Παραθέτουμε αυτούσια μια περιγραφή αυτής της τελευταίας πράξεως
του δράματος των Χελιωτών, όπως το είδε και το περιέγραψε ο συντάκτης
της εβδομαδιαίας τοπικής εφημερίδας της εποχής εκείνης "ΝΕΟΙ
ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ" που παρακολούθησε όλη την τελετή αυτή, της εκταφής,της
μεταφοράς και της ταφής των Νεκρών στο χωριό.
του δράματος των Χελιωτών, όπως το είδε και το περιέγραψε ο συντάκτης
της εβδομαδιαίας τοπικής εφημερίδας της εποχής εκείνης "ΝΕΟΙ
ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ" που παρακολούθησε όλη την τελετή αυτή, της εκταφής,της
μεταφοράς και της ταφής των Νεκρών στο χωριό.
Τίτλος του δημοσιεύματος είναι: "ΤΟ ΣΦΑΓΈΙΟ ΤΗΣ ΑΓΝΑΝΤΑΣ"
"Την παρελθούσα εβδομάδα ο Ανακριτής του Β' τμήματος κ.Σπύρος Κόλλιας συνοδευόμενος από τους ως Ιατροδικαστών προσληφθέντων Ιατρών κ.κ. Γεώργιο Οικονομόπουλο, Βασίλειο Τόσκα και του Νομίατρου κ Δημητρίου Στάϊκου, μετέβη εις την πλησίον της από ημίσεως αιώνος περίπου εγκαταλελειμμένης και ερειπωμένης Μονής Αγνούντος και εις απόστασιν ώρας, πέραν της Νέας Επιδαύρου τοποθεσία Αγνάντας, προς ενέργειαν αυτοψίας επί των πτωμάτων των αγρίως εκεί σφαγέντων εξήντα Χελιωτών, ανδρών, γυναικών και μικρών παιδιών.
Εις τον μαρτυρικό τόπον του σφαγείου είχαν συρρεύσει κάτοικοι του χωρίου Αραχναίου συν γυναιξί και τέκνοις, έχοντες κομίσει εξήντα φέρετρα προς παραλαβήν των πτωμάτων των προσφιλών των συγγενών ασχολούμενοι εν μέσω κοπετών και μοιρολογιών των γυναικών εις την αναγνώριση των οικείων των. Εκ της πολύωρου αυτοψίας διαπιστώθηκε ότι όλα τα πτώματα, σκελετομένα ήδη μετά παρέλευσιν έτους περίπου από της κατά την πρώτην Αυγούστου 1944 ομαδικής σφαγής των, έφερον ακόμη τα ενδύματα των, είχον κομμένο τον λαιμόν και δεμένας τας χείρας δια σύρματος εκ των όπισθεν, πολλά δε δεδεμένους και τους πόδας των.
Το πλέον φρικτόν εκ του μακάβριου σωρού των κατακειμένων πτωμάτων ήτο το θέαμα των αγρίως σφαγιασθέντων μικρών παιδιών, τα οποία ως εξηκριβώθη, κατά τας τελευταίας στιγμάς των εις μάτην εξελιπάρουν το έλεος των αποτρόπαιων δημίων τους, πλην βεβαίως μερικών νηπίων τα οποία μη λαλούντα και μη νοούντα, μόνον με τους γόους των εν μέσω εκείνης της φρικτής σφαγής των γονέων και των αδελφών των θα ενόμιζε κανείς ότι ήθελαν να μαλάξουν την θηριώδη ψυχή των κακούργων και να λυπηθούν τη τρυφερωτάτην ηλικίαν των.
Το έργον της αυτοψίας εξηκολούθησε και επί των πτωμάτων εκείνων τα οποία ακόμη ευρίσκοντο εντός του πλησίον ευρύτατου ξηροπηγάδου βάθους 4-5 μέτρων, οπόθεν ανεσύροντο δια να τεθούν και αυτά με την σειράν των εντός των φέρετρων. Την όλην συγκλονιστικήν σκηνήν της συγκεντρώσεως των πτωμάτων, της τοποθετήσεως των εντός των φέρετρων απηθανάτησε ο φωτογραφικός φακός. Εδώ και εκεί όμιλοι απορφανισθέντων Χελιωτών και χαροκαμένων γυναικών, χηρών και κοριτσιών διηγούμενοι τας δραματικός σκηνάς της κανιβαλικής επιδρομής των τετρακοσίων ανταρτοκομμουνιστών κατά του χωρίου των, της πυρπολήσεως των οικιών των, της σφαγής εντός του χωρίου ετέρων είκοσι χελιωτών και της συλλήψεως εξήντα τριών άλλων, της μαρτυρικής πορείας τούτων, δεδεμένων όλων δια σύρματος, από του χωρίου των εις την πενταώρου εκείθεν απέχουσαν τοποθεσίαν " ΑΓΝΑΝΤΑ ",την εκτέλεσην καθ' οδόν τριών υπερηλίκων, μη δυναμένων να ακολουθήσωσι τους πορευομένους προς το μαρτύριο της Αγναντας, τη σύλληψη μεταγενεστέρως δύο άλλων Χελιωτών και την εκτέλεση αυτών στην ίδια περίπου τοποθεσία και αφηγούμενοι τέλος το θαύμα της ιδικής των σωτηρίας, κρυβέντων εις άγνωστον εις τους κανιβάλους επιδρομείς σπήλαιον, επάνω από το χωριό, εξέσπων εις κατάρας κατά των απαίσιων καταστροφέων του χωρίου και ειδεχθών σφαγέων των προσφιλών των οικείων, οι οποίοι περί τους 300-400 υπό την οδηγίαν παλαιών γνωστών κομμουνιστών είχον στρατολογηθεί εκ των νεοφώτιστων αναρχοκομμουνιστών, κατοίκων των χωρίων Γκέρμπεση και Λιμνών, απογυμνώσαντες και όλα τα σπίτια του χωρίου Χέλι από τα υπάρχοντα των.
302
Μετά το πέρας του έργου της αυτοψίας, εφορτώθησαν τα φέρετρα επί ζώων και εις μακράν και πένθιμον συνοδείαν, μετεφέρθησαν μετά εξάωρον δια μέσου των ορέων πορείαν εις το χωρίον Χέλι. Απερίγραπτοι ήσαν αι δραματικώταται σκηναί αι οποίαι έλαβον χώραν κατά την αφιξιν της Θλιβερός και πένθιμου συνοδείας των εξήντα φέρετρων εις το Χέλι. Ολοι οι υπόλοιποι κάτοικοι του χωριού πλέον των χιλίων, υποδέχθησαν τους προσφιλείς των νεκρούς εν μέσω σπαρακτικών κοπετών και θρήνων, η βοή των οποίων μέχρις ουρανού φθονούσα, κατεξέσχιζε την καρδίαν και του στωικωτέρου και ψυχραιμωτέρου των ανθρώπων. Υπό τας σπαραξικάρδιους αυτάς εκδηλώσεις του πόνου και του πένθους των κατοίκων του Χελιού εγένετο η ταφή των νεκρών, θυμάτων του αναρχόκομμουνισμού εις το Νεκροταφείον του χωριού. Ήδη παραθέτουμε τα ονόματα και των ογδοήκοντα πέντε συνολικά σφαγιασθέντων Χελιωτών υπό των αναρχοκομμουνιστων εις την καταστροφικήν εκείνην επιδρομήν κατά του Χωρίου Χέλι.
1. Ασπρος Αναστάσιος Δημητρίου
2. Βαρδάκας Αναστάσιος Χρήστου
3. Βαρδάκας Δημήτριος Αθανασίου
4. Γεώργας Αθανάσιος Παναγιώτου
5. Δεδεμπίλη Ε\ένη Ιωάννου
6. Δεδεμπίλη Μαριγώ Αναστασίου
7. Δεδεμπίλη Μαρίνα Ιωάννου
8. Δεδεμπίλη Παγώνα Δημητρίου
9. Δεδεμπίλη Σοφία Ιωάννου
10. Δεδεμπίλη Χριστίνα Ιωάννου
11. Δεδεμπίλης Αναστάσιος Ιωάννου
12. Δεδεμπίλης Ιωάννης Αναστασίου
13. Δρούγκας Παναγιώτης Αναγνώστου
14. Ζαφείρη Αλεξάνδρα Δημητρίου
15. Ζαφείρης Αναστάσιος Δημητρίου
16. Ζαφείρης Δημήτριος Αναστασίου
17. Ζαφείρης Ιωάννης Κωνσταντίνου
18 Ζέρβας Αναστάσιος Δημητρίου
18 Ζέρβας Αναστάσιος Δημητρίου
19. Ζέρβας Νικόλαος Δημητρίου
20. Ηλίας Γεώργιος Ιωάννου
21. Καραγιάννης Αθανάσιος Νικολάου
22. Κατσαρός Δημήτριος Γεωργίου
23. Κάλλια Αικατερίνη Σταύρου
24. Κόλλιας Αθανάσιος Ιωάννου
25. Κόλλιας Γεώργιος Κυριάκου
2 6. Κωστούρος Α ναστάσιο ς Γεωργιου
27. Κωστούρος Ιωάννης Νικολάου
28. Κωστούρος Χρήστος Ιωάννου
29. Κωστούρου Δήμητρα Χρήστου .
30. Μακρής Αναστάσιος Αθανασίου
31. Μανώλης Α ναστάσιος Εμμανουήλ
32. Μανώλης Δημήτριος Εμμανουήλ
33. Μανώλης Χρήστος Εμμανουήλ
34. Μανώλης Χρήστος Δημητρίου
35. Μάρα Μαγδαληνή Γεωργίου
36. Μόρας Γεώργιος Αναστασίου
37. Μάρας Δημήτριος Γεωργίου
38. Μάρκος Αθανάσιος Δημητρίου
39. Μάρκος Αναστάσιος Δημητρίου
40. Μάρκος Δημήτριος Αθανασίου
41. Μάρκου Αναστασία Ιωάννου
42. Μάρκου Σοφία Αθανασίου
43. Μπέλεση Δήμητρα Δημητρίου
44. Μπέλεσης Ιωάννης Αναστασίου
45. Μπέλεσης Κωνσταντίνος Δημητρίου
46. Μπιμπής Δημήτριος Ιωάννου
47. Μπιμπής Ιωάννης Δημητρίου
48. Οικονόμου Αικατερίνη Ιωάννου
49. Οικονόμου Γεώργιος Γεωργίου
50. Οικονόμου Δημήτριος Ευαγγέλου
51. Οικονόμου Δημήτριος Σωτηρίου
52. Οικονόμου Δημήτριος Ιωάννου
53. Οικονόμου Ιωάννης Δημητρίου
54. Οικονόμου Ιωάννης Παναγιώτου
55. Οικονόμου Ιωάννης Σπυρίδωνος
56. Οικονόμου Νικόλαος Αναστασίου
57. Οικονόμου ΠαντελήςΑναστασίου
58. Οικονόμου Σοφία Μιχαήλ
59. Πασπαλιάρης Αθανάσιος Δημητρίου
60. Πασπαλιάρης Γεώργιος Αθανασίου
61. Πασπαλιάρης Ιωάννης Αθανασίου
62. Πασπαλιάρης Σταύρος Ιωάννου
63. Πίτσας Κωνσταντίνος Αθανασίου
64. Σοφός Παναγιώτης Δημητρίου
65. Σοφού Ζωή Ιωάννου
66. Σχίζας Δημήτριος Γεωργίου
67. Ταμπάκης Δημήτριος Ιωάννου
68. Τζαρίμας Γεώργιος Αναστασίου
69. Τζαρίμας Παναγιώτης Αναστασίου
70. Τζαρίμας Σωτήριος Αναστασίου
71. Τόσκα Αικατερίνη Γεωργίου
72. Τόσκα Γκόλφω Γεωργίου
73. Τόσκα Μαρίνα Γεωργίου
74. Τόσκα Μαρίνα Ιωάννου
75. Τόσκας Αναστάσιος Παναγιώτου
76. Τόσκας Δημήτριος Παναγιώτου
77. Τόσκας Ιωάννης Χρήστου
78. Τόσκας Χρήστος Δημητρίου
79. Τριμπόνιας Αναστάσιος Αθανασίου
80. Τριμπόνιας Δημήτριος Παναγιώτου
81. Τριμπόνιας Ιωάννης Δημητρίου
82. Τριμπόνιας Ιωάννης Παναγιώτου
83. Χρήστου Αννα Γεωργίου
84. Χρήστου Γεωργία Ιωάννου
85. Χρήστου Χρήστος Αθανασίου
Έτσι τελειώνει η μεγάλη αυτή τραγωδία του Χελιού που πληρώθηκε στη διάρκεια της Κατοχής με εκατόν δέκα πέντε νεκρούς αδιακρίτως φύλου και ηλικίας από ενός μέχρι ογδόντα πέντε ετών. Αλλά και έμβρυα λίγων μηνών πλήρωσαν με τη ζωή τους την θηριωδία των κατακτητών και των Ανταρτών, που δεν έχουν υπολογισθεί στα εκατόν δέκα πέντε θύματα, αφού αρκετές από τις μητέρες θύματα βρίσκονταν σε ενδιαφέρουσα κατάσταση ".
