μισός άνθρωπος, μισός θεός λόγω καταγωγής, δεν μπορεί να είναι ολοκληρωτικά ούτε το ένα ούτε το άλλο. Για τον γέρο Πηλέα, το σύζυγο της Θέτιδας που έχει δει πολλά παιδιά του να πεθαίνουν, δεν έχει άλλον από τον Αχιλλέα και δεν αντέχει στην ιδέα ότι μπορεί και αυτός μια μέρα να φύγει για τον πόλεμο. Παίρνει λοιπόν τα μέτρα του και στέλνει το νεαρό αγόρι στην Σκύρο, να ζήσει με τις κόρες του βασιλιά του νησιού Λυκομήδη.

Αρκετοί ήρωες όπως ο Αχιλλέας, ο Ηρακλής, ο Διόνυσος, φαίνεται να έζησαν κάποια περίοδο της ζωής τους μεταμφιεσμένοι σε κορίτσια σε γυναικωνίτες ανακτόρων γνέθοντας. Στην Κρήτη τα αγόρια που δεν ήταν αρκετά μεγάλα ώστε να βαστούν όπλα ονομαζόταν σ κ ό τ ι ο ι, "εκείνοι που διατριβούν στον γυναικωνίτη".

Ο Αχιλλέας ζει μαζί τους, σαν κορίτσι, στον γυναικωνίτη. Αφού πέρασε την παιδική του ηλικία με τον Χ ε ί ρ ω ν α και τους Κενταύρους που τον μεγάλωσαν, έχει φτάσει τώρα στην ηλικία όπου οι διαφορές στα δύο φύλλα δεν είναι έντονες, είναι δυσδιάκριτες. Δεν έχει βγάλει ακόμα γένια, δεν έχει τρίχες, μοιάζει με χαριτωμένο μικρό κορίτσι, έχει την ακαθόριστη ομορφιά των εφήβων, που είναι κορίτσια και αγόρια μαζί, περισσότερο κορίτσια και λιγότερο αγόρια. Μένει λοιπόν μαζί με τις φιλενάδες του αμέριμνος. Κανένας άλλος ήρωας δεν είχε τόση οικειότητα με τις γυναίκες, όσο ο Αχιλλέας. Στα εννιά του χρόνια έπαιζε στην Σκύρο σαν κοριτσάκι ανάμεσα στα άλλα, και μόνο ο ήχος της σάλπιγγας του Οδυσσέα τον ξύπνησε από τον θηλυκό του ύπνο. Τότε γεύθηκε μια ευτυχία που σε κανέναν άλλον δεν παραχωρήθηκε: να είναι κορίτσι και να ξελογιάζει κορίτσια.

Υπήρχε ένα λιβάδι στην ανεμοδαρμένη Σκύρο και εκεί οι κόρες του Λυκομήδη μάζευαν λουλούδια. Το βλέμμα τους ήταν ευθύ, τα μάγουλα τους στρόγγυλα, και είχανε χάρη στις κινήσεις. Ο Αχιλλέας ανάμεσά τους ξεχώριζε γιατί έριχνε με μια πιο απότομη κίνηση τα μαλλιά του πίσω.Ήταν μια ξένη φίλη, που έπαιζε με τις κόρες του Λυκομήδη, αλλά η μεγαλύτερή τους, η Δ η ι δ ά μ ε ι α, που γέννησε γρήγορα τον γιο του μυστικού τους έρωτα: τον Ν ε ο π τ ό λ ε μ ο.

Ποιο ό ν ο μ α είχε πάρει όμως ο Αχιλλέας όταν "κρύφτηκε" ανάμεσα στις γυναίκες;
Μας λέει επί τούτου ο Ρ. Γκρέιβς:
"Κατά τον Σουητώνιο οι εικοτολογίες ποικίλλων λογίων τους οποίους συμβουλεύτηκε ο αυτοκράτορας Τιβέριος επί του θέματος συνέκλιναν στα εξής ονόματα:
Κ έ ρ κ η σ α εξαιτίας της κερκίδας, της σαΐτας, που τόσο επιδέξια χειριζόταν ο Αχιλλέας όταν ύφαινε.
Α ι σ σ ώ εξαιτίας της Γρηγοριάδης του (αίσσω= κινούμαι ταχέως) και
Π ύ ρ ρ α εξαιτίας της πυρρόξανθης κόμης του. (ΣτΜ. Πύρρα, "ερυθρά γη" ήταν και η πρώιμη μυθική ονομασία της γενέτειρας του Θεσσαλίας).
Η άποψη μου είναι πάντως ότι ο Αχιλλέας αυτοαποκλήθηκε Δ α κ ρ υ ό ε σ σ α, (δακρυρροούσα), η καλύτερα
Δ ρ ο σ ό ε σ σ α (δροσοροούσα), δεδομένου ότι η δρόσος είναι το ποιητικό συνώνυμο των δακρύων.

Κατά τον Απολλώνιο τον Ρόδιο το αρχικό του όνομα ήταν Λ ι γ υ ρ ό ς, "ο γοερά θρηνών" το οποίο του το άλλαξε ο παιδαγωγός του Χείρων, γεγονός που υποδεικνύει πιθανόν η λατρεία του Αχιλλέα να έφτασε από την Λιγυρία στην Θεσσαλία.
Ο Ό μ η ρ ο ς χαριτολογώντας ετυμολογεί το όνομά του από το ά χ ο ς "απελπισία", και ο Απολλόδωρος από την πλευρά του θεωρεί ότι ήταν ά χ ε ι λ ο ς, "χωρίς χείλη".

Πως όμως τελειώνει αυτή η αμέριμνη περίοδος για τον Αχιλλέα;

Όλοι ζούσαν ευτυχισμένοι, μέχρι τη στιγμή που ο μάντης Κάλχας προφήτεψε ότι η Τροία δεν πρόκειται να πέσει χωρίς τον Αχιλλέα. Και τότε μπαίνει στο προσκήνιο ο πολυμήχανος Οδυσσέας, που ανατρέπει τα σχέδια της Θέτιδας, αναλαμβάνοντας να ανακαλύψει τον ήρωα και να τον π ε ί σ ε ι να συμμετέχει στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας.

Πήγε να τον βρει μεταμφιεσμένος ως πλανόδιος έμπορος και ζήτησε να τον αφήσουν να δείξει την πραμάτεια του στα κορίτσια. Όταν χρειάστηκε να βρουν τον Αχιλλέα ο Οδυσσέας σκέφτηκε αμέσως το τέχνασμα με το οποίο ο Π α λ α μ ή δ η ς του είχε αφαιρέσει το προσωπείο. Έτσι μεταμφιεσμένος ο Οδυσσέας βγάζει από το πανέρι του υφάσματα, κεντήματα, πόρπες, κοσμήματα για να τους τα δείξει και τα σαράντα εννιά κορίτσια στριμώχνονται για θαυμάσουν τα στολίδια. Ένα όμως στέκει παράμερα αδιάφορο. Εκεί ανάμεσα σε καμιά πενηνταριά κορίτσια ο Αχιλλέας δεν ξεχωρίζει.Ο Οδυσσέας τότε βγάζει ένα μαχαίρι -κατά μια άλλη εκδοχή μια ασπίδα και ένα δόρυ- και η κοπέλα που έστεκε παράμερα ορμάει καταπάνω του και αρπάζει το μαχαίρι. Ο Οδυσσέας ξεσκεπάσει τον Αχιλλέα. Πίσω από τα τείχη αντηχεί μια πολεμική σάλπιγγα, οι γυναίκες στην γειτονιά πανικοβάλλονται, τα σαράντα εννιά κορίτσια το βάζουν στα πόδια, και μόνο ένα "κορίτσι" με το μαχαίρι στο χέρι, βαδίζει προς την μουσική, έτοιμο να ξεκινήσει για την μάχη.
Ο Αχιλλέας είναι έτοιμος να φύγει για τον πόλεμο.

Ο Οδυσσέας αναγνωρίζει τον Αχιλλέα. Του έλαχε η πιο σύντομη ζωή, γιατί αντικαθιστούσε για την Θέτιδα, τον γιο που θα εκθρόνιζε τον Δ ί α και που ποτέ δεν γεννήθηκε.
Αντί για θ ε ό ς με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από τους άλλους θεούς, υπήρξε άνθρωπος με συντομότερη ζωή από άλλους ανθρώπους. Αλλά και ο πλησιέστερος σε έναν θεό.
Ο Αχιλλέας είναι ο χρόνος στην καθαρή μορφή που καλπάζει μακριά. Περιορισμένος σε ένα απειροελάχιστο κλάσμα διάρκειας, είχε τις αρετές που βρίσκονται κοντύτερα σε εκείνες των πλασμάτων του Ολύμπου: την ένταση και την ευκολία.

Όποιος απολαμβάνει την ζωή, το πιο πολύτιμο αγαθό της γης για τα εφήμερα πλάσματα, α ρ ν ε ί τ α ι κάθε ελπίδα αθανασίας.
Όποιος επιθυμεί την αθανασία, αποδέχεται να χάσει, εν μέρει, την ζωή του προτού καλά καλά την ζήσει.
Αν ο Αχιλλέας, σύμφωνα με την βούληση του γέρου πατέρα του, επιλέξει να μείνει στο σπίτι του, στην Φθία, ασφαλής με την οικογένεια του, θα ζήσει χρόνια πολλά, ειρηνικά και ευτυχισμένα, διανύοντας ολόκληρο τον κύκλο του χρόνου που μοιραίνει τους θνητούς, ως τα βαθιά γεράματα του, μέσα στην αγάπη και στην στοργή.

Ο Αχιλλέας όμως κάνει την αντίθετη επιλογή: σύντομη ζωή και δόξα παντοτινή.
Διαλέγει να φύγει μακριά, να αφήσει τα πάντα πίσω του, να ζήσει τους κινδύνους όλους, να αφοσιωθεί προκαταβολικά στο θ ά ν α τ ο. Επιλέγει τον δοξασμένο θάνατο μέσα στην ομορφιά της νεαρής ζωής του, που παραμένει αιώνια.
Το όνομα Αχιλλέας, οι περιπέτειες, η ιστορία, το πρόσωπό του θα παραμείνουν για πάντα ολοζώντανα στην μ ν ή μ η των ανθρώπων, που οι γενιές τους διαδέχονται η μια την άλλη μέσα στους αιώνες, και χάνονται η μια μετά την άλλη, μέσα στο σκοτάδι και την σιωπή του θανάτου.
ΑΙΩΝΙΑ ΔΟΞΑ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΝΕΟΣ.

Η έρευνα έγινε από την Γιώβη Βασιλική-
Για να πραγματοποιηθεί το παραπάνω άρθρο πληροφορίες όπως και αυτούσια αποσπάσματα συλλέχθηκαν από:
Ρ.Γκρέιβς"η Λευκή θεά"/
Vernant" Το Σύμπαν, οι Θεοί, οι άνθρωποι"/ Καλλάσο"Οι γάμοι του Κάδμου και της Αρμονίας

ΜΙΚΡΗ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΟΣ

Πέταξε τα όλα, κράτησε μόνο τούτα τα λίγα· και να θυμάσαι ακόμη ότι καθένας ζει μόνο το π α ρ ό ν -τούτο το ακαριαίο· τα άλλα ή τα έχει ζήσει πια ή είναι στη σφαίρα του άδηλου.
Μικρή λοιπόν η ζωή του καθενός, μικρή και η γωνίτσα της γης όπου την ζει· μικρή ακόμη και η διαρκέστερη υστεροφημία:
στηρίζεται κι αυτή σε ανθρωπάκια που διαδέχονται το ένα το άλλο και που αύριο κιόλας θα π ε θ ά ν ο υ ν και δεν γνωρίζουν ούτε τον ε α υ τ ό τους, πολύ περισσότερο εκείνον που έχει πεθάνει από καιρό.

ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ – Τὰ εἰς ἑαυτὸν
(μετάφραση Νίκος Σκουτερόπουλος)

ΤΙ ΑΠΈΓΙΝΕ Η ΩΡΑΊΑ ΕΛΈΝΗ;

Την τ ρ α γ ι κ ό τ η τ α του ρόλου της γυναίκας που "έστειλε" χιλιάδες άνδρες να πολεμήσουν στον δεκαετή πόλεμο της Τροίας όλοι τον γνωρίζουμε. Η ωραία Ελένη μισήθηκε, υμνήθηκε κατηγορήθηκε και ενέπνευσε. Όμως τι α π έ γ ι ν ε η ωραία Ελένη; Ποιο ήταν το τέλος της;
Ας πάμε να ξετυλίξουμε το κουβάρι του μύθου.

Μετά την φυγή της από την Σπάρτη, μετά τα χρόνια του Τρωικού πολέμου, μετά την πολυτάραχη επιστροφή της στην Σπάρτη, μετά τον θάνατο του Μ ε ν έ λ α ο υ, η Ελένη βρέθηκε ανάμεσα σε δύο προγόνους που την απεχθάνονταν: τον Νικόστρατο και τον Μεγαπένθη. Τότε πήρε την απόφαση να ξαναφύγει, αυτή την φορά μόνη, -κατά μία άλλη εκδοχή εξορίστηκε από τους γιους του Μενέλαου-, για να βρεθεί με μια παιδική της φίλη.
Ταξίδεψε μέχρι την Ρόδο και μετέβη στην αργολική αποικία της Ρόδου, όπου βασίλευε η Π ο λ υ ξ ώ, χήρα τότε από τις πολλές του Τρωικού πολέμου. Η Ελένη αναζητούσε επιτέλους καταφύγιο κοντά σε μια γυναίκα στις παιδικές της αναμνήσεις. Η Πολυξώ όμως ήθελε να εκδικηθεί για τον άντρα της τον Τληπόλεμο.
Όπως πολλές άλλες γυναίκες επέρριπτε στην Ελένη την ε υ θ ύ ν η για τον χαμό του. Αλλά υποδέχθηκε την Ελένη ευγενικά.
Για πρώτη φορά δεν παρενοχλούσαν την Ελένη άντρες.

Μια μέρα ονειροπολούσε ξαπλωμένη στην μπανιέρα, όταν εισέβαλαν μερικές θεραπαινίδες της Πολυξούς μεταμφιεσμένες σε Ε ρ ι ν ύ ε ς. Την έσυραν έξω γυμνή ενώ έσταζε ακόμη νερά και την κ ρ έ μ α σ α ν σε ένα δέντρο, σε ένα πλάτανο, δέντρο αγαπημένο της θεάς Αφροδίτης αλλά και της Εκάτης.
Αργότερα οι Ρόδιοι αφιέρωσαν ναό δίπλα στον πλάτανο που την είχαν βρει κρεμασμένη και λατρεύτηκε σαν Ελένη Δ ε ν τ ρ ί τ ι ς.
Η Ελένη των δέντρων, η δενδρίτις τιμήθηκε με πλήθος γονιμικά αφιερώματα. Η δεντρολατρεία φαίνεται πως είναι θέμα πολλών μυκηναϊκών έργων τέχνης.
Έτσι συναντάμε στον μύθο την Α ρ ι ά δ ν η, θεά της Κρήτης να απαγχονίζεται μόνη της όπως έκανε και η Η ρ ι γ ό ν η της Αττικής, ενώ η Ά ρ τ ε μ ι ς η απαγχονισμένη, είχε ιερό στην Κονδυλαία της Αρκαδίας.

Ο Απολλόδωρος παραδίδει ότι η Ελένη μεταφέρθηκε στα Η λ ύ σ ι α π ε δ ί α, όπου έζησε με τον Μενέλαο.
Ο Ευριπίδης (Ορ. 1629 κ.ε.) την είχε ανεβάσει στους ουρανούς με παρέμβαση του Απόλλωνα, που με προσταγή του Δία, σώζει την Ελένη από τα σπαθιά των δύο φίλων, Ορέστη και Πυλάδη, την υψώνει στους αιθέρες, όπου η Ελένη θα ζήσει α θ ά ν α τ η δίπλα στα αδέλφια της τους Διόσκουρους, παραστέκοντάς τους στο έργο τους για την προστασία των ταξιδιωτών της θάλασσας.
Άλλοτε πάλι λέγεται ότι η Ι φ ι γ έ ν ε ι α τη θυσίασε στην Ταυρίδα ή ότι η Θ έ τ ι δ α τη σκότωσε στο ταξίδι της επιστροφής για να εκδικηθεί τον θάνατο του Αχιλλέα.
Σύμφωνα με άλλη παράδοση η Ελένη παντρεύτηκε τον Α χ ι λ λ έ α και έζησαν μαζί στο νησάκι Λευκή. Έκαναν μάλιστα και ένα γιο, τον Ευφορίωνα.

Η Ελένη έζησε περιτριγυρισμένη από τον έ ρ ω τ α μερικών αντρών, από το μ ί σ ο ς πολύ περισσοτέρων και εκείνο όλων των γυναικών.
Έτσι η Ελένη επέδειξε την ίδια άσεμνη θρασύτητα των θεαινών, όταν εμφανίστηκε μια νύχτα στον Ό μ η ρ ο και του έδωσε την εντολή να γράψει ένα έ π ο ς για τους πολεμιστές του Τρωικού πολέμου, θέλοντας να παρουσιάσει τον θάνατό τους πιο ζηλευτό από των άλλων, και κατά κάποιο τρόπο χάρη στην τέχνη του Ομήρου, αλλά ιδιαίτερα εξαιτίας της, εκείνο το έπος είναι τόσο θελκτικό και διάσημο ανάμεσα σε όλα. Αντί να κλάψει τις ενοχές της, π α ρ ή γ γ ε ι λ ε, σαν βασίλισσα, την Ιλιάδα στον Όμηρο, για να την υμνήσει.
Η λογοτεχνία υπάκουσε στο κέλευσμά της απορροφώντας την αφροδίσια μαγεία της.

Ο Στησίχορος -που μας διηγείται την ιστορία του ο Πλάτωνας στον Φαίδρο- την κατηγόρησε ως "δίγαμη και τρίγαμη, αυτή που εγκαταλείπει τους άντρες". Χρειάστηκε να τυφλωθεί και να αναιρέσει τα λόγια και τις κατηγορίες του για την Ελένη και να επανέλθει απολογητικά λέγοντας:
"Δεν είναι αληθινός τούτος ο λόγος· δεν μπήκες στα υπερήφανα καράβια κι ούτε έφτασες στης Τροίας το κάστρο".

Η ένταση ανάμεσα στο ε ί δ ω λ ο και το σώμα της Ελένης, σαν είδωλο και μια ομορφιά που εκκολάφτηκε από το αυγό της Α ν ά γ κ η ς, ήταν πολύ δυνατή.
Για πολλά χρόνια οι Έλληνες δεν κατάφεραν να την αντέξουν.
Στον Όμηρο το σώμα και το είδωλο συνυπάρχουν σιωπηλά. Μετά το Όμηρο, ο κόμπος που τα σφίγγει σε ένα και μόνο πλάσμα χαλαρώνει όλο και περισσότερο, μέχρι που διαχωρίζονται.
Από την μια πάντα θα υπάρχει η έ ν ο χ η γυναίκα με τους πολλούς άντρες, επανειλημμένα πουλημένη για την ομορφιά της, όπως μια οποιαδήποτε εταίρα.
Από την άλλη θα εμφανίζεται η Ελένη, θύμα της ο υ ρ ά ν ι α ς μοχθηρίας.

Με έναν εσωτερικό κόσμο αμφισβητήσιμο και με πρόθεση να επιδεικνύεται και να εξαπατά, η ωραία Ελένη για αιώνες υπέμεινε π ρ ο σ β ο λ έ ς και β λ α σ τ ή μ ι ε ς.
Αλλά ήταν πάντα η μοναδική γυναίκα στην οποία ο Δ ί α ς επέτρεψε να τον αποκαλεί ΠΑΤΕΡΑ.

* Η παραπάνω έρευνα έγινε από την Γιώβη Βασιλική.
Πληροφορίες όπως και αποσπάσματα συλλέχθηκαν από:
Ρ.Καλλάσο" Οι γάμοι του Κάδμου και της Αρμονίας".
Ρ.Γκρέιβς "Οι Ελληνικοί Μύθοι" και "Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας" της Δήμητρας Μήττα

Από πού ξεκίνησε η Αστρολογία (μέρος πρώτο)

Μετά την παρουσίαση της δημιουργίας του Ζωδιακού κύκλου από τον Πλάτωνα, δια στόματος Σωκράτη, στο βιβλίο του Τίμαιος (ή περί φύσεως) θα ασχοληθούμε με ένα πολύ σοβαρό, επίσης, θέμα που έχει να κάνει με το πού δημιουργήθηκε η Αστρολογία. Πάρα πολλές έρευνες έχουν δημοσιευθεί για το συγκεκριμένο θέμα αλλά σε κανένα από αυτά δεν υπάρχει το αρχαιότερο αποδεικτικό στοιχείο για την εξάπλωσή της. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν και πάλι μαζί στηριζόμενες/οι στην αρχαία μας παρακαταθήκη για να δώσουμε την Ελληνική άποψη για το συγκεκριμένο θέμα.

Η αρχή θα γίνει από το Ε΄, βιβλίο του Διόδωρου του Σικελιώτη[1] της Ιστορικής Βιβλιοθήκης του στα κεφάλαια 55, 56 και  57 τα σχετικά με την νήσο Ρόδο. Η μετάφραση είναι από το βιβλίο του Διόδωρου του Σικελιώτη των εκδόσεων Ζήτρου από τον κ. Θ. Γ. Μαυρόπουλο.

[5,55] Τὴν δὲ νῆσον τὴν ὀνομαζομένην Ῥόδον πρῶτοι κατῴκησαν οἱ προσαγορευόμενοι Τελχῖνες· οὗτοι δ´ ἦσαν υἱοὶ μὲν Θαλάττης, ὡς ὁ μῦθος παραδέδωκε, μυθολογοῦνται δὲ μετὰ Καφείρας τῆς Ὠκεανοῦ θυγατρὸς ἐκθρέψαι Ποσειδῶνα, Ῥέας αὐτοῖς παρακαταθεμένης τὸ βρέφος. γενέσθαι δ´ αὐτοὺς καὶ τεχνῶν τινων εὑρετὰς καὶ ἄλλων τῶν χρησίμων εἰς τὸν βίον τῶν ἀνθρώπων εἰσηγητάς. ἀγάλματά τε θεῶν πρῶτοι κατασκευάσαι λέγονται, καί τινα τῶν ἀρχαίων ἀφιδρυμάτων ἀπ´ ἐκείνων ἐπωνομάσθαι…[5,56] 

 

Το νησί που λέγεται Ρόδος πρώτοι το κατοίκησαν οι λεγόμενοι Τελχίνες. Αυτοί ήταν γυιοι της Θάλασσας[2], όπως είχε κληροδοτηθεί η μυθική παράδοση, και μυθολογείται ότι μαζί με την Καφείρα, την κόρη του Ωκεανού, ανέθρεψαν τον θεό Ποσειδώνα, όταν η Τιτανίδα ‘Ρέα τούς  εμπιστεύτηκε το βρέφος. Λέγεται ότι αυτοί επινόησαν κάποιες τέχνες, ότι συμβούλευσαν άλλα χρήσιμα πράγματα για την ζωή των ανθρώπων και ότι πρώτοι κατασκεύασαν αγάλματα θεών και μερικά από τα παλιά αγάλματα των θεών από εκείνους πήραν το όνομά τους.

Λέγονται δ´ οὗτοι καὶ γόητες γεγονέναι καὶ παράγειν ὅτε βούλοιντο νέφη τε καὶ ὄμβρους καὶ χαλάζας, ὁμοίως δὲ καὶ χιόνα ἐφέλκεσθαι· ταῦτα δὲ καθάπερ καὶ τοὺς μάγους ποιεῖν ἱστοροῦσιν. ἀλλάττεσθαι δὲ καὶ τὰς ἰδίας μορφάς, καὶ εἶναι φθονεροὺς ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῶν τεχνῶν. Ποσειδῶνα δὲ ἀνδρωθέντα ἐρασθῆναι Ἁλίας τῆς τῶν Τελχίνων ἀδελφῆς, καὶ μιχθέντα {ταύτῃ} γεννῆσαι παῖδας ἓξ μὲν ἄῤῥενας, μίαν δὲ θυγατέρα Ῥόδον, ἀφ´ ἧς τὴν νῆσον ὀνομασθῆναι.

Λένε ότι αυτοί υπήρξαν και θαυματοποιοί, ότι δημιουργούσαν όποτε ήθελαν σύννεφα, βροχές και χαλάζι, επίσης έφερναν και χιόνι. Ιστορούν ότι αυτά τα έκαναν όπως και οι μάγοι. Άλλαζαν και τις μορφές τους και κρατούσαν ζηλότυπα μυστικές τις τέχνες τους. Ο θεός Ποσειδών όταν ανδρώθηκε, ερωτεύτηκε την αδελφή των Τελχίνων Αλία, ενώθηκε μαζί της και απόκτησε έξι αγόρια και μία κόρη την Ρόδο.

…Xρόνῳ δ´ ὕστερον προαισθομένους τοὺς Τελχῖνας τὸν μέλλοντα γίνεσθαι κατακλυσμὸν ἐκλιπεῖν τὴν νῆσον καὶ διασπαρῆναι. Λύκον δ´ ἐκ τούτων παραγενόμενον εἰς τὴν Λυκίαν Ἀπόλλωνος Λυκίου ἱερὸν ἱδρύσασθαι παρὰ τὸν Ξάνθον ποταμόν. τοῦ δὲ κατακλυσμοῦ γενομένου τοὺς μὲν ἄλλους διαφθαρῆναι, τῆς δὲ νήσου διὰ τὴν ἐπομβρίαν ἐπιπολασάντων τῶν ὑγρῶν λιμνάσαι τοὺς ἐπιπέδους τόπους, ὀλίγους δ´ εἰς τὰ μετέωρα τῆς νήσου συμφυγόντας διασωθῆναι·… Ἥλιον δὲ κατὰ μὲν τὸν μῦθον ἐρασθέντα τῆς Ῥόδου τήν τε νῆσον ἀπ´ αὐτῆς ὀνομάσαι Ῥόδον καὶ τὸ ἐπιπολάζον ὕδωρ ἀφανίσαι· ὁ δ´ ἀληθὴς λόγος ὅτι κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς σύστασιν τῆς νήσου πηλώδους οὔσης ἔτι καὶ μαλακῆς, τὸν ἥλιον ἀναξηράναντα τὴν πολλὴν ὑγρότητα ζωογονῆσαι τὴν γῆν, καὶ γενέσθαι τοὺς κληθέντας ἀπ´ αὐτοῦ Ἡλιάδας, ἑπτὰ τὸν ἀριθμόν, καὶ {τοὺς} ἄλλους ὁμοίως λαοὺς αὐτόχθονας. ἀκολούθως δὲ τούτοις νομισθῆναι τὴν νῆσον ἱερὰν Ἡλίου καὶ τοὺς μετὰ ταῦτα γενομένους Ῥοδίους διατελέσαι περιττότερον τῶν ἄλλων θεῶν τιμῶντας τὸν Ἥλιον ὡς ἀρχηγὸν τοῦ γένους αὐτῶν. εἶναι δὲ τοὺς ἑπτὰ υἱοὺς Ὄχιμον, Κέρκαφον, Μάκαρα, Ἀκτῖνα, Τενάγην, Τριόπαν, Κάνδαλον, θυγατέρα δὲ μίαν, Ἠλεκτρυώνην, ἣν ἔτι παρθένον οὖσαν μεταλλάξαι τὸν βίον καὶ τιμῶν τυχεῖν παρὰ Ῥοδίοις ἡρωικῶν...

…Περὶ μὲν οὖν τῶν ἀρχαιολογουμένων παρὰ Ῥοδίοις οὕτω τινὲς μυθολογοῦσιν· ἐν οἷς ἐστι καὶ Ζήνων ὁ τὰ περὶ ταύτης συνταξάμενος…

Λίγο αργότερα οι Τελχίνες προαισθάνθηκαν τον κατακλυσμό που θα γινόταν, εγκατέλειψαν το νησί και σκόρπισαν. Από αυτούς ο Λύκος έφτασε στην Λυκία και ίδρυσε ιερό του Λυκίου Απόλλωνα κοντά στον Ξάνθο ποταμό. Όταν έγινε ο κατακλυσμός οι άλλοι αφανίστηκαν, τα πεδινά τμήματα του νησιού εξ αιτίας της βροχής πλημμύρισαν και σώθηκαν λίγοι που έφυγαν μαζί στα ψηλά μέρη του νησιού… [5,57] …Ο Ήλιος κατά την Μυθολογία ερωτεύθηκε την Ρόδο, από το όνομά της ονόμασε το νησί Ρόδο και εξαφάνισε το νερό που είχε πλημμυρίσει. Η αλήθεια πάντως είναι ότι στην αρχή της δημιουργίας του κόσμου το νησί ήταν μάλλον πηλώδες και μαλακό, ο ήλιος στέγνωσε την μεγάλη υγρασία και ζωογόνησε την γη και γεννήθηκαν από αυτόν αυτοί που ονομάστηκαν Ηλιάδες από το όνομά του εφτά τον αριθμό… ο Όχιμος, ο Κέρκαφος, ο Μάκαρας, ο Ακτίνας, ο Τενάγης, ο Τρίοπας και ο Κάνδαλος. Είχε και μία κόρη την Ηλεκτρυώνη που πέθανε ανύπαντρη  και κέρδισε τιμές ηρωΐδας ανάμεσα στους Ρόδιους…

Έτσι λοιπόν μυθολογούν κάποιοι από την παλιά ιστορία των Ροδίων. Ανάμεσά τους είναι ο Ζήνων[3] που συνέταξε ιστορία για το νησί.

Κεφάλαιο 57

Οἱ δ´ Ἡλιάδαι διάφοροι γενηθέντες τῶν ἄλλων ἐν παιδείᾳ διήνεγκαν καὶ μάλιστ´ ἐν ἀστρολογίᾳ. εἰσηγήσαντο δὲ καὶ περὶ τῆς ναυτιλίας πολλὰ καὶ τὰ περὶ τὰς ὥρας διέταξαν. εὐφυέστατος δὲ γενόμενος Τενάγης ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν διὰ φθόνον ἀνῃρέθη· γνωσθείσης δὲ τῆς ἐπιβουλῆς οἱ μετασχόντες τοῦ φόνου πάντες ἔφυγον. τούτων δὲ Μάκαρ μὲν εἰς Λέσβον ἀφίκετο, Κάνδαλος δὲ εἰς τὴν Κῶ· Ἀκτὶς δ´ εἰς Αἴγυπτον ἀπάρας ἔκτισε τὴν Ἡλιούπολιν ὀνομαζομένην, ἀπὸ τοῦ πατρὸς θέμενος τὴν προσηγορίαν· οἱ δ´ Αἰγύπτιοι ἔμαθον παρ´ αὐτοῦ τὰ περὶ τὴν ἀστρολογίαν θεωρήματα. ὕστερον δὲ παρὰ τοῖς Ἕλλησι γενομένου κατακλυσμοῦ, καὶ διὰ τὴν ἐπομβρίαν τῶν πλείστων ἀνθρώπων ἀπολομένων, ὁμοίως τούτοις καὶ τὰ διὰ τῶν γραμμάτων ὑπομνήματα συνέβη φθαρῆναι· δι´ ἣν αἰτίαν οἱ Αἰγύπτιοι καιρὸν εὔθετον λαβόντες ἐξιδιοποιήσαντο τὰ περὶ τῆς ἀστρολογίας, καὶ τῶν Ἑλλήνων διὰ τὴν ἄγνοιαν μηκέτι τῶν γραμμάτων ἀντιποιουμένων ἐνίσχυσεν, ὡς αὐτοὶ πρῶτοι τὴν τῶν ἄστρων εὕρεσιν ἐποιήσαντο. ὁμοίως δὲ καὶ Ἀθηναῖοι κτίσαντες ἐν Αἰγύπτῳ πόλιν τὴν ὀνομαζομένην Σάιν, τῆς ὁμοίας ἔτυχον ἀγνοίας διὰ τὸν κατακλυσμόν. δι´ ἃς αἰτίας πολλαῖς ὕστερον γενεαῖς Κάδμος ὁ Ἀγήνορος ἐκ τῆς Φοινίκης πρῶτος ὑπελήφθη κομίσαι γράμματα εἰς τὴν Ἑλλάδα· καὶ ἀπ´ ἐκείνου τὸ λοιπὸν οἱ Ἕλληνες ἔδοξαν ἀεί τι προσευρίσκειν περὶ τῶν γραμμάτων, κοινῆς τινος ἀγνοίας κατεχούσης τοὺς Ἕλληνας.

Οι Ηλιάδες, επειδή γεννήθηκαν εξαιρετικοί, ξεχώρισαν από τους άλλους στην πνευματική καλλιέργεια και κυρίως στην Αστρολογία. Συμβούλευσαν πολλά για την ναυτιλία και τακτοποίησαν τα σχετικά με τις εποχές. Ο Τενάγης που υπήρξε ο πιο έξυπνος σκοτώθηκε από τους αδελφούς του από φθόνο. Όταν έγινε γνωστή η επιβουλή, όλοι όσοι πήραν μέρος στον φόνο έφυγαν. Από αυτούς ο Μάκαρας έφτασε στην Λέσβο και ο Κάνδαλος στην Κω. Ο Ακτίνας έφυγε στην Αίγυπτο και έχτισε την λεγόμενη Ηλιούπολη ονομάζοντάς την από το όνομα του πατέρα του. Οι Αιγύπτιοι έμαθαν από αυτόν τα θεωρητικά της Αστρολογίας. Αργότερα όταν έγινε κατακλυσμός στην Ελλάδα εξ αιτίας της νεροποντής εξαφανίστηκαν οι περισσότεροι άνθρωποι. Παρόμοια με αυτούς συνέβη να χαθούν και τα γραπτά μνημεία. Για τον λόγο αυτόν οι Αιγύπτιοι βρίσκοντας κατάλληλη ευκαιρία σφετερίστηκαν τα σχετικά με την Αστρολογία και επειδή από άγνοια οι Έλληνες δεν διεκδικούσαν γραπτά μνημεία, επικράτησε ότι αυτοί πρώτοι ανακάλυψαν τα αστέρια. Παρόμοια και οι Αθηναίοι, που έχτισαν στην Αίγυπτο πόλη που λέγεται Σάη, ξέχασαν επίσης την κτίση της εξ αιτίας του κατακλυσμού.

Πότε όμως συνέβησαν αυτά σύμφωνα με τον Διόδωρο;

Ξάνθος ὁ Τριόπου τῶν ἐξ Ἄργους Πελασγῶν βασιλεύων, καὶ κατασχὼν μέρος τι τῆς Λυκίας χώρας, τὸ μὲν πρῶτον ἐν αὐτῇ κατοικῶν ἐβασίλευε τῶν συνακολουθησάντων Πελασγῶν, ὕστερον δὲ περαιωθεὶς εἰς τὴν Λέσβον οὖσαν ἔρημον τὴν μὲν χώραν τοῖς λαοῖς ἐμέρισε, τὴν δὲ νῆσον ἀπὸ τῶν κατοικούντων αὐτὴν Πελασγίαν ὠνόμασε, τὸ πρὸ τοῦ καλουμένην Ἴσσαν. ὕστερον δὲ γενεαῖς ἑπτὰ γενομένου τοῦ κατὰ Δευκαλίωνα κατακλυσμοῦ καὶ πολλῶν ἀνθρώπων ἀπολομένων,[4]

Ο Ξάνθος ο γυιος του (Ηλιάδη) Τρίοπα που ήταν βασιλιάς των Πελασγών του Άργους κατέλαβε ένα τμήμα της περιοχής των Λυκίων και στην αρχή κατοικώντας σε αυτό βασίλευε στους Πελασγούς που τον ακολούθησαν. Αργότερα πέρασε στην Λέσβο που ήταν ακατοίκητη, μοίρασε την χώρα στους ανθρώπους του και ονόμασε το νησί, που πρωτύτερα λεγόταν Ίσσα, σε Πελασγία από το όνομα των κατοίκων της.

Εφτά γενιές αργότερα, όταν έγινε ο κατακλυσμός στα χρόνια του Δευκαλίωνα χάθηκαν πολλοί άνθρωποι.

Εάν μεταχειριστούμε την ημερομηνία που μας δίνει το Πάριο Χρονικό[5] το οποίο τοποθετεί τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα το 1529 π. Χ. και πάμε 9 γενεές πίσω, σύμφωνα με τον Διόδωρο, βρισκόμαστε περίπου στο έτος 1800 π.Χ..

Κατά τον Αυγουστίνο Ιππώνος, επίσης, ο Δευκαλίων και ο Προμηθέας αναφέρει ότι ήταν σύγχρονοι του Μωυσή.[6]^,[7]

Άρα συμπερασματικά ο Ξάνθος έζησε στην επόμενη γενεά από τους Ηλιάδες όντας γυιος του Τρίοπα και ο αδελφός του Τρίοπα, ο Ακτίνας, μετοίκησε στην Αίγυπτο και δίδαξε την Αστρολογία πριν από οκτώ γενεές, από τον Μωυσή δημιουργώντας και την Ηλιούπολη.

Και τώρα πηγαίνουμε στο πλατωνικό απόσπασμα του Τίμαιου[8] για του λόγου το αληθές:

Κριτίας
- Έγὼ φράσω, παλαιὸν ἀκηκοὼς λόγον οὐ νέου ἀνδρός. ἦν μὲν γὰρ δὴ τότε Κριτίας, ὡς ἔφη, σχεδὸν ἐγγὺς ἤδη τῶν ἐνενήκοντα ἐτῶν, ἐγὼ δέ πῃ μάλιστα δεκέτης: ἡ δὲ Κουρεῶτις ἡμῖν οὖσα ἐτύγχανεν Ἀπατουρίων. Τὸ δὴ τῆς ἑορτῆς σύνηθες ἑκάστοτε καὶ τότε συνέβη τοῖς παισίν: ἆθλα γὰρ ἡμῖν οἱ πατέρες ἔθεσαν ῥαψῳδίας. πολλῶν μὲν οὖν δὴ καὶ πολλὰ ἐλέχθη ποιητῶν ποιήματα, ἅτε δὲ νέα κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ὄντα τὰ Σόλωνος πολλοὶ τῶν παίδων ᾔσαμεν. εἶπεν οὖν τις τῶν φρατέρων, εἴτε δὴ δοκοῦν αὐτῷ τότε εἴτε καὶ χάριν τινὰ τῷ Κριτίᾳ φέρων, δοκεῖν οἱ τά τε ἄλλα σοφώτατον γεγονέναι Σόλωνα καὶ κατὰ τὴν ποίησιν αὖ τῶν ποιητῶν πάντων ἐλευθεριώτατον. ὁ δὴ γέρων—σφόδρα γὰρ οὖν μέμνημαι—μάλα τε ἥσθη καὶ διαμειδιάσας εἶπεν: “εἴγε, ὦ Ἀμύνανδρε, μὴ παρέργῳ τῇ ποιήσει κατεχρήσατο, ἀλλ’ ἐσπουδάκει καθάπερ ἄλλοι, τον τε λόγον ὃν ἀπ’ Αἰγύπτου δεῦρο ἠνέγκατο ἀπετέλεσεν, καὶ μὴ διὰ τὰς στάσεις ὑπὸ κακῶν τε ἄλλων ὅσα ηὗρεν ἐνθάδε ἥκων ἠναγκάσθη καταμελῆσαι, κατά γε ἐμὴν δόξαν οὔτε Ἡσίοδος οὔτε Ὅμηρος οὔτε ἄλλος οὐδεὶς ποιητὴς εὐδοκιμώτερος ἐγένετο ἄν ποτε αὐτοῦ” - “Tις δ’ ἦν ὁ λόγος,” ἦ δ’ ὅς, “ὦ Κριτία;”

-“Ἧ περὶ μεγίστης,” ἔφη, “καὶ ὀνομαστοτάτης πασῶν δικαιότατ’ ἂν πράξεως οὔσης, ἣν ἥδε ἡ πόλις ἔπραξε μέν, διὰ δὲ χρόνον καὶ φθορὰν τῶν ἐργασαμένων οὐ διήρκεσε δεῦρο ὁ λόγος.”

Λέγε ἐξ ἀρχῆς,” ἦ δ’ ὅς, “τι τε καὶ πῶς καὶ παρὰ τίνων ὡς ἀληθῆ διακηκοὼς ἔλεγεν ὁ Σόλων.” 

Πώς χτίστηκε ο Παρθενώνας. Πώς ανέβαζαν μάρμαρα 10 τόνων, σε 15 μέτρα ύψος, σε 20 λεπτά!

Η οικοδόμηση του Παρθενώνα ήταν ένα τεχνολογικά καινοτόμο και, φυσικά, εξαιρετικά δύσκολο έργο για τους αρχαίους Έλληνες.

Κατάφεραν με την τεχνολογία τους να εξορύξουν, να μεταφέρουν και να ανεβάσουν τεράστιες ποσότητες μαρμάρου από την Πεντέλη, στον βράχο της Ακρόπολης.

Στα έργα της Ακρόπολης εργάστηκαν ελεύθεροι πολίτες, άποικοι, δούλοι και μαρμαράδες από την Πάρο, τη Νάξο και τη Μικρά Ασία.

Η Αθήνα έγινε εργοτάξιο

Χιλιάδες τεχνίτες έχτισαν τον Παρθενώνα σε χρόνο ρεκόρ. Το 447 π.Χ., κατά τη «Χρυσή Εποχή του Περικλή», ξεκίνησε η κατασκευή του Παρθενώνα, του μεγαλύτερου κτιρίου της Ακρόπολης.

Η κατασκευή έγινε από τους αρχιτέκτονες Ικτίνο και Καλλικράτη, ενώ καθήκοντα γενικού διαχειριστή είχε ο Φειδίας. Η Αθήνα μετατράπηκε σε εργοτάξιο. Για την κατασκευή του Παρθενώνα εργάστηκαν χρυσοχόοι, χαλκουργοί, μαρμαρογλύπτες, ξυλουργοί, σχοινουργοί και ιδιοκτήτες βοδιών. Λέγεται ότι ανάμεσα στους χιλιάδες εργάτες ήταν και ο Αθηναίος φιλόσοφος Σωκράτης, ο οποίος ήταν λιθοξόος. Τα έργα ολοκληρώθηκαν μέσα σε 8 χρόνια.

«Οδός Λιθαγωγίας»: Ο δρόμος από το λατομείο της Πεντέλης προς την Ακρόπολη

Τουλάχιστον 20 χιλιάδες τόνοι πεντελικού μαρμάρου χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του Παρθενώνα. Για να μεταφέρουν τα μάρμαρα οι αρχαίοι τεχνίτες έχτισαν την «οδό Λιθαγωγίας».

Ο δρόμος ξεκινούσε από το λατομείο στο σπήλαιο του Νταβέλη στην Πεντέλη και κατέληγε στη νότια πλευρά της Ακρόπολης.

Το ταξίδι κρατούσε περίπου 6 ώρες. Υπολογίζεται ότι υπήρχαν περίπου 20 βαγόνια που κάλυπταν το δρομολόγιο δέκα φορές την ημέρα.

Ο συντονισμός ήταν περίπλοκος και άψογος, καθώς όλα έπρεπε να φτάσουν στο εργοτάξιο της Ακρόπολης την κατάλληλη στιγμή και όχι νωρίτερα για να αποφευχθεί ο συνωστισμός. Όταν έφταναν τα μάρμαρα, οι εργάτες έπρεπε να τα σηκώσουν στον ιερό βράχο.