Χειμερινό Ηλιοστάσιο

 

Χειμερινή τροπή του Ηλίου έχουμε στις 22 Δεκεμβρίου στις 5:55 π.μ. ώρα Ελλάδος. Την ημέρα αυτή ο Ήλιος εισέρχεται στην Ο μοίρα του αστερισμού  του Αιγόκερω, δηλαδή βρίσκεται επάνω στην γραμμή του Τροπικού του Αιγόκερω και έτσι αρχίζει αστρονομικά η εποχή του χειμώνα. Ο Ήλιος περνά από το ζενίθ το μεσημέρι στους τόπους που βρίσκονται επάνω στον Τροπικό του Αιγόκερω. Η μετάπτωση, όμως του άξονα της Γης έχει αλλάξει το νοτιότερο αυτό σημείο επάνω στην ουράνια σφαίρα, και τώρα βρίσκεται νοτιοδυτικά του αστέρα μ Τοξότη στον ομώνυμο αστερισμό.
Αλλιώς λέγεται και Χειμερινό Ηλιοστάσιο.

Τι είναι όμως το Ηλιοστάσιο;
Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο κοντά (περιήλιο) ή μακριά (αφήλιο) από τον Ήλιο και αυτό συμβαίνει λόγω της ελλειπτικής τροχιά της Γης γύρω από 
αυτόν.
Αυτό ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του ουρανού που βρίσκεται ποτέ το μεσημέρι, όπως εμφανίζεται σε εμάς επάνω στην επιφάνεια της Γης.

 
Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «ίστημι»/«στάσις» επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει την φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια, μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται. Εξ ίσου ορθό ετυμολογικώς είναι και το συνώνυμο «ηλιοτρόπιο».
 Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος ηλιοστάσιο σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο. Τα ηλιοστάσια, όπως και οι Ισημερίες συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους. Σε κάποιες χώρες ή γλώσσες, θεωρείται ότι αρχίζουν ή διαχωρίζουν τις εποχές, ενώ σε άλλες θεωρούνται τα κέντρα τους.
Οι δύο ισημερίες (φθινοπωρινή και εαρινή) και οι δυο τροπές του Ηλίου (χειμερινή και θερινή) αποτελούσαν και αποτελούν περιόδους με ιδιαίτερη σημασία, γιατί αντιπροσωπεύουν την πορεία της Φύσεως.

«Τα Ελληνικά μυστήρια γενικά αποκάλυπταν ότι μετά την διαμόρφωση της μητέρας Γης και την σύσταση των μορφών της επιφάνειάς της, δημιουργήθηκε με την συνδρομή των ακτίνων του θείου Ηλίου η ψυχή της, η οποία υπήρξε ο συντελεστής των ζωικών μορφών που εξελίχθηκαν μέχρι της συστάσεως τού ανθρώπου.

Συνεπώς η ψυχή του ανθρώπου έχει μητέρα την Γη και πατέρα τον Ήλιο. Οι ακτίνες του Ηλίου μετέδωσαν στην μητέρα Γη το σπέρμα τής ανθρώπινης μορφής και αφού αυτή το διέθρεψε το εξεδήλωσε ως ανθρώπινο Ον.

Συνεπώς η ψυχή από της συστάσεώς της μέχρι την άφιξή της σε ανθρώπινο οργανισμό ακολούθησε την μεταμόρφωση που ακολούθησε και η μητέρα Γη.

Έτσι η ψυχή μέχρι να διαμορφωθεί σε Ον διανοούμενο και δυνάμενο να εκδηλώσει πλήρη αισθήματα πέρασε τέσσερις καταστάσεις. Συγκεκριμένα στην αρχή πέρασε το στάδιο της καλλιέργειας των Ιδεών οι οποίες έπρεπε να γονιμοποιηθούν, κατόπιν το στάδιο της εκδήλωσης των Ιδεών αυτών, στην συνέχεια το στάδιο της εναρμόνισης των Ιδεών αυτών προς τις αντίστοιχες Ιδέες της θείας Φύσης και τέλος το στάδιο της μεταμόρφωσης των Ιδεών αυτών σε καρπούς που να μπορούν να διατηρήσουν τον τύπο του ανθρωπίνου οργανισμού, οι οποίες σαφώς αντιπροσωπεύουν τις τέσσερις εποχές του χρόνου.»(*)

Οι Πυθαγόρειοι τελούσαν τέσσερις εορτές τον χρόνο που γίνονταν κατά τις δυο ισημερίες και κατά τις δυο τροπές του Ηλίου σε εκδήλωση λατρείας προς την Φύση γιατί πίστευαν ότι η προς την Φύση λατρεία είναι η θειοτέρα όλων.
Σχετικά ο ίδιος ο Πυθαγόρας έλεγε:

«Η προς την Φύση λατρεία περιλαμβάνει και τα κατά μέρος αυτής και το πνεύμα αυτής.
Αντίθετα λατρεία προς πρόσωπο χωρίζει αυτό από την Φύση και το μειώνει. Λατρεύουμε, έλεγε, τους Θεούς ως κυρίους των δυνάμεων της Φύσης και όχι ως ατομικά Εγώ αυτής. Τα ατομικά Εγώ της Φύσης τιμούμε μόνον για τα έργα τους».

Οι πύλες των Ηλιοστασίων, στον Ελλαδικό χώρο, σύμφωνα με την ιερή μας γεωγραφία  είναι κάθετες στον "Ισημερινό των Δελφών", ο οποίος αντιστοιχεί σε μία γραμμή Νότου – Βορρά, Ταινάρου – Δελφών – Ολύμπου.
Είναι η κατάλληλη στιγμή για να αποδείξουμε, όπως αναφέρει στο βιβλίο του Η ιερή γεωγραφία του Ελληνικού κόσμου ο Jean Richer,  ότι αυτή η γραμμή έχει στην πραγματικότητα διπλή σημασία: είναι συγχρόνως πολική και ζωδιακή και αντιστοιχεί με την προβολή του κοσμικού άξονα επάνω στον ζωδιακό χάρτη. Χωρίς να το πει καθαρά, η ελληνίστρια φιλόλογος Marie Delcourt (1891 - 1975, Πανεπιστήμιο Λιέγης), προαισθάνθηκε ότι ο συμβολισμός του ομφαλού περιελάμβανε την μελέτη πολλών επιπέδων. Έγραψε σχετικά:

«Η γενετική ερμηνεία του ομφαλού (των Δελφών) έχει και έναν συμβολισμό που οφείλεται στην θέση που καταλαμβάνει στο σημείο τομής των δύο αξόνων του ανθρώπινου σώματος, μία κάθετη δηλ. και μία οριζόντια διάμεσο που περνούν παραπλεύρως του διαφράγματος.» (1)

 Το σχήμα όμως αυτό αποκτά σημασία εάν φαντασθούμε έναν άνθρωπο όρθιο στους Δελφούς να παρατηρεί στον ουρανό την κίνηση του ηλίου. Για περισσότερες διευκρινήσεις, δανειζόμαστε τους όρους του René Guènon:

«Ο κάθετος άξονας που ενώνει τους δύο πόλους έχει προφανώς διεύθυνση από βορρά προς νότο. Με το πέρασμα από τον πολικό συμβολισμό στον ηλιακό, ο άξονας αυτός έπρεπε κατά κάποιο τρόπο να προβληθεί στον ζωδιακό χάρτη με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει μία κάποια αντιστοιχία όσο το δυνατόν ακριβέστερη με τον αρχέγονο άξονα. Επί πλέον, μέσα στον ετήσιο κύκλο, το χειμερινό και το θερινό ηλιοστάσιο είναι τα σημεία που, μέσα στον χώρο, αντιστοιχούν στον βορρά και τον νότο.Έτσι η εαρινή και η φθινοπωρινή ισημερία αντιστοιχούν στην ανατολή και την δύση.
Ο άξονας που συμπληρώνει την υπόθεσή μας, είναι αυτός που ενώνει τα σημεία των δύο ηλιοστασίων και μπορούμε να πούμε ότι ο άξονας του ηλιοστασίου πρόκειται να παίξει τον ρόλο ενός σχετικά κάθετου άξονα σε σχέση με τον άξονα της ισημερίας ...»

Το κοσμικό σπήλαιο που αναφέρεται στην Οδύσσεια
( Ν.101-117): μας το φανερώνει επίσης:

« Ένα λιμάνι βρίσκεται του Φόρκυνα στο Θιάκι, του γέρου του θαλασσινού και δυο προβάλλουν κάβοι, απότομοι, στου λιμανιού γυρμένοι εμπρός το έμπα, που όξω κρατούν των δυνατών ανέμων τ’ άγριο κύμα και μέσα τα καμαρωτά καράβια παν και μένουν στ’ αραξοβόλι σαν ερθούν, χωρίς σκοινιά να δέσουν. Έχει κι ελιά στενόφυλλη στου λιμανιού το βάθος και μια κοντά της θαμπερή σπηλιά γεμάτη χάρες, πανάγιος τόπος των Ξωθιών, που τις καλούν Ναϊάδες. Εκεί κροντήρια βρίσκονται και πέτρινα πιθάρια που πάνε μέσα οι μέλισσες και πλάθουν τις κηρήθρες. Κι έχει πετρένιους αργαλειούς, μεγάλους, που οι Νεράϊδες φαίνουν θαλασσογάλανα πανιά, να βλέπεις θάμα. Τρέχουν αστέρευτες πηγές κι έχει η σπηλιά δυο πόρτες, μια προς το μέρος του βοριά, που κατεβαίνει ο κόσμος, και μια άλλη κατά το νοτιά, για τους θεούς, κι ούτ’ άλλος περνά θνητός, μόν’ των θεών ο δρόμος είναι εκείθε».

Υπάρχουν, λοιπόν, δύο αντιτιθέμενες "ζωδιακές πύλες" σύμφωνα με τον άξονα που προαναφέραμε, οι οποίες αντιστοιχούν στα δύο σημεία των ηλιοστασίων και εκ των οποίων η μία χρησιμεύει ως είσοδος και η άλλη ως έξοδος.
Στην πραγματικότητα, η έννοια των δύο αυτών "πυλών των ηλιοστασίων" συναντάται σαφώς στην πλειοψηφία των παραδόσεων, εκτός από την Οδύσσεια, ενώ είναι αξιοσημείωτη η συμβολική της σημασία.
Η πύλη της εισόδου ορίζεται ως η "πύλη των ανθρώπων" αυτών που μυούνται για πρώτη φορά στα "μικρά μυστήρια" ή αυτών που είναι αδαείς, αφού δεν ξεπέρασαν ακόμα την ανθρώπινη υπόστασή τους.
Αντίθετα η πύλη της εξόδου ορίζεται ως η "πύλη των Θεών" δηλαδή η πύλη από την οποία περνούν μονάχα τα άτομα που έχουν περάσει στα υπερατομικά στάδια". (2)

Σχετικά με αυτό το θέμα, αλλά και με πολλά άλλα, οι Πυθαγόρειοι επανεξέτασαν μία αρχαία παράδοση για την οποία γίνεται επίσης λόγος στην Bhagavad Gita
(3 ):

Πανσέληνος του Τοξότη

 

Η Πανσέληνος του Τοξότη θα συμβεί στις 11:17 π.μ. ώρα Ελλάδος, στις 4 μοίρες και 51΄πρώτα λεπτά του ζωδίου των Διδύμων στις 27 Νοεμβρίου.

Σε αυτήν την Πανσέληνο πάντοτε με προβλημάτιζε το μήνυμα για την ανθρωπότητα το οποίο καταγράφεται στην Εσωτέρα Αστρολογία ως εξής:

«Ας αναζητηθεί η τροφή»

Αναζητώντας την αποσαφήνιση τού μηνύματος, η καλή μου φίλη Γεωργία, επισήμανε στην λεξικογραφία ότι η λέξη τροφή (αγγλική λέξη feed) εκτός από ταΐζω, τρέφω, σημαίνει προστατευτική και προσεκτική φροντίδα ανάπτυξης, ενθάρρυνση, ενδυνάμωση και τότε η απορία μου λύθηκε.
Έτσι η πρόταση:

                            «Ας αναζητηθεί η τροφή»,

που είναι αυτό που συμβαίνει την ημέρα της Πανσελήνου του Τοξότη, σε επίπεδο ανθρωπότητας, αυτόματα μετατρέπεται σε:

"Ας αναζητηθεί η προστατευτική και προσεκτική φροντίδα ανάπτυξης για ενδυνάμωση ώστε αποφασιστικά να κατευθυνθούμε προς το ιδανικό πρότυπο των αγνών οραμάτων μας, τον Νόμο, εναρμονίζοντάς τον με την εσωτερική φωνή της πίστης μας".

Ο Ήλιος, στην Πανσέληνο του Τοξότη, φέρνει, για 30 ημέρες μέσα μας, την ποιότητα της σιωπής, της διάκρισης και της πειθαρχίας του Λόγου για την ανακάλυψη του σκοπού της εξέλιξής μας και την επίτευξή του, γιατί το ζώδιο του Τοξότη είναι αντιδιαμετρικό με το ζώδιο των Διδύμων, το οποίο αναφέρεται στην εξωτερική μας επικοινωνία και εκεί, συμβαίνει να ολοκληρώνεται, σε Πανσέληνο η Σελήνη μας.
Όλοι οι ύμνοι από αρχαιοτάτων χρόνων μάς συμβουλεύουν γι’ αυτήν την ποιότητα της σιωπής.

Στο μνημειώδες έργο του «Περί Μυστηρίων» ο Ιάμβλιχος{1} αναφέρει για τον Θεό:

«ἐν ᾧ δὴ τὸ πρῶτον ἔστιν νοοῦν καὶ τὸ πρῶτον νοητόν, ὅ δή καί διὰ σιγῆς μόνης θεραπεύεται»

δηλαδή: «εντός αυτού υπάρχει το πρώτο νοούν και το πρώτο νοητόν το οποίο λατρεύεται μόνον δια σιγής».

Και στον Ομηρικό Ύμνο της Δήμητρος αναφέρεται:

«Ο σεβασμός προς τους Θεούς είναι τόσον ισχυρός, ώστε να σταματά την φωνή»

για να μπορούμε να ακούμε τον εσωτερικό μας διδάσκαλο να μιλά, μέσα από τους ψιθύρους της ψυχής μας, που είναι μόνιμα συνδεδεμένη με το αρχείο μας και το αρχείο του Σύμπαντος.

Ο Τοξότης είναι το προπαρασκευαστικό ζωδιακό σημείο για τον Αιγόκερω και γι’ αυτό ονομάζεται το «ζωδιακό σημείο της σιγής».

Στα Μυστήρια, ο μυούμενος έπρεπε να μείνει «ἐν σιγῇ» γιατί κανείς δεν μπορεί να εισέλθει στο πνευματικό βασίλειο ή να ανέβει στο βουνό του Αιγόκερω, αν δεν του το επιτρέψει «ο μεγάλος διαχωριστής», ο Κρόνος, που στα Ταρώ εκφράζεται με τον Ερημίτη.
Μάλιστα ένας θεός - νήπιο που μας φανερώνει την σιγή σε μυστηριακό επίπεδο είναι ο Αρποκράτης, ο οποίος απεικονίζεται με το χέρι του να κλείνει το στόμα του.

Ο Πλούταρχος στο «Περί Ίσιδος και Οσίριδος» μας αναφέρει ότι ο Αρποκράτης έχει το χέρι στο στόμα του για να διευθύνει και να προλαβαίνει να διορθώνει τις αναφερόμενες στους θεούς ατελείς και αδιαμόρφωτες γνώμες των ανθρώπων.
Ίσως, λοιπόν έχει να κάνει με την προσεκτική σιωπή μας ή μη ολοκληρωμένη, ορθή υποκειμενικά, γνώση μας των θεϊκών δρωμένων. Άλλωστε ο Πυθαγόρας επέβαλλε στους αρχάριους μαθητές του περίπου τέσσερα χρόνια σιγής.
Καταλαβαίνετε, λοιπόν, τι σημαίνει, πλέον «σιγή»!
Εδώ, όπως και στην προηγούμενη Πανσέληνο, θα τροποποιήσω -και ζητώ, αν δεν συμφωνείτε να μην το δεχθείτε, γιατί είναι καθαρά η προσωπική μου άποψη- την αριθμητική τοποθέτηση της Αλίκης Α. Μπέιλυ, των Άθλων του Ηρακλέους, στον Τοξότη, στον οποίο τοποθετεί τις «Στυμφαλίδες Όρνιθες».
Θα τοποθετήσω τον «Ερυμάνθιο Κάπρο», στο ζώδιο του Τοξότη, τον οποίο εκείνη, τοποθετεί στο ζώδιο του Ζυγού.
Ας ανιχνεύσουμε, αν θέλετε, μαζί τον συγκεκριμένο άθλο.

  Ηρακλής και Ερυμάνθιος κάπρος

Ο Ευρυσθέας έδωσε εντολή στον Ηρακλή να του φέρει τον Ερυμάνθιο Κάπρο και ο Απόλλων, για να τον βοηθήσει, του έδωσε ένα νέο είδος τόξου να χρησιμοποιήσει.
Αυτό είναι και το σύμβολο του Τοξότη, το Βέλος, το οποίο δηλώνει:

 

«συνεχή πορεία προς τα επάνω των στόχων μας, με φιλοσοφική τοποθέτηση».  

 

Δίκαια και σοφά ο Ηρακλής, λοιπόν, του απάντησε:

Η μαύρη θέλξις στη Μήδεια

Σε μια Θεογονία σαν του Ησιόδου, οι πρώιμοι αιώνες των επών θα τραγουδούσαν την ομορφιά των αστραγάλων της (ἐύσφυρον, 961). «ή πώς η Ωκεανίδα Ιδυία την εγέννησε όταν δαμάστηκε απ’ την Αφροδίτη· πώς κράταγε η...

Σε μια Θεογονία σαν του Ησιόδου, οι πρώιμοι αιώνες των επών θα τραγουδούσαν την ομορφιά των αστραγάλων της (ἐύσφυρον, 961).

«ή πώς η Ωκεανίδα Ιδυία την εγέννησε όταν δαμάστηκε απ’ την Αφροδίτη· πώς κράταγε η κόρη απ’ τη γενιά του Ήλιου, φύτρα του Αιήτη, βασιλιά των Κόλχων· κόρη γενιάς που έβγαζε φαρμακίδες, όπως την ωριοπλέξουδη Κίρκη της Οδύσσειας (ἐϋπλόκαμος, κ 136)  ή την ξανθή Αγαμήδη της Ιλιάδας που ήξερε τόσα φάρμακα όσα βλασταίνει η γη η πλατιά (ἣ τόσα φάρμακα ᾔδη ὅσα τρέφει εὐρεῖα χθών, Λ 741).»

Τα έπη τα υστερότερα θα ‘ξεραν τις λάμψεις στα χαμηλωμένα της βλέφαρα, όταν κλεφτά κοιτούσε τον Ιάσονα, μοιραία ερωτοχτυπημένη, όπως –ας πούμε– την κατέγραψαν τα Αργοναυτικά του Απολλώνιου απ’ τη Ρόδο (βάλλεν ὑπ᾽ Αἰσονίδην ἀμαρύγματα, Γ 288).

Αυτά, με τον έρωτα πάντα στο βάθος και με κάθε λογής ασύλληπτη φαρμακεία στο προσκήνιο.

Όμως το συλλογικό φαντασιακό της κλασσικής αρχαιότητας άδραξε στην περίπτωσή της ευκαιρία. Τόσο χρυσή, όσο ήταν και το δέρας που οι Αργοναύτες άρπαξαν με τα μυθικά της μάγια. Τόσο χρυσή, όσο υπήρξε στην ιστορική του εξέλιξη κι ο 5ος π.κ.ε. αιώνας. Η έγνοια του δεν έπεσε απλά σε μια περίπτωση φαρμακίδος –για την ακρίβεια, της φαρμακίδος της κατ’ εξοχήν. Το ομόηχο του ονόματός της προσαρμοζόταν βολικά στο φρύδι της επικράτειας των Μήδων· στα παρευξείνια εκείνα άκρα που ήτανε πιο “βαρβαρικά” ακόμη κι απ’ τη χώρα των “βαρβάρων”.

Κι έγινε τότε η φαρμακίς το απόλυτο Άλλο. Έγινε η Μήδεια του Ευριπίδη. Έκτοτε –όπως παρατηρεί η σύγχρονη έρευνα– και στην αγγειογραφία θα την εικόνιζαν ντυμένη με τα σύμβολα της πιο απόμακρης Ανατολής. Ο Ευριπίδης δούλεψε με συνέπεια προς αυτή την κατεύθυνση. Την είπε:

“άγριο τύπο και φύση αποτρόπαιη/ ακόλαστου νου” (ἄγριον ἦθος στυγεράν τε φύσιν/ φρενὸς αὐθάδους, Μήδεια 108-9)· “έρημη κι άπολιν…/ κούρσεμα γης βαρβαρικής” (ἔρημος ἄπολις…./ ἐκ γῆς βαρβάρου λελῃσμένη, 255-56).

Απ’ την αρχή του έργου, την έπλασε μόνο από σάρκα κι αισθήσεις, σ’ ένδεια σύνεσης και σωφροσύνης, χωρίς τους τρόπους τους λεπτούς του πνεύματος του ελληνικού· ένα κορμί που χαμοκείτεται, παραδομένο στις ηδονές του άλγους (σῶμ΄ ὑφεῖσ΄ ἀλγηδόσι, στ. 24)· βουλιαγμένο στο βάρος φρενός αράθυμης (βαρεῖα γὰρ φρήν, στ. 38).

Για την προδοτική απιστία του Ιάσονα στην Κόρινθο, η Μήδεια μισεί τα παιδιά της κι ούτε η όψη τους της δίνει χαρά (στυγεῖ δὲ παῖδας οὐδ΄ ὁρῶσ΄ εὐφραίνεται, στ. 36)· στυλώνει πάνω τους το μάτι σαν ταύρος που μελετάει το κακό (ἤδη γὰρ εἶδον ὄμμα νιν ταυρουμένην/ τοῖσδ΄͵ ὥς τι δρασείουσαν, στ. 92-3). Δίνει σημάδια τρομερά, που σταθερά αντηχούνε από παρασκηνιακό βάθος απροσδιόριστο. Βοά και καταριέται με τη χασμωδική φωνητική της οιμωγής, με τονικότητα γλωσσολαλιάς, με τους επαναλαμβανόμενους ρυθμούς φυλετικού κυμβάλου: “ἰώ μοί μοι”, “αἰαῖ”, “ἰώ μοί μοι͵ ἰὼ τλήμων”.

Το χειρότερο απ’ όλα. Η Μήδεια της τραγωδίας δεν είναι τρελή. Εκπονεί με ακρίβεια σχέδιο λεπτομερές. Ασύλληπτες οι τεχνουργίες της. Το δώρο το γαμήλιο στην αντίζηλο, “ποικίλοι” –το επίθετο δηλώνει τον δόλο– πέπλοι και χρυσό στεφάνι (στ. 1159), έχουνε ποτιστεί από φάρμακα θανάσιμα που λειώνουνε τη δροσερή ζωή της Γλαύκης. Και το μαχαίρι της, σαν άλλο δώρο γάμου στον Ιάσονα, εξολοθρεύει τα παιδιά του και παιδιά της.

Με τη γνωστή του τάση για μελοδραματισμό, ο Ευριπίδης έβαλε τη Μήδειά του, στο δεύτερο μέρος του έργου, να κλαψουρίζει για τον φόνο των παιδιών: λύση σκληρή, μα δήθεν αναπόφευκτη, προορισμένη να λυτρώσει από τα ονείδη της ατίμωσης· οικογενειακής, και όμοια και πολιτικής· απ’ τη ντροπή μιας στέρησης δικαιωμάτων. Λες και φοβήθηκε ο ποιητής το βάθος της εκδίκησης της Μήδειας και πάσχισε να κουμαντάρει κάπως την κατάσταση· σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ισορροπήσει τα μελανά τα χρώματα της απατημένης φαρμακίδος με κάτι απ’ την τρυφερότητα της έγνοιας της μητέρας.

Παλυγουριό

ή Κάστρο Παλαιού Λυγουριού  

Τοποθεσία:

Σε βραχώδη πρόβουνο του Αραχναίου όρους, 4,5χλμ ΒΑ από το Λυγουριό Αργλίδας

Περιφέρεια > Νομός:
Πελοπόννησος Ν.Αργολίδας
Δήμος > Πόλη ή Χωριό:
Δ.Επιδαύρου • Λυγουριό
Υψόμετρο:
Υψόμετρο ≈ 460 m  (Σχετικό ϋψος ≈100 m)

		Προέλευση
		BΥΖΑΝΤΙΝΟ

Τμήματα οχυρωματικού περιβόλου και κατάλοιπα κτισμάτων σε ύψωμα στην ανατολική πλευρά του ορεινού συγκροτήματος του Αραχναίου στην Αργολίδα. Πρόκειται πιθανότατα για τον μεσαιωνικό οικισμό Ligorio, δηλαδή το Παλαιό Λυγουριό.

Ιστορία

Η κωμόπολη Λυγουριό (ή Λιγουριό) βρίσκεται στην ενδοχώρα της Αργολίδας, στους πρόποδες του Αραχναίου όρους μεταξύ Ναυπλίου και Επιδαύρου.

Το Λυγουριό είναι κοντά στη θέση της αρχαίας πόλης Λήσσα (την αναφέρει ο Παυσανίας) που ήταν πάνω στο δρόμο που οδηγούσε στην αρχαία Επίδαυρο και στο Ιερό του Ασκληπιού. Γενικά στην περιοχή αφθονούν αρχαιολογικά ευρήματα και μνημεία από διάφορες εποχές, αρχίζοντας από τη μυκηναϊκή περίοδο και συνεχίζοντας με την αρχαία κλασσική εποχή, μέχρι τον Μεσαίωνα και τα νεώτερα χρόνια.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο, το μέρος πρέπει να ήταν σχετικά ανεπτυγμένο και πυκνοκατοικημένο. Αυτό είναι πρόδηλο από το γεγονός ότι στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν πενήντα βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί μεταξύ των οποίων επτά ερειπωμένες πρωτοχριστιανικές εκκλησίες (δηλαδή της πρώιμης Βυζαντινής περιόδου). Όμως κατά τον Μεσαίωνα, το οικιστικό κέντρο δεν βρισκόταν στο σημείο όπου είναι το σημερινό Λυγουριό, αλλά στον συγκεκριμένο λόφο 4,5 χλμ ΒΑ του σημερινού χωριού.

Το Παλαιό Λυγουριό ή Παλυγουριό ίσως βρισκόταν στον λόφο αυτό από την αρχή της Βυζαντινής περιόδου, αλλά την πρώτη γραπτή αναφορά από ιστορικές πηγές την έχουμε μόλις τον 14ο αιώνα. Συγκεκριμένα στη λίστα με τα φέουδα του 1377 σημειώνεται το Ligorio σαν ένα από τα κάστρα που ανήκαν στην Καστελλανία της Κορίνθου και στον “Gran Senescallo” (που σημαίνει “Μεγάλος Στρατάρχης”). Φαίνεται πως το Παλυγουριό ήταν ένα από τα κάστρα που απονεμήθηκαν στον Φλωρεντίνο Νικολό Ατσαγιόλι (Nicolo Acciaiuoli). Ο Ατσαγιόλι ήταν έμπορος και στρατιωτικός από τη Φλωρεντία που έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη διευθέτηση της διένεξης γύρω από τη διαδοχή στο Πριγκιπάτο της Αχαΐας, και για τις υπηρεσίες του έγινε Βάιλος του Πριγκιπάτου και έλαβε ως δώρο κάποια κάστρα. Από το 1342 του είχε δοθεί το κάστρο της Πιάδας, ενώ το 1358 πήρε και τα υπόλοιπα κάστρα της Καστελλανίας της Κορίνθου. (Ο Gran Senescallo του καταλόγου του 1377 είναι ο Νικολό Ατσαγιόλι, παρόλο που πέθανε το 1375). Οι Ατσαγιόλι έμειναν επικυρίαρχοι στην Αργολίδα για έναν αιώνα περίπου και μάλιστα, επειδή από το 1385 ο Νέριο Ατζαγιόλι έγινε Δούκας των Αθηνών εκτοπίζοντας τους Καταλανούς, το Παλυγουριό ήταν μέρος του Δουκάτου των Αθηνών.

Το 1451 η περιοχή παραχωρήθηκε από τους Ατσαγιόλι στους Ενετούς. Αυτή η πρώτη Ενετική περίοδος κράτησε λίγο, καθώς το 1463 η Αργολίδα ολόκληρη κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς στην αρχή του Πρώτου Ενετοτουρκικού πολέμου (1463-1479). Οι Ενετοί επέστρεψαν για ένα σύντομο διάστημα κατά την Β’ Ενετοκρατία στο τέλος του 17ου αιώνα.

Arnavilla

Μπορεί η περιοχή να ανήκε τον 15ο αιώνα στο κρατίδιο των Ατσαγιόλι αλλά ο γαιοκτήμονας/φεουδάρχης στην περιοχή του Παλυγουριού ήταν Καταλανός. Η μετάβαση της επικυριαρχίας στους Βενετσιάνους το 1451 εξιστορείται στο έργο του ιστορικού W. Miller (1908) και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Παλυγουριό.
Η ιστορία έχει ως εξής:
Το 1451 ο Δούκας των Αθηνών Αντώνιος Α’ παραχώρησε την Αίγινα και μέρος της Αργολίδας στους Ενετούς μετά το θάνατο του γαμπρού του Αντωνέλλου Καοπένα ο οποίος πέθανε άκληρος και ήταν ο τελευταίος Καταλανός κυβερνήτης της Αίγινας. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την αντίδραση του Αρνά Καοπένα, θείου του Αντωνέλλου, ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης γαιών στο Παλυγουριό και ο οποίος ήγειρε αξιώσεις για να αποδοθεί σε αυτόν η ηγεμονία του Αντωνέλλου. Η Βενετία δεν το δέχθηκε, αλλά για να μην μπλέξει με διεκδικήσεις, έδωσε σαν αποζημίωση μια ισόβια σύνταξη στον Αρνά και επιπλέον τον διόρισε ρέκτορα (rettore) δηλαδή διοικητή των Ενετικών κτήσεων σε Αίγινα και Αργολίδα. Με άλλα λόγια ο Αρνάς ξεκινώντας από κτηματίας του Παλυγουριού εξελίχθηκε σε σημαντική προσωπικότητα της εποχής (μέσα του 15ου αιώνα). Μάλιστα, μέχρι σήμερα το τοπωνύμιο του οροπεδίου βορείως της κορυφογραμμής του Αραχναίου και δυτικά του κάστρου του Παλυγουριού είναι «Αρνάς»!

Επιμένουμε σε αυτήν την ιστορία με τον Αρνά, επειδή πολύ πιθανόν να επηρέασε την ονοματολογία του Λιγουριού. Πιστεύουμε ότι το Ligorio που καταγράφεται μόνο το 1377, αναφέρεται σε λίστες των κάστρων του επόμενου αιώνα με άλλο όνομα: σαν Arna villa στη λίστα του 1463 και σαν Arnavilla στη λίστα του 1471. (Σε αμφότερες τις περιπτώσεις σημειώνεται ως ενετική κτήση, αλλά προφανώς ήταν ενετική κτήση μόνο «στα χαρτιά» καθώς είχαν επέλθει ήδη οι Οθωμανοί...)

Οι λόγοι που υποστηρίζουν αυτήν την ταύτιση είναι οι εξής:
1) Είναι πολύ περίεργο που το Λυγουριό εξαφανίζεται από τις λίστες του 15ου αιώνα παρόλο που η μεταγενέστερη ιστορία δείχνει ότι συνέχισε να είναι αξιομνημόνευτο μέρος (άρα πρέπει να παρέμεινε στις λίστες με εναλλακτική ονομασία).
2) Ο Αρνάς ως τοπωνύμιο της περιοχής και ως προσωπικότητα της περιοχής δικαιολογεί πλήρως την ύπαρξη πολίσματος με αυτό το όνομα. (το γεγονός ότι το όνομα δεν επέζησε μάλλον οφείλεται ότι ξεχάστηκε ο Αρνάς ή ότι ήταν ένα όνομα που χρησιμοποίησαν μόνο οι Ενετοί και δεν έπιασε τοπικά)
3) Το χωριό Άρνα Λακωνίας με το οποίο κατά κανόνα ταυτίζεται η μεσαιωνική Arnavilla είναι μεν ένα ωραιότατο ορεινό χωριό, αλλά δεν υπάρχει καμιά άλλη αναφορά της Λακωνικής Άρνας στην ιστορία των Φράγκων εν Ελλάδι. Εξάλλου ένα «Παλιόκαστρο» που βρίσκεται σε ύψωμα κοντά στην Άρνα είναι αγνώστου εποχής, μάλλον Ελληνιστικό. Η άποψη λοιπόν ότι η Λακωνική Άρνα είναι η Arnavilla δεν υποστηρίζεται από γεγονότα και ευρήματα.
4) H Arna villa δεν εμφανίζεται πριν το 1463 επειδή ο Αρνάς έρχεται στο προσκήνιο μόλις το 1451.

Γι’ αυτό λοιπόν πιστεύουμε ότι η Arnavilla του 15ου αιώνα μπορεί να είναι το Παλαιό Λυγουριό. Πρέπει να επισημάνουμε πως η ταύτιση αυτή δεν έχει προταθεί από κανένα μελετητή εξ όσων γνωρίζουμε. Για πρώτη φορά εμφανίζεται εδώ, στον Καστρολόγο. Και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα και τεκμηρίωση για να βεβαιωθούμε.

Ανεξάρτητα από το αν η Arnavilla ήταν το Παλυγουριό ή όχι, το όνομα δεν επικράτησε. Από τον 16ο αιώνα πληθαίνουν οι μαρτυρίες για την ύπαρξη οικισμού με το όνομα «Λυγουριό» σε διάφορες παραλλαγές. Έτσι, σε οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα του 1520-1566, του 1645 και του 1718 το χωριό καταγράφεται ως Λυγκουριός ή Λικούρι, ενώ σε βενετικό έγγραφο του 1542 απαντάται το επώνυμο Liguriatis da Napoli di Romania.

Πάντως ας σημειώσουμε εδώ ότι και για το όνομα «Λυγουριό» δεν ξέρουμε πώς προέκυψε ούτε ποια είναι η ετυμολογία του. Υπάρχουν κάποιες θεωρίες αλλά καμιά τους δεν είναι αρκετά πειστική.

Δεν είναι γνωστό πότε εγκαταλείφθηκε το Παλιό Λυγουριό ούτε είναι γνωστό γιατί εγκαταλείφθηκε. Εκείνο που ξέρουμε είναι ότι στο ενετικό κτηματολόγιο της περιοχής Λυγουριού του 1704 σημειώνεται ο οικισμός Villa Ligoriò στη σημερινή θέση του χωριού ενώ στα βόρεια σημειώνεται το τοπωνύμιο Paleò Ligoriò δίχως ενδείξεις οικισμού (νοτιοδυτικά σημειώνεται ο οικισμός villa Bulmeti). Αυτό σημαίνει ότι κατά τη Β’ Ενετοκρατία (1685-1715) υπήρχε ήδη το καινούργιο Λυγουριό στη σημερινή του θέση, ενώ το Παλιό Λυγουριό ήταν ήδη εγκαταλειμμένο. Άρα το Παλιό Λυγουριό πρέπει να ερήμωσε κάποια στιγμή στην πρώτη Τουρκοκρατία, μάλλον περί τον 16ο αιώνα.
Οι λόγοι είναι απλοί και είναι ίδιοι με τους λόγους που ερήμωσαν και άλλα μεσαιωνικά κάστρα μετά την οθωμανική κατάκτηση: Πρώτον, οι Τούρκοι δεν ευνοούσαν την παραμονή χριστιανικού πληθυσμού σε οχυρές θέσεις και, δεύτερον, οι ίδιοι οι κάτοικοι προτιμούσαν να αφήσουν τα κακοτράχαλα βουνά και να εγκατασταθούν σιγά-σιγά σε πιο φιλόξενα μέρη, αφού εξέλιπε ο μεγάλος κίνδυνος ληστρικών επιδρομών (δεδομένου ότι οι βάρβαροι επιδρομείς είχαν επικρατήσει πλέον και είχαν γίνει καθεστώς).

Πανσέληνος του ζωδίου του Σκορπιού

O Σκορπιός (Λατινικά Scorpius, συντομογραφία: Sco) είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.
Παρ' ότι βρίσκεται ολόκληρος στο νότιο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας, είναι ορατός στο σύνολό του από την Ελλάδα, αργά τις νύκτες της ανοίξεως και του καλοκαιριού.
Το σωστό, επίσημο όνομά του στα ελληνικά είναι Σκορπίος (με τον τόνο στο ι, γενική: «του Σκορπίου»).
Ο Άρατος ο Σολεύς ονομάζει τον αστερισμό Τέρας μέγα (τέραος μεγάλοιο) (1) και Μεγαθηρίον (μέγα θηρίον) (2) . 
Μυθολογικά αντιπροσωπεύει τον σκορπιό που σκότωσε τον γίγαντα, κυνηγό Ωρίωνα. Γι’ αυτό θρυλείται ότι βρίσκεται στο αντίθετο σημείο του ουρανού από τον αστερισμό τού Ωρίωνα γιατί ακόμα τον φοβάται.
 

" Σκορπίου εμπίπτοιεν εϋρρόου ωκεανοίο ος και επερχόμενος φοβέει μέγαν Ωρίωνα, Άρτεμις ιλήκοι. Προτέρων λόγος, οι μιν έφαντο ελκήσαι πέπλοιο Χίω ότε θηρία πάντα καρτερός Ωρίων στιβαρή επέκοπτε κορύνη, θήρης αρνύμενος κείνω χάριν Οινοπίωνι. Η δε οι εξ αυτής επετείλατο θηρίον άλλο, νήσου αναρρήξασα μέσας εκάτερθε κολώνας, Σκορπίον, ος ρα μιν ούτα και έκτανε πολλόν εόντα πλειότερος προφανείς, επεί Άρτεμιν ήκαχεν αυτήν, τουνέκα δη και φασί περαιόθεν ερχομένοιο Σκορπίου Ωρίωνα περί χθονός έσχατα φεύγειν"(3).

Δηλαδή:

" Στον Σκορπίο που ανατέλλει οι ελιγμοί θα πέσουν σαν ποτάμι στον μεγάλο Ωκεανό και αυτό είναι που φοβίζει με την άφιξή του τον μεγάλο Ωρίωνα προς τον οποίο η Άρτεμις ήταν ευμενής. Παλιά παράδοση λέει πως ο γενναίος Ωρίων άρπαξε το πέπλο της κόρης όταν στην Χίο δάμαζε τα άγρια θηρία για χάρη του Οινοπίωνα. Αυτή, όμως, έστειλε εναντίον του ένα άλλο θηρίο, σπάζοντας τους λόφους που βρίσκονταν στην μέση του νησιού. Έναν σκορπιό τεράστιο, που τον δάγκωσε και τον σκότωσε -με όλο που ήταν στην ακμή του- για την ανευλάβεια που είχε δείξει στην Αρτέμιδα. Γι' αυτό λένε πως ο Ωρίων τρέχει στην άκρη της Γης μετά τον ερχομό τού Σκορπιού".

Σε άλλον μύθο ωστόσο, θεωρούν τον Σκορπίο υπαίτιο της καταστροφικής πορείας των αλόγων που έσερναν το άρμα του θεού Ηλίου όταν το οδήγησε ο Φαέθων (4).

 

Ο Σκορπίος ήταν το μεγαλύτερο ζώδιο, καθώς σχημάτιζε ένα «διπλό αστερισμό» μαζί με τις δαγκάνες του (Χηλαί Σκορπίου).
Αργότερα, οι Χηλαί Σκορπίου αποσπάσθηκαν και απετέλεσαν τον γνωστό, σημερινό, ζωδιακό αστερισμό Ζυγό, όπως ανέφερα ξανά στην Πανσέληνο του Ζυγού.
Γι’ αυτό στις αναπαραστάσεις δείχνουν μία ζυγαριά (ζυγό) ανάμεσα στις δαγκάνες του Σκορπιού.
Ο Μανίλιος τον αναφέρει με το ελληνικό επίθετο οπισθοβάμων (= αυτός που περπατά προς τα πίσω).
Ο λαμπρότερος από τους αστέρες του ο Αντάρης υπήρξε κάποτε ένα από τα σύμβολα της θεάς Ίσιδας.
Ο Δάντης τον θεώρησε ως un Secchione, «σχηματισμένο σαν κουβά που όλος φωτιά είναι», και στο «Καθαρτήριον» ως Il friddo animal, "το παγερό ζώο".
Οι αλχημιστές, επίσης, τον είχαν σε μεγάλη εκτίμηση καθώς πίστευαν πως, μόνον όταν ο Ήλιος βρισκόταν στον Σκορπιό, ο σίδηρος μπορούσε να μετατραπεί σε χρυσό.

Η φετινή Πανσέληνος του ζωδίου του Σκορπιού θα είναι στην πλήρη φώτισή της στις 28 Οκτωβρίου στις 23:25 μ.μ. ώρα Ελλάδος. Θα υπάρχει όμως ταυτόχρονα και Μερική Έκλειψη Σελήνης η οποία θα γίνει στις 5 μοίρες και 9΄ πρώτα λεπτά του ζωδίου του Ταύρου. Γι' αυτό τα άτομα που έχουν  την Σελήνη στον άξονα Ταύρου - Σκορπιού από την 0 μοίρα έως τις 10 θα πρέπει να περιμένουν ότι θα βιώσουν συναισθηματικές εντάσεις, οι οποίες θα διαρκέσουν μέχρις ότου ο άξονας των Εκλείψεων θα έρθει σε Σύνοδο με τον Ήλιο τους. Προσοχή μεγάλη λοιπόν!!!
Ας δούμε όμως μαζί τι αντιπροσωπεύει αυτή η Πανσέληνος.

Ο Σκορπιός είναι η 8η Πύλη του Ζωδιακού Κύκλου, γιατί ο Σκορπιός είναι το 8ο ζώδιο στην σειρά του Κύκλου. Είναι σαν ζώδιο, η Πύλη των συνειδησιακών και υπαρξιακών θεμάτων από την οποία μπορούμε να μεταλλαχτούμε και να εξυψωθούμε: 

από φίδια στο φυσικό πεδίο

να γίνουμε, πρώτα, σκορπιοί στο συναισθηματικό πεδίο

             

και στο τέλος υψιπετείς αετοί στο νοητικό πεδίο.

Η σφαγή των Ελλήνων από το Βυζάντιο και την Εκκλησία! – Το «ISIS» της τότε εποχής

ΙΣΤΟΡΙΑ

Τα παρακάτω είναι αυτοκρατορικά διατάγματα από την εποχή του Βυζαντίου με τα οποία δίνονται οδηγίες προς τους τοπικούς άρχοντες για το πως θα εξαλείψουν τους “Έλληνες”. Σαν Έλληνες θεωρούνται αυτοί που δεν ασπάστηκαν τον χριστιανισμό αλλά συνέχιζαν να εξασκούν την προγονική τους Ελληνική θρησκεία και να διαβάζουν και να μελετούν αρχαία κείμενα φιλοσόφων.

Εντύπωση προκαλεί η φράση «διαπράττουν την ασέβεια του Ελληνισμού»! Ο ορισμός του μίσους! Απολαύστε:

«Διατάσσουμε όλα τα ιερά και οι ναοί τους (των Ελλήνων), όσα βρίσκονται ακόμα άθικτα, να καταστραφούν με διαταγή των τοπικών αρχών και να εξαγνιστούν με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Αν με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον ικανού δικαστή εμφανιστεί κάποιος που έχει παραβλέψει αυτόν τον νόμο, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου».(Αυτοκράτορες Θεοδόσιος και Βαλεντιανός προς Ισίδωρον, Έπαρχο Πραιτωρίου, 14 Νοεμβρίου 435 μ.Χ.)

«Να κλείσουν όλοι οι ναοί σε όλες τις πόλεις και σε όλους τους τόπους της οικουμένης. Αν κάποιος με οποιαδήποτε δύναμη παραβεί (αυτόν τον νόμο) θα τιμωρηθεί με αποκεφαλισμό». (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11 : αυτοκράτωρ Κωνστάντιος Α’ προς Ταύρο. Έπαρχον του Πραιτωρίου, Δεκέμβριος 534 μ.Χ.)

«Τέτοιου είδους πράξεις (λατρεία των ελλήνων θεών) αν εξακολουθούν να συμβαίνουν(η καταγγελθεί ότι συμβαίνουν) ακόμα και σε κάποιο λιβάδι ή σπίτι, το λιβάδι ή το σπίτι αυτό θα προσαρτηθεί ταμείο των ιεροτάτων ανδρών (δηλαδή των Ιερέων της Χριστιανικής Εκκλησίας) ενώ ο ιδιοκτήτης τους, που έδωσε τη συγκατάθεσή του να μιανθεί ο τόπος, θα αποπεμφθεί από το (οποιοδήποτε) αξίωμά του, θα χάσει την περιουσία του και αφού υποστεί βασανισμό με μεταλλικά όργανα, θα οδηγηθεί σε διαρκή εξορία». (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11.8,αυτοκράτορες Λέων και Ανθέμιος προς Διόσκουρον, Έπαρχο του πραιτωρίου. Παρεδόθη το 472 μ.Χ.).

«Διατάσσουμε τους άρχοντές μας, αλλά και όσους διδάσκονται από τους θεοφιλέστατους επισκόπους, να αναζητούν σύμφωνα με το νόμο όλες τις περιπτώσεις ασέβειας υπέρ της Ελληνικής θρησκείας έτσι ώστε να μη συμβαίνουν, αλλά και αν συμβαίνουν να τιμωρούνται. Κανείς να μην έχει το δικαίωμα να κληροδοτεί με διαθήκη(περιουσίες) ή να χαρίζει με δωρεά οτιδήποτε σε πρόσωπα ή τόπους, που έχουν επισημανθεί ότι διαπράττουν την ασέβεια του Ελληνισμού. Όσα δίδονται ή κληροδοτούνται μ’ αυτόν τον τρόπο θα αφαιρούνται. Με την παρούσα ευσεβή νομοθεσία να διατηρηθούν σε ισχύ όλες οι τιμωρίες, με τις οποίες οι προηγούμενοι βασιλείς είχαν απειλήσει να τιμωρήσουν την Ελληνική πλάνη, με τις οποίες προσπαθούσαν (οι προγενέστεροι χριστιανοί βασιλείς) να διασφαλίσουν την Ορθόδοξη πίστη». (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11.9 επίσης Β1,1,19 και Νομοκάνων 6,3. Ο συγκεκριμένος νόμος θεωρείται νομοθέτημα του Ιουστινιανού).

«Επειδή μερικοί συνελήφθησαν(αν και αξιώθηκαν το χριστιανικό βάφτισμα) διακατεχόμενοι την πλάνη των ανόσιων μυσαρών Ελλήνων, να διαπράττουν εκείνα που δικαιολογημένα εξοργίζουν τον φιλάνθρωπο Θεό μας, αυτοί θα υποβληθούν στην αντίστοιχη τιμωρία και μάλιστα με πνεύμα επιείκειας. Αν επιμείνουν στην πλάνη των Ελλήνων, θα υποβληθούν στην εσχάτη των ποινών. Αν δεν έχουν αξιωθεί ακόμα το σεβαστό βάφτισμα, θα πρέπει να παρουσιαστούν στις ιερότατες εκκλησίες μαζί με τις συζύγους και τα παιδιά τους και μαζί με όλους του οίκου τους και να διδαχθούν την αληθινή πίστη των χριστιανών. Αφού διδαχθούν και αποβάλουν την πλάνη που τους διακατείχε προηγουμένως, θα πρέπει να ζητήσουν το σωτήριο βάπτισμα. Διαφορετικά ας γνωρίζουν ότι αν παραμελήσουν να το κάνουν(να ζητήσουν μόνοι τους δηλαδή το σωτήριο βάπτισμα) δεν θα έχουν κανένα πολιτικό δικαίωμα ούτε θα τους επιτραπεί να είναι ιδιοκτήτες περιουσίας, ούτε κινητής ούτε ακίνητης. Θα τους αφαιρεθούν τα πάντα και θα εγκαταλειφθούν στην ένδεια και επιπλέον θα υποβληθούν στις έσχατες τιμωρίες. Θα παρεμποδίσουμε κάθε μάθημα που διδάσκεται από όσους πάσχουν από τη νόσο και τη μανία(μάθησης) των ανόσιων των Ελλήνων, ώστε προσποιούμενοι ότι διδάσκουν, να μη διαφθείρουν πια τις ψυχές των μαθητών τους με δήθεν αλήθειες. Αν φανεί λοιπόν κάποιος τέτοιος άνθρωπος και δεν τρέξει στις άγιες εκκλησίες μας μαζί με όλους τους συγγενείς και τους οικείους του, θα τιμωρηθεί με τις προαναφερθείσες ποινές. Θεσπίζουμε δε και νόμο, σύμφωνα με τον οποίο τα παιδιά, όταν είναι σε μικρή ηλικία θα πρέπει να βαπτίζονται αμέσως και χωρίς αναβολή, όσα δε είναι μεγαλύτερα στην ηλικία θα πρέπει να συχνάζουν στις ιερότατες εκκλησίες μας και να διδάσκονται τις θείες γραφές και τους θείους (εβραιο-βιβλικούς) κανόνες. Αφού δε εννοήσουν και αποβάλλουν την παλαιά (αρχαιο-Ελληνική) πλάνη, θα μπορέσουν να δεχθούν το βάπτισμα και στη συνέχεια να διαφυλάξουν την αληθινή πίστη των ορθόδοξων χριστιανών. Όσων δε έχουν κάποιο στρατιωτικό ή άλλο αξίωμα ή περιουσία μεγάλη και για να κρατήσουν προσχήματα(προσποιούμενοι τους πιστούς) ήλθαν ή πρόκειται να έρθουν να βαφτιστούν, αλλά αφήνουν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους και τα υπόλοιπα μέλη του οίκου τους μέσα στην Ελληνική πλάνη, διατάσσουμε να δημευθεί η περιουσία τους, να αποκλεισθούν από τα πολιτικά τους δικαιώματά τους και να υποβληθούν σε αντάξιες τιμωρίες, αφού είναι φανερό, ότι πήραν το βάπτισμα χωρίς καθαρή πίστη. Θεσπίζουμε αυτούς τους νόμους για τους αλιτήριους Έλληνες».(Ιουστινιάνειος κώδικας 1.11.10).

Κάτω από την κυριαρχία των αυτοκρατόρων της Ανατολικής Ρώμης του Θεοδοσίου 379-395 και του Ιουστινιανού 527-565 φροντίσανε για τα μεγαλειώδη ανθελληνικά Νομοθετήματα και μ΄ αυτά την αυξανόμενη καταπίεση της Ελληνικής θρησκείας. Μεγαλοπρεπή αριστουργήματα κτιριακών οικοδομημάτων καταστράφηκαν ή μετατράπηκαν σε εκκλησίες και οι τελετουργίες των αρχαίων απαγορεύτηκαν Παρά τούτων των διαπιστώσεων και γεγονότων οι αγώνες επιβιώσανε και επί των χριστιανικών χρόνων μέχρι το 393 μετά Χριστών

Ο Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Τον Φεβρουάριο του 380 καθιέρωσε τον «θρίαμβο της ορθοδοξίας» και υπέβαλε ως επίσημη υποχρεωτική θρησκεία τον χριστιανισμό. Συγκάλεσε το 381 τη Δευτέρα Οικουμενική Σύνοδο για να αποβάλει τους αιρετικούς και να ρυθμίσει τις διάφορες ενδοεκκλησιαστικές έριδες. Υπό του Θεοδοσίου εγκαινιασθείς διωγμός εναντίον των αιρετικών επεκτάθηκε σε όλες τις πόλεις της Ανατολής. Όλες οι εκκλησίες και όλα τα ιερά κτήματα δόθηκαν στους ορθοδόξους, απαγόρευσε στους αιρετικούς να κατέχουν πολιτικά αξιώματα, πολλούς από αυτούς τους έστειλε στην εξορία.

Επίσης εστράφη με φανατισμό εναντίον των επιμενόντων στην αρχαιοελληνική λατρεία, προέβηκε ακόμα περαιτέρω μεταξύ άλλων και στην κατάργηση των ολυμπιακών αγώνων και γενικά πανελλήνιων αγώνων, ως υποθάλποντων αυτήν την λατρεία. Οι φανατικοί χριστιανοί αφού έλαβαν θάρρος και αποθρασύνθηκαν από τη στάση του αυτοκράτορα, προέβησαν στην κατεδάφιση πολλών αρχαίων ναών. Μεταξύ άλλων κατεστράφη τότε ο περίφημος ναός του Σεράπιδος στην Αλεξάνδρεια, ο περικαλλής ναός στην Απαμεία και πολλοί άλλοι. Κατ΄ αυτόν τον τρόπον θριάμβευσε επί της εποχής του Θεοδοσίου ο χριστιανισμός επί των Ελλήνων εθνικών, και των αλλιώς σκεπτόμενων και επίσης η Ορθοδοξία επί των αιρετικών, έτσι που ανακηρύχτηκε από την εκκλησία ως Θεοδόσιος ο Μέγας.

324 Ο Κωνσταντίνος συντρίβει τον ανταγωνιστή του Λικίνιο και ανακηρύσσει τον Χριστιανισμό μόνη επίσημη λατρεία της Αυτοκρατορίας. Λεηλατεί το Μαντείο του Διδυμαίου Απόλλωνος κοντά στην Μίλητο και θανατώνει με βασανιστήρια όλους τους ιερείς του. Στο ιερό όρος Άθως εξαπολύεται μέγας διωγμός κατά των Εθνικών και καταστρέφονται όλα τα εκεί ελληνικά Ιερά.

326 Με προτροπή της μητέρας του Ελένης, ο Κωνσταντίνος εκθεμελιώνει το Ιερό του Θεού Ασκληπιού στις Αιγές της Κιλικίας και χρησιμοποιεί τους κίονές του για κατασκευή εκκλησιών. Επίσης, καταστρέφει τον Ναό της Θεάς Αφροδίτης επάνω στον υποτιθέμενο τάφο του ραβί Τζεσουά, αλλά και άλλους Ναούς της ιδίας Θεάς όπως λ.χ. στην Άφακα Λιβάνου, την Μάμβρη, την Φοινίκη και την Βααλβέκ (Ηλιόπολη), και αυτές οι καταστροφές είναι βεβαίως μόνον όσες ομολογεί ο βιογράφος του Ευσέβιος.

335 Εγκαίνια της Εκκλησίας του. «Αγίου Τάφου», ο οποίος κτίσθηκε στη θέση του Ναού της Θεάς Αφροδίτης που ο Κωνσταντίνος κατέστρεψε το 326 – 327, και για τον διάκοσμό του λεηλατούνται όλα σχεδόν τα Εθνικά Ιερά της Παλαιστίνης και της Μικράς Ασίας. Με ειδικό αυτοκρατορικό διάταγμα σταυρώνονται ως τάχα… υπαίτιοι της κακής συγκομιδής εκείνου του έτους (…) όλοι οι «μάγοι και μάντεις», και ανάμεσά τους μαρτυρεί ο Νεοπλατωνικός φιλόσοφος Σώπατρος εξ Απαμείας, μαθητής του Ιαμβλίχου.

355 Στους «Αποστολικούς Κανόνες», συνταχθέντες εκείνη ακριβώς την εποχή, διαβάζουμε τα εξής ανατριχιαστικά:

«Απόφευγε όλα τα βιβλία των Εθνικών. Τι χρειάζεσαι τις ξένες συγγραφές, τους νόμους και τους ψευδοπροφήτες που οδηγούν τους άφρονες μακριά από την πίστη; Τι βρίσκεις να λείπει από τις εντολές του Θεού και το αναζητάς στους μύθους των Εθνικών;
Αν επιθυμείς να διαβάζεις ιστορίες έχεις το βιβλίο των Βασιλειών, αν ρητορική και ποιητική έχεις τους Προφήτες, έχεις τον Ιώβ, έχεις τις Παροιμίες, όπου θα βρεις σοφία μεγαλύτερη από κάθε ποιητική και σοφιστική, γιατί αυτά είναι τα λόγια του Κυρίου, του μόνου σοφού.
Αν επιθυμείς τραγούδια έχεις τους Ψαλμούς, αν επιθυμείς αρχαίες γενεαλογίες έχεις την Γένεση, αν νομικά βιβλία και επιταγές, έχεις τον ένδοξο Θείο Νόμο. Γι’ αυτό απόφευγε με επιμονή κάθε εθνικό και διαβολικό βιβλίο».

356 Κοινό έδικτο του Κωνσταντίου και του Κώνσταντος («Προς τον Φλάβιο Ταύρο, Έπαρχο του Πραιτωρίου»), την 20η Φεβρουαρίου ή κατ’ άλλους την 1η Δεκεμβρίου του έτους αυτού, διατάσσει την απομάκρυνση του Βωμού της Θεάς Victoria – Νίκης από την αίθουσα συνεδριάσεων της Συγκλήτου (η Θεά αποτελούσε από την εποχή του Διοκλητιανού. τμήμα της ανωτάτης Τριάδος -Jupiter, Hercules, Victoria- του Πανθέου των Εθνικών), το σφράγισμα των Εθνικών Ιερών και την κατάσχεση των περιουσιών τους, καθώς και την θανάτωση δι’ αποκεφαλισμού όλων όσων ασκούν (ή και απλώς… ανέχονται !) την Παραδοσιακή Λατρεία

365 Έδικτο της 17ης Νοεμβρίου απαγορεύει στους Εθνικούς αξιωματικούς να διατάσσουν χριστιανούς στρατιώτες. Άπειροι σωροί βιβλίων, όλα τους λογοτεχνικά, φιλοσοφικά κι επιστημονικά ελληνικά συγγράμματα -και όχι.. «εγχειρίδια μαγείας», όπως ήθελε η διαστροφή των ιεροεξεταστών- καίγονται στις πλατείες των αστικών κέντρων, ενώ μέσα στα πλήθη των διωκομένων Ελληνικώς θρησκευόμενων («ειδωλολατρών» κατά τους χριστισανούς), βρίσκονται όλοι σχεδόν οι εναπομείναντες αξιωματούχοι του Ιουλιανού, που είτε καθαιρούνται, όπως λ.χ. ο γνωστός Καίσαρ Σαλλούστιος (συγγραφεύς της θαυμαστής πολυθεϊστικής θεολογικής επιτομής «Περί των Θεών και του Κόσμου», ο οποίος και είχε επίσης προτρέψει τον Ιουλιανό στη θέσπιση της απολύτου ανεξιθρησκείας), είτε ρίχνονται στις φυλακές και οι πιο άτυχοι από αυτούς καίγονται ζωντανοί, αποκεφαλίζονται, ή στραγγαλίζονται μετά από φρικτά βασανιστήρια με την κατηγορία, φυσικά, της… «ασκήσεως μαγείας» (!), όπως λ.χ. ο ιατρός Ορειβάσιος, ο φιλόσοφος Σιμωνίδης που τον έκαψαν ζωντανό (στην πρώτη ιστορικά χριστιανική καύση, πολύ πριν τα περιβόητα «auto da fe» των παπικών), ο αρχιερεύς των Εθνικών Ναών της Τρωάδος κα πρώην χριστιανός επίσκοπος Πηγάσιος, κ.ά

373 Επαναλαμβάνεται η απαγόρευση των μαντικών πρακτικών και της Αστρολογίας, και πρωτοχρησιμοποιείται ο απαξιωτικός όρος «pagani» (παγανιστές, άνθρωποι της υπαίθρου) για μείωση των Εθνικών. Εφεξής, οι Εθνικοί δεν θ’ αναφέρονται πλέον στα έδικτα των αυτοκρατόρων ως «gentiles» ή «ethnici», αλλά με τον απαξιωτικό όρο «pagani» με τον οποίο το θράσος των χριστιανών προσπαθεί να παρουσιάσει τον Εθνισμό ως τάχα σύμφυρμα δεισιδαιμονικών αντιλήψεων αμόρφωτων χωριατών «.gentiles quos vulgo paganos vocamus» («Θεοδοσιανός Κώδιξ» 16. 3. 46).

380 Στις 27 Φεβρουαρίου, ο αυτοκράτωρ Φλάβιος Θεοδόσιος απαγορεύει όλες τις θρησκείες πλην της χριστιανικής. Όλοι οι μη χριστιανοί χαρακτηρίζονται στο εξής «σιχαμεροί, αιρετικοί, μωροί και τυφλοί». Ο επίσκοπος Μεδιολάνου Αμβρόσιος εξουσιοδοτείται να καταστρέψει όλους τους Ναούς των Εθνικών και να κτίσει επάνω στα θεμέλιά τους εκκλησίες. Οι αρχηγοί μερικών γοτθικών φυλών βαπτίζονται χριστιανοί. Καθοδηγούμενος από το μισαλλόδοξο ιερατείο, ο χριστιανικός όχλος επιτίθεται στο ελληνικό Ιερό της Ελευσίνος, το βεβηλώνει και απειλεί να λυντσάρει τους ιερείς Νεστόριο και Πρίσκο. Ο 95χρονος Ιεροφάντης Νεστόριος, γεμάτος θλίψη και αγανάκτηση, ανακοινώνει το οριστικό τέλος των πανάρχαιων Ελευσινίων Μυστηρίων και την απαρχή της επί γής βασιλείας του πνευματικού σκότους. Ο αυτοκράτωρ Θεοδόσιος αποκαλεί σε διάταγμά του «παράφρονες» όλους όσους διαφωνούν με το χριστιανικό δόγμα της Αγίας Τριάδος και απαγορεύει κάθε διαφωνία με τις θελήσεις της Εκκλησίας.

«Οι «αλλόθροοι» άνθρωποι…»:Ο Όμηρος διδάσκει στην πεζογέφυρα της Φρανκφούρτης

            «Πλέων επί οινόπα πόντον επ΄αλλοθρόους ανθρώπους» (Ομήρου Οδύσσεια, Α, 183-84)

Ο Σεφέρης απογοητευμένος από την Ελλάδα της εποχής του είχε αποτυπώσει αυτό το συναίσθημα με τον εμβληματικό στίχο «Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει».

            Ωστόσο, υπάρχουν στιγμές που ο Έλληνας μπορεί να αισθάνεται υπερήφανος όταν βρεθεί σε ξένες χώρες και αντικρίσει όχι μόνο στους χώρους των πανεπιστημίων αλλά και σε άλλους ελληνικές επιγραφές που κοσμούν με τη σκέψη τους τον περιβάλλοντα χώρο. Ταυτόχρονα,όμως, αυτές οι επιγραφές μάς υπενθυμίζουν το χρέος μας προς την παράδοση και ιδιαίτερα την ανάγκη μιας βαθιάς γνώσης του αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος. Μία αρχαιομάθεια όχι στο όνομα της ανάδειξης της μοναδικότητας του ελληνικού πνεύματος αλλά της οικουμενικότητας του.

Ο στίχος που ενώνει

            Εξάλλου αυτό είναι και το κριτήριο με το οποίο οι ξένοι επιλέγουν γνώμες - σκέψεις Ελλήνων φιλοσόφων, ποιητών ή ιστορικών για να εκφράσουν με συμβολικό τρόπο τη δική τους κοσμοθεωρία στη σύγχρονη εποχή. Η οικουμενικότητα σε συνδυασμό με τη διαχρονικότητα της σκέψης των αρχαίων Ελλήνων διευκολύνουν το έργο των ξένων που στοχεύουν στην ανάδειξη εκείνων των στοιχείων που θεωρούν πως συμβάλλουν στην ειρηνική συνύπαρξη ανθρώπων και λαών αλλά και στην αυτογνωσία ως βασική προϋπόθεση για την αυτοπραγμάτωσή τους και την ένταξή τους στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες.

            Ο στίχος του Ομήρου «Πλέων επί οινόπα πόντον επ΄ αλλοθρόους ανθρώπους»(Πλέοντας μέσα στο μελανό πέλαγος με αλλόγλωσσους ανθρώπους) δεσπόζει στη σιδερένια πεζογέφυρα της Φρανκφούρτης που ενώνει τις δύο όχθες του ποταμού Μάϊν.

            Η επιλογή του ομηρικού στίχου δεν προτιμήθηκε μόνο συμβολικά γιατί η συγκεκριμένη γέφυρα ενώνει δύο διαφορετικές περιοχές του οικονομικού κέντρου της Γερμανίας αλλά και για να καταδείξει την ανάγκη και την αξία της ειρηνικής συνύπαρξης ανθρώπων με διαφορετικά γλωσσικά (αλλοθρόους), θρησκευτικά και εθνικό-φυλετικά χαρακτηριστικά.

            Εκτός από το τουριστικό ενδιαφέρον ο στίχος της Οδύσσειας υπενθυμίζει και διδάσκει στον επισκέπτη την ενότητα του ανθρώπινου είδους, ανεξάρτητα από κάποια - επίκτητα - διαφορετικά στοιχεία (θρησκεία, γλώσσα..). Ο Όμηρος, δηλαδή, χιλιάδες χρόνια πριν, σοφά διείδε την πραγματικότητα της ενότητας του ανθρώπινου είδους περιγράφοντας το «μεγάλο» ταξίδι του πολυμήχανου Οδυσσέα.

            Προφητικά ο Όμηρος κατέγραψε μία πραγματικότητα που σήμερα προβάλλει ως αναγκαιότητα μέσα στις συνθήκες και τους όρους που επέβαλε η παγκοσμιοποίηση. Η επικοινωνία και ο συγχρωτισμός ανθρώπων με διαφορετικά γνωρίσματα κατέστη αναπότρεπτος,αφού η περιχαράκωση στις γλωσσικές και εθνικές ιδιαιτερότητες ή είναι αδύνατη ή λειτουργεί ανασταλτικά στην ατομική πρόοδο, στην κοινωνική ευημερία και στην παγκόσμια ειρήνη.

            Έτσι ο στίχος αυτός σε συνδυασμό με τη συμβολική επιλογή της πεζογέφυρας λειτουργεί ως μία διδαχή - προτροπή για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι θα πρέπει να χτίσουν «γέφυρες» και όχι «τείχη».Οι γέφυρες ενώνουν, ενώ τα τείχη χωρίζουν και τρέφουν τον ατομικό και εθνικό ναρκισσισμό.

            «Τα έθνη θα πρέπει να χτίσουν γέφυρες και όχι τείχη μεταξύ τους» (Χόκινγκ)

Οι «αλλόθροοι» άνθρωποι

            Οι «αλλόθροοι» άνθρωποι χρησιμοποιούν διαφορετικές λέξεις (θρους=θρόϊσμα,θόρυβος, λέξη…..) για να εκφράσουν τη σκέψη και τα συναισθήματά τους όπως και να δώσουν «όνομα» στα αντικείμενα.Τα κύματα των μεταναστεύσεων και η κινητικότητα μεγάλου αριθμού ανθρώπων από διαφορετικές χώρες προς το Δυτικό κόσμο έφεραν κοντά διαφορετικούς πολιτισμούς και γλώσσες δημιουργώντας νέα γλωσσικά και κοινωνικά δεδομένα. Αυτό,όμως, δεν τους εμποδίζει να επικοινωνούν μεταξύ τους και να μοιράζονται τα αγαθά του πνεύματος και του πολιτισμού. Τουναντίον οι διαφορετικές γλώσσες είναι ο πλούτος της ανθρωπότητας και του πολιτισμού.