Σ΄αυτό το ιστολόγιο θα διαβάσετε εκτός των άλλων και την ιστορία του χωριού Αραχναίο που βρίσκεται στο Νομό Αργολίδας.



Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021

Πανσέληνος Κριού

 Η Πανσέληνος  του ζωδίου του Κριού γίνεται στον άξονα Κριού - Ζυγού στις 28 Μαρτίου στις 21:49 μ.μ. ώρα Ελλάδας στις 8 μοίρες και 18΄ πρώτα λεπτά του ζωδίου του Ζυγού.

Οι τρεις Πανσέληνοι, του Κριού, του Ταύρου και των Διδύμων είναι οι πιο σημαντικές κάθε χρονιάς. Χρειάζεται λοιπόν να γνωρίζουμε τί πρέπει να κάνουμε περιμένοντάς τις και τί αφού ολοκληρωθούν.
Η εξισορρόπηση των αντιθέτων δυνάμεων δημιουργεί αρμονία.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει την ημέρα της Πανσελήνου, η οποία γίνεται κάθε 29 ημέρες, σύμφωνα με τον Σεληνιακό Κύκλο. Καθώς η Σελήνη είναι απέναντι από τον Ήλιο στον αντιδιαμετρικό αστερισμό -γι' αυτό παίρνει και το όνομα του Ζωδίου στο οποίο βρίσκεται ο Ήλιος- φωτίζεται ολόκληρη και η Γη βρίσκεται ανάμεσα σε δύο Φώτα τα οποία εκπέμπουν το μέγιστο του δυναμικού τους.
Αυτή είναι η κατάλληλη ώρα να πλημμυρίσουμε και εμείς από το Φως αυτό και να αισθανθούμε πολύ κοντά στις ανώτερες δυνάμεις που υπάρχουν –πείτε τις με όποιο όνομα θέλετε -.


Για να μπορέσουμε όμως να απορροφήσουμε όλην αυτήν την υπέροχη ενέργεια αλλά και να μπορέσουμε να την αποδώσουμε πίσω πάλι στο Σύμπαν, εξισορροπώντας το, πρέπει να ακολουθήσουμε κάποιους κανόνες τρεις ημέρες πριν την Πανσέληνο, την ημέρα της Πανσελήνου και τρεις ημέρες μετά, μία εβδομάδα δηλαδή. 

Ας δούμε αυτήν την διαδικασία.

Η 3η ημέρα πριν την Πανσέληνο είναι ημέρα πίστεως και αφορά τον καθαρισμό του φυσικού μας σώματος.

Η 2η ημέρα είναι ημέρα ενατενίσεως και αφορά το συναισθηματικό πεδίο προσπαθούμε λοιπόν, να επιλύσουμε όλες τις συναισθηματικές μας εντάσεις και διαφορές.
Η ημέρα πριν την πανσέληνο είναι ημέρα αφοσιώσεως στο νόημα της Πανσελήνου και αφορά το νοητικό πεδίο μας. Σκεφτόμαστε το νόημά της και το δουλεύουμε μέσα μας.

Η ημέρα της Πανσελήνου και συγκεκριμένα η ώρα της μεγίστης φωτίσεώς της είναι η στιγμή που μπορούμε να μπούμε σε ανώτερο επίπεδο επιγνώσεως και σε συνεργασία με τον Ηλιακό μας Άγγελο να δεχθούμε υψηλές δονήσεις. Την στιγμή αυτή βυθιζόμαστε στον εσωτερικό μας εαυτό και στο δικό μας Φως και η εισροή της ενέργειας της Πανσελήνου, πρέπει να περιφρουρηθεί και να αποδοθεί την 3η ημέρα, για το γενικό καλό.

Η 1η ημέρα μετά την Πανσέληνο είναι η ημέρα της καταγραφής αυτών των ενεργειών μέσα μας, για να έχουμε την απάντηση στην προσευχή μας.

Η 2η ημέρα είναι η ημέρα της αφομοιώσεως των ενεργειών αυτών στο δικό μας εσωτερικό επίπεδο και

η 3η ημέρα μετά την Πανσέληνο είναι η ημέρα της ακτινοβολήσεως των ενεργειών προς τα έξω, για να βοηθήσουμε, με την προσφορά μας αυτή, στην εξισορρόπηση του Σύμπαντος.

Στις Πανσελήνους υπάρχουν 5 βασικοί σκοποί:

1) Να ενωθούμε με τον Πνευματικό κόσμο.


2) Να ενωθούμε με τον Πλανήτη μας.


3) Να γίνει ευθυγράμμιση με το Θείο Σχέδιο.


4) Να επιτευχθεί η αδελφοποίηση της Ανθρωπότητας και


5) να καλλιεργηθούν, να αποκρυσταλλωθούν και να αφυπνισθούν οι Θείες ενέργειες μέσα σε όλους μας, όπως η αγάπη, η κατανόηση, η ευσπλαχνία, η αυτοθεραπεία, η ενόραση και επάνω από όλα η προσωπική ηθική μας.

Δύο βασικές προσπάθειες την ώρα της Πανσελήνου είναι η αβλάβεια στις σκέψεις μας, στα συναισθήματα, στις πράξεις και στα λόγια μας και η απόσπαση από όλες τις προσωπικές σχέσεις γιατί είναι πολύ σημαντικό να μην μπλεχτούμε στα προβλήματα των άλλων.
Ας επικεντρωθούμε όμως στην Πανσέληνο του Κριού.
Η Πανσέληνος του Κριού θεωρείται η πρώτη σημαντική Πανσέληνος της χρονιάς, γιατί συμπίπτει με την Εαρινή Ισημερία.
«Μιλώντας κοσμικά για τον Κριό είναι το ζώδιο της δημιουργίας και η σκέψη αυτή υποκρύπτεται στα λόγια της Βίβλου:
“Του αρνίου του εσφαγμένου από καταβολής κόσμου” (Αποκαλ. xiii,8).

Είναι το μυθολογικό κριάρι, με το οποίο ο Φρίξος και η Έλλη, τα παιδιά του Αθάμαντος ξεκίνησαν για την Κολχίδα για να αποφύγουν την οργή της μητριάς τους.
Μετά τον θάνατο όμως της Έλλης,
η οποία έπεσε στα στενά της θάλασσας που από τότε την λέμε Ελλήσποντο, ο Φρίξος φθάνοντας στην Κολχίδα το θυσίασε στον Δία και την προβιά του την κρέμασε σε ένα δένδρο. Στα ριζά του δένδρου καιροφυλαχτούσε πάντοτε ένας δράκων και από τότε η προβιά αυτή έγινε σύμβολο, το γνωστό «Χρυσόμαλλο δέρας», η χρυσή προβιά, η οποία έγινε αφορμή να ξεκινήσει η Αργοναυτική Εκστρατεία.
Στην Αίγυπτο οι τελετουργίες του Ουράνιου Κριού τελούνταν στον ναό του Άμμωνος-Ρα στην Λιβυκή έρημο. Για το όνομά του πολλοί ιστορικοί αναφέρουν ότι ονομάσθηκε από την άμμο, γιατί το μαντείο του και ο ναός του ήταν σε αμμώδη τόπο στην Λιβύη. Ο Άμμων–Ρα επίσης Άμουν ή Άμεν ή Δίας κατά τον Ηρόδοτο ήταν ένας από τους μεγάλους θεούς της Αιγύπτου. Ήταν ο Ρα, ο Πνευματικός Ήλιος, ο «Ήλιος της Δικαιοσύνης».
Μερικοί αναφέρουν ότι επειδή ήταν ο Ζευς, ήταν γυιος του Κρόνου και της Ρέας. 
Ο Διόδωρος όμως ασχολούμενος με τον Άμμωνα δεν αναφέρει τους γονείς του αλλά αναφέρει ότι ήταν βασιλιάς της Λιβύης και έλαβε γυναίκα την 'Ρέα, θυγατέρα του Ουρανού. Επειδή όμως η 'Ρέα έμαθε αργότερα ότι ο Άμμων γέννησε τον Διόνυσο από την Αμάλθεια ζηλοτύπησε και έφυγε προς τους Τιτάνες και παντρεύτηκε τον Κρόνο, τον οποίο έστρεψε εναντίον του. Νικηθείς δε ο Άμμων πέρασε στην Κρήτη και ο γυιος του ο Διόνυσος νικώντας τους Τιτάνες, του χάρισε την βασιλεία της. Πριν φύγει όμως από την Λιβύη προέβλεψε την τύχη του γυιου του Διονύσου και ο Διόνυσος θεωρώντας τον πατέρα του μάντη, μετά τον θάνατό του, τού έκτισε ναό και μαντείο το οποίο έγινε ονομαστό σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο.
 Άλλοι ιστορικοί όμως διηγούνται διαφορετική ιστορία για τον Άμμωνα. Ο Διόνυσος διερχόμενος την αμμώδη και άνυδρη έρημο της Λιβύης κινδύνευσε να πεθάνει από την δίψα μαζί με το στράτευμά του. Ξαφνικά, μπροστά του παρουσιάστηκε ένα κριάρι και ακολουθώντας το βρήκαν νερό. Σκεπτόμενος ότι αυτή ήταν βοήθεια από τον πατέρα του έκτισε εκεί μεγαλοπρεπή ναό του Άμμωνος Διός. Από τότε απεικόνιζαν τον Άμμωνα, κριοκέφαλο.
Μία άλλη εκδοχή κατά τον Ηρόδοτο, αναφέρει ότι ο Ηρακλής θέλησε να δει τον πατέρα του, τον Δία.
Εκείνος φοβούμενος να μην πάθει ο Ηρακλής ότι και η Σεμέλη, έγδαρε ένα κριάρι και τοποθέτησε εμπρός του την προβιά του. Γι’ αυτό τον απεικόνιζαν κατά τον Ηρόδοτο, κριοκέφαλο. Στον ναό του όμως, στην Λιβύη τον απεικόνιζαν σε σχήμα κωνοειδές καλυμμένο με πολύτιμους λίθους.
Οι Έλληνες τον ζωγράφιζαν σαν τετράγωνη πέτρα και κερατοπρόσωπο.
 

Κυριακή 28 Μαρτίου 2021

Στο Παλαμήδι τ’ Αναπλιού το άδικο ξορκίζεται με αίμα…

Στο Παλαμήδι τ’ Αναπλιού το άδικο ξορκίζεται με αίμα, Γιώργος Μουσταϊρας
Κάστρο παλιό και σκοτεινό, που ορθώνεσαι τ’ αψήλου 
και χάνεσαι πίσω, βαθειά, σε χρόνους περασμένους, 
στοιχειώνεις μέσ’ στα σπλάχνα σου ψυχές και ιστορίες, 
κρίματα, πόνους και καημούς και πάθη και λαχτάρες.

Ένας βράχος κι ένα κάστρο. Το πιο φημισμένο κάστρο της Ελλάδας. Το Παλαμήδι τ’ Αναπλιού, που πήρε το όνομά του από έναν αδικοσκοτωμένο και η ιστορία του συνακόλουθα, είναι γραμμένη με αίμα, δάκρυα και προδοσίες.

Οικιστής της Ναυπλίας –όπου βρίσκεται το σημερινό Ναύπλιο– ήταν ο Ναύπλιος, γιός του Ποσειδώνα και της Αμυμώνης, μιας από τις Δαναΐδες. Ο απόγονός του πέμπτης γενιάς, που είναι γνωστός ως Ναύπλιος ο νεώτερος και πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, είχε τρεις γιούς, τον Παλαμήδη, τον Οίακα και τον Ναυσιμέδοντα. Από τον Παλαμήδη, που συκοφαντημένος, είχε άδικο τέλος κατά την τρωική εκστρατεία, πήρε το όνομά του ο ψηλός λόφος (216 μ.), που δεσπόζει πάνω από την πόλη.

Και από τότε, πάνω σ’ αυτό το βράχο, το άδικο κι η προδοσία ξορκίζονται με αίμα.
Σύμφωνα με τις βιβλιογραφικές καταγραφές ο λόφος δεν φαίνεται να είχε οχυρωθεί συστηματικά μέχρι τα χρόνια της δεύτερης Ενετοκρατίας. Πάντως, κατάλοιπα οχυρώσεων αρχαίων χρόνων διακρίνονται στις εσχατιές του ενετικού φρουρίου, προς την πλευρά του Καραθώνα.

Κατά την περίοδο της πρώτης Ενετοκρατίας, οι Βενετσιάνοι δεν έκαναν κάποια οχυρωματική εργασία στο Παλαμήδι, ενώ ενίσχυσαν και επέκτειναν το κάστρο της Ακροναυπλίας. Αυτό το πλήρωσαν κατά τη διάρκεια της τρίχρονης πολιορκίας του Ναυπλίου (1537-1540) από τους Τούρκους, καθώς ο βεζίρης Κασίμ πασάς είχε τοποθετήσει πάνω ‘κει τα πυροβόλα του και κανονιοβολούσε τους αμυνόμενους στην Ακροναυπλία και στην πόλη.

Οι Ενετοί επανήλθαν το 1686, υπό την ηγεσία του δόγη Φραγκίσκου Μοροζίνι και κατέλαβαν το Ναύπλιο, αφού συνήψαν αιματηρή μάχη για την κατάκτηση του βράχου του Παλαμηδιού, απ’ όπου βομβάρδισαν και αυτοί την Ακροναυπλία και την πόλη.

Ο βομβαρδισμός της Ακροναυπλίας από τον βράχο του Παλαμηδιού (Χαλκογραφία του Johann Christoph Wagner , τυπωθείσα από τον Jakob Koppmayer -1787).

Προδοσία και άλωση

Μετά την κατάληψη της πόλης, συνειδητοποιώντας τη στρατηγική σημασία του Παλαμηδιού αποφάσισαν την οχύρωσή του. Η αρχική ιδέα ήταν του Μοροζίνι αλλά ο δόγης πέθανε στο Ναύπλιο στις 6 Ιανουαρίου 1694, πριν προχωρήσει στην υλοποίησή της. Έτσι, ο σχεδιασμός έγινε από τον Κυβερνήτη της ενετοκρατούμενης Πελοποννήσου Φραγκίσκο Γκριμάνι. Το έργο, παρά το ότι ήταν κυριολεκτικά μεγαλεπήβολο, ολοκληρώθηκε ταχύτατα, μέσα σε μία τριετία (1711-1714), από τον Γενικό Προβλεπτή του Στόλου Αυγουστίνο Σαγρέδο, σε σχέδια του Zιαξίχ και με κατασκευαστή τον Γάλλο συνταγματάρχη του Μηχανικού Ντε Λα Σαλ.

Το κάστρο του Παλαμηδιού θεωρείται πραγματικό “κόσμημα” οχυρωματικής, με ιδανική αξιοποίηση του εδάφους και εσωτερική αλληλοκάλυψη των προμαχώνων, για την περίπτωση εχθρικής εισβολής. Δυστυχώς για τους εργοδότες του, ο Ντε Λα Σαλ ήταν αυτός που παρέδωσε το φρούριο στους Τούρκους, ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωσή του (1715), καθώς, κατά την πολιορκία της πόλης, έφραξε με καρφιά τις τρύπες των πυροβόλων, που είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή των πυροβόλων αλλά και μέρους των τειχών. Η παράδοση του Ναυπλίου ήταν, νομοτελειακά, η συνέπεια της προδοσίας. Τον προδότη, πρόλαβε και τον κατακρεούργησε ο λαός της πόλης…

Η λαϊκή μούσα κατέγραψε ως εξής την προδοσία:

Το Παλαµήδι άρχισε να το κανονιτσάρη,
και γνώμην είχ΄ ο τύραννος γλήγορα να το πάρη.
Σίγουρα τωχ’ ο Αγαρηνός, στ’ έταξε µεγάλα
διά να δώση χάρισµα του Κολονέλου Σάλα.
Φραντζέζος ήταν το σκυλί και ‘πίβουλος στη γνώσι
Ανάπλι το περίφηµο να το κατασκλαβώση.

Το Ναύπλιο στα τέλη του 18ου αιώνα (Υδατογραφία του Jean Baptiste Hilaire – Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθήνας).

Η ώρα τη Επανάστασης

Και φτάσαμε στον ξεσηκωμό του 1821. Έπειτα από πολύμηνη πολιορκία, τη νύχτα της 29ης Nοεμβρίου του 1822, μια ομάδα από 350 παλικάρια, μεταξύ των οποίων βρίσκονταν και 40 Κρανιδιώτες, με γενικό αρχηγό τον Στάικο Σταϊκόπουλο, κατέλαβε με αιφνιδιασμό το Παλαμήδι. Ο Μιχαήλ Γ. Οικονόμου-Καζής (1798–1879) Φιλικός, Γραμματέας του Κολοκοτρώνη, ρήτορας και συγγραφέας, στα απομνημονεύματά του: “Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο ιερός των Ελλήνων αγών” (1873), περιγράφει το γεγονός:

«Και αναβάντες εκυρίευσαν αυτήν, πρώτων εισπηδησάντων των Κρανιδιωτών Δημ. Ν. Μοσχονησιώτη, Μανώλη Σκρεπετού και Κώστα Γκιώνη. Μη φθανούσης της κλίμακος ζώνης διπλής ριφθείσης επί πυροβόλου βοηθεία αυτής, υποβοηθηθείς από τον Γκιώνην ο εξ Ερμιόνης Σταμάτης Μήτσας, αναβάς πρώτος, εβοήθησε και ηυκόλυνεν την των άλλων ανάβασιν εν οις και τίνα γέροντα Κρανιδιώτην ειδήμονα και την πύλην ανοίξαντα δι ης οι λοιποί εισήλθον». (σ.σ.: Προφανώς, ο Μοσχονησιώτης αν και Κυδωνιεύς, ήταν προσκολλημένος στο σώμα των Κρανιδιωτών)

4) Σταμάτης Μήτσας (Ανθούλα Λαζαρίδου – Δουρούκου).

Σημειωτέον, ότι οι Έλληνες πάτησαν το Παλαμήδι από την Γιουρούς-Ντάπια (προμαχώνα Aχιλλέας), τον ίδιο προμαχώνα, από όπου είχαν μπει και οι Τούρκοι, όταν πήραν το κάστρο από τους Ενετούς το 1715. Οκτώ είναι οι προμαχώνες του Παλαμηδιού, που αναλόγως με το ποιος είχε το κάστρο έπαιρναν και το όνομά τους.

Ο κεντρικός του Aγίου Aνδρέου, ο Aχιλλέας στα ανατολικά και ακόμα ο Eπαμεινώνδας και ο Φωκίων, ο Θεμιστοκλής στα νότια, ο Λεωνίδας και ο Mιλτιάδης στα βόρεια και ο Pομπέρ στα βορειοδυτικά. Ο τελευταίος ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Γάλλου φιλέλληνα Φραγκίσκου Ρομπέρ που σκοτώθηκε το 1826 στην πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών.

Στην πολιορκία τ’ Αναπλιού από τους Έλληνες επικεντρώνεται το γνωστό δημοτικό τραγούδι. Φυσικά, εδώ οι Αναπλιώτισσες είναι Τουρκοπούλες, που λόγω της μακράς πολιορκίας εστερούντο ακόμη και των χρειωδών:

Τρίτη 23 Μαρτίου 2021

Μαρία Ευθυμίου: 10 πράγματα για την Ελληνική Επανάσταση που πιθανόν δεν γνωρίζεις

Σε συνέντευξή της στο περιοδικό insidestory , η καθηγήτρια Ιστορίας Μαρία Ευθυμίου μιλά για τις αλήθειες και τους μύθους της Επανάστασης του...

Μαρία Ευθυμίου: 10 πράγματα για την Ελληνική Επανάσταση που πιθανόν δεν γνωρίζεις

Σε συνέντευξή της στο περιοδικό insidestory, η καθηγήτρια Ιστορίας Μαρία Ευθυμίου μιλά για τις αλήθειες και τους μύθους της Επανάστασης του 1821 και επισημαίνει 10 πράγματα που θα έπρεπε οπωσδήποτε να πει σε κάποιον που δεν γνωρίζει απολύτως τίποτα για την Ελληνική Επανάσταση.

Η Μαρία Ευθυμίου είναι καθηγήτρια Ιστορίας, ερευνήτρια Ιστορίας και Αρχαιολογίας, συγγραφέας ιστορικών βιβλίων, επιμελήτρια και συνεργάτης συλλογικών έργων και αρθρογράφος στην Ελληνική, Γαλλική και Αγγλική γλώσσα. Η ίδια είναι Βραβευμένη με το βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημονικής Διδασκαλίας. Στον ελεύθερo της χρόνο δίνει διαλέξεις σε όλη την Ελλάδα, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να την έχουν παρακολουθήσει. Η Μαρία Ευθυμίου μιλά για τα διαχρονικά δυνατότερα σημεία του Ελληνισμού τα 4.000 τελευταία χρόνια.

1. Οι Έλληνες δεν ήταν οι πρώτοι που επαναστάτησαν ενάντια στους Οθωμανούς

Η Ελληνική Επανάσταση, που ξεκίνησε το 1821 και τελείωσε το 1830 με την αναγνώριση εθνικού ανεξάρτητου κράτους με το όνομα Ελλάς, είναι η δεύτερη στα Βαλκάνια. Την πρώτη την έκαναν οι Σέρβοι το 1804. Είχαν αρχηγό τους τον Γεώργιο Πέτροβιτς Καραγκεόργεβιτς, τον Καραγιώργη της Σερβίας, τον οποίον τιμούμε με δρόμο στην πρωτεύουσά μας επειδή υπήρξε σημαντική προσωπικότητα που έπαιξε ρόλο και στα ελληνικά πράγματα. Η σερβική επανάσταση ήταν μακρόσυρτη, ολοκληρώθηκε το 1830, αλλά με αυτονομία. Δηλαδή προέκυψε ένα αυτόνομο κράτος και όχι ανεξάρτητο, όπως αργότερα το ελληνικό.

Ο Καραγιώργης στο κέντρο της Συνέλευσης του Όρασατς στις 14 Φεβρουαρίου 1804, όταν οι Σέρβοι προύχοντες συγκεντρώθηκαν και αποφάσισαν να ξεκινήσουν εξέγερση εναντίον των διοικητών των γενιτσάρων. Η επανάστασή τους δεν έμοιαζε πολύ με τη δική μας, διότι αυτών ξεκίνησε ως εξέγερση και εξελίχθηκε σε επανάσταση. Κατά την έκρηξη, δηλαδή, των γεγονότων, δεν είχαν εθνικό διακύβευμα στον νου τους, καθώς ξεκίνησαν διαμαρτυρόμενοι για την αθέτηση προνομίων που τους είχε παραχωρήσει η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τελικά η διαμαρτυρία έγινε επανάσταση. Αντίθετα, η ελληνική ξεκίνησε προετοιμασμένη ως τέτοια. Τέλος η σερβική συνέβη μέσα στους ναπολεόντειους πολέμους ενώ η ελληνική μετά τους ναπολεόντειους πολέμους. Έχει σημασία αυτό, μια και το συνολικό σκηνικό ήταν διαφορετικό στις δύο περιπτώσεις.

2. Η Ελλάδα ήταν το πρώτο ανεξάρτητο εθνικό κράτος στην ανατολική Μεσόγειο

Η Ελλάδα υπήρξε το πρώτο ανεξάρτητο εθνικό κράτος που δημιουργήθηκε αποκοπτόμενο από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό ήταν μεγάλη τομή, αν σκεφθεί κανείς ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία επί αιώνες ήταν νικηφόρα, κι αν έχανε εδάφη ─που έχανε δύσκολα─ ήταν προς όφελος μιας άλλη χώρας, που έπαιρνε τις περιοχές. Και τώρα έρχεται ένα τμήμα της –όχι μεγάλο βέβαια, διότι ήταν μικρά τα σύνορα του πρώτου ελληνικού κράτους– και γίνεται ανεξάρτητο κράτος. Αυτό το γεγονός επηρέασε τις εξελίξεις διότι οι υπόλοιποι Βαλκάνιοι θεώρησαν το ελληνικό παράδειγμα πρότυπο για την δική τους εθνική πορεία κατά το δεύτερο μισό του 19ου και το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Ο 19ος αιώνας ονομάζεται «ο αιώνας του εθνισμού», της τάσης των λαών να αποκοπούν από τις αυτοκρατορίες και να δημιουργήσουν δικά τους ανεξάρτητα κράτη. Σε αυτό οι Έλληνες είναι μπροστά παγκοσμίως, καθώς στην ίδια περίπου εποχή, με αρχηγούς άτομα σαν τον Σιμόν Μπολιβάρ επαναστατικά γεγονότα γίνονται και στη Λατινική Αμερική, ενάντια στους Ισπανούς, και διαμορφώνονται τα σημερινά εθνικά κράτη στην εκεί περιοχή.

3. Κύρια αιτία της ελληνικής πρωτοπορίας: η παιδεία

Καίριος λόγος για το γεγονός ότι οι Έλληνες προηγήθηκαν ως προς την εθνική τους επανάσταση είναι ότι είχαν την πιο διαδεδομένη και σημαντική παιδεία στα Βαλκάνια, και μία γλώσσα με θαυμαστά χαρακτηριστικά πλούτου και διάρκειας. Η ελληνική γλώσσα, η κινεζική και η χίντι των Ινδών είναι οι μοναδικές ζώσες γλώσσες ανάμεσα στις περισσότερες από τις σημερινές περίπου 6.000 γλώσσες της γης, που την πορεία τους παρακολουθεί κανείς γραπτά επί σχεδόν 4.000 χρόνια. Υπήρξε δε, και ακόμα είναι, η γλώσσα της Ορθοδοξίας. Ξεκίνησε ως γλώσσα ολόκληρου του Χριστιανισμού και παρέμεινε για πολλούς αιώνες η κύρια γλώσσα της Ορθοδοξίας, γι’ αυτό και οι Ορθόδοξοι, ανεξαρτήτως καταγωγής, λέγονται παγκοσμίως Greek Orthodox, μια και τα τέσσερα πατριαρχεία της Ανατολής μιλούσαν ελληνικά – και ακόμα μιλούν, εκτός από αυτό της Αντιοχείας που πρόσφατα υιοθέτησε τα αραβικά, Το λέω αυτό διότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν θεοκρατική, σε χώριζε ανάλογα με το θρήσκευμά σου. Εξ αυτού, το γεγονός ότι τα εκατομμύρια των Χριστιανών Ορθοδόξων των Βαλκανίων, της Μικράς Ασίας και της Μέσης Ανατολής διοικούνταν από ελληνόφωνα Πατριαρχεία προσέθετε μεγάλο ειδικό βάρος στη σπουδαία αυτή γλώσσα. Και στην παιδεία της.

Κατά τον 17ο, 18ο και 19ον αιώνα, οι Έλληνες είχαν τα περισσότερα και καλύτερα σχολεία από κάθε άλλον Χριστιανικό Ορθόδοξο λαό στη Βαλκανική. Όχι κρυφά σχολεία, αντίθετα, ολοφάνερα, και δυναμικά. Εξ αυτού είχαν εγγράμματους, μορφωμένους και λογίους. Πίσω από το επίτευγμα αυτό, κατά τους ίδιους αιώνες, κρύβεται η επίδοσή τους στο χερσαίο και το θαλασσινό εμπόριο που τους έφερνε σε επαφή με Δύση και με Ανατολή, ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή τους, την ώρα που έφερνε γνώσεις και εμπειρίες, στον καιρό του εθνισμού.

4. Επαναστατήσαμε λόγω υπεροχής

Αυτό που συνήθως λέγεται είναι πως οι Έλληνες ξεκίνησαν το 1821 την επανάστασή τους απελπισμένοι από τα 400 χρόνια σκλαβιάς. Τούτο φυσικά ισχύει, αλλά παράλληλα ίσχυαν και άλλες πραγματικότητες. Αυτές υπογραμμίζει και ο Σπυρίδωνας Τρικούπης, ο πατέρας του Χαριλάου Τρικούπη, ο οποίος ήταν στέλεχος της Επανάστασης του 1821, λόγιος από το Μεσολόγγι, που όταν τελείωσε η Επανάσταση συνέγραψε την Ιστορία της. Στο προοίμιο του πολύτιμου αυτού έργου του ο Τρικούπης, αναφερόμενος στα αίτια της Επανάστασης, τα τοποθετεί στο γεγονός ότι οι Έλληνες, παρότι «δεσποζόμενοι», υπερείχαν και προόδευαν, ενώ οι Τούρκοι, παρότι «δεσπόζοντες» παρέμεναν στάσιμοι. Στο γεγονός δηλαδή ότι οι Έλληνες είχαν αποκτήσει αυτοπεποίθηση λόγω των επιδόσεών τους στα γράμματα, στο εμπόριο κ.λπ. και εξ αυτού αισθάνθηκαν ότι ήρθε ή ώρα να κάνουν την Επανάσταση. Ότι μπορούσαν να κάνουν την Επανάσταση. Και ότι είχαν πιθανότητες να τα βγάλουν επιτυχώς πέρα.

5. Ο Φιλελληνισμός και η σύνδεση της Επανάστασης με τη Δύση

Ο Φιλελληνισμός που εκδηλώθηκε κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο, μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία. Κανένας λαός δεν θα μπορούσε, σε τέτοια κρίσιμη ώρα, να έχει το προνόμιο που είχαν οι Έλληνες, οι οποίοι ήσαν γνωστοί χάρη στους προγόνους τους, που οι λαοί της Ευρώπης από τον 14ο ήδη αιώνα θαύμαζαν και μελετούσαν. Ο αγώνας των Σέρβων για παράδειγμα, δεν προξένησε τέτοιο κίνημα, γιατί οι Σέρβοι ήταν σχεδόν άγνωστοι για τους Ευρωπαίους. Αντίθετα, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, όταν πληροφορήθηκαν τον Αγώνα των Ελλήνων, συγκινήθηκαν βαθιά νιώθοντας ότι τους αφορούσε, μια και οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούνταν από τον δυτικό κόσμο η βάση των ιδεών και του πολιτισμού του. Το γεγονός ότι όσο πιο μορφωμένος –άρα, κατά κανόνα, και κοινωνικά πιο ισχυρός και πιο ευκατάστατος– τόσο πιο ελληνομαθής, είχε σημασία στα πράγματα γιατί ισχυρά άτομα στάθηκαν στο πλευρό των Ελλήνων σε πολλές κοινωνίες της Ευρώπης και της Αμερικής την εποχή αυτή. Αυτό έκανε τη διαφορά στην Ελληνική Επανάσταση μια και, από ένα σημείο και πέρα, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία στάθηκαν υπέρ των Ελλήνων και αποφάσισαν πως θα δημιουργηθεί ένα ελληνικό κράτος που θα είναι ανεξάρτητο. Κάτι που δεν έζησαν οι Σέρβοι, με αποτέλεσμα να γίνουν ανεξάρτητοι πολύ αργότερα, προς το τέλος του 19ου αιώνα, αρχές του 20ού.

Το πιο θερμό φιλελληνικό κίνημα παρατηρήθηκε στη Γερμανία (κυρίως στη Βαυαρία), στην Ελβετία, στη Γαλλία, στην Αγγλία, στις ΗΠΑ. Εκείνο της Αγγλίας ήταν το πιο καίριο γιατί η Αγγλία την εποχή εκείνη ήταν η ισχυρότερη δύναμη του κόσμου και, επομένως, από αυτήν αναμενόταν να δοθεί η λύση –όπως και δόθηκε, τελικά– στο ελληνικό θέμα. Και δάνεια. Και προστασία. Και επαγγελματίες στρατιωτικοί για να διοικήσουν τον ελληνικό Αγώνα – όπως και έγινε, με απόφαση της Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας, με τον Τσερτς και τον Κόχραν(10ος κόμης του Ντάντοναλντ) το 1826 και 1827, που τοποθετήθηκαν αρχηγοί των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, της ξηράς και της θάλασσας αντιστοίχως. Δεν είναι εξ άλλου τυχαίο ότι εκείνος που, μετά το 1823, άλλαξε την αρνητική στάση των Ευρωπαίων απέναντι στην ελληνική υπόθεση ήταν ο υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Τζώρτζ Κάνινγκ, επηρεασμένος από φιλέλληνες Βρετανούς που έπεισαν αυτόν και την αγγλική κυβέρνηση ότι συνέφερε στην Αγγλία και τη δράση της στην Ανατολική Μεσόγειο η δημιουργία ενός ελληνικού κρατικού μορφώματος.

Η αλλαγή στάσης της Αγγλίας συμπαρέσυρε και τη Γαλλία και τη Ρωσία, με το γνωστό θετικό τελικό αποτέλεσμα για την Ελλάδα, το 1830. Εξ αυτού, δεν είναι μη εξηγήσιμο το γεγονός ότι η ελληνική κοινωνία –χάρη κυρίως στους δυτικότροπους λογίους της που οραματίζονταν τη δημιουργία ενός σύγχρονου κράτους εναρμονισμένου με το πιο προχωρημένο τμήμα της γης, τη Δυτική Ευρώπη– στράφηκε, κατά την Επανάστασή της, προς την Αγγλία και τη Δύση, αντί προς τη Ρωσία, με την οποία συνδεόταν επί αιώνες συναισθηματικά λόγω κοινού θρησκευτικού δόγματος και λόγω του γεγονότος ότι η μεγάλη αυτή δύναμη του Βορρά συγκρουόταν επί αιώνες με τους Οθωμανούς.

Κυριακή 21 Μαρτίου 2021

Εαρινή Ισημερία

  Τί είναι Ισημερία;

Ισημερία είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η διάρκεια την ημέρας και της νύχτας είναι ίσες.

  • Η Εαρινή Ισημερία γίνεται στις 21 ή στις 22 Μαρτίου και
  • η Φθινοπωρινή Ισημερία γίνεται στις 22 ή στις 23 Σεπτεμβρίου.
Στην Αστρονομία ισημερία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά την διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν με γωνία 90 μοιρών (κάθετα) στον Ισημερινό, παρουσιάζοντας έτσι μηδενική Απόκλιση.

Το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονος περιστροφής της.
 Καθώς η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς η διάρκεια της ημέρας αλλάζει.
Η ανατολή του ηλίου και η δύση υπολογίζονται στα διάφορα ημερολόγια σύμφωνα με την χρονική στιγμή που θα εμφανιστεί η πρώτη ακτίνα του ηλίου και την χρονική στιγμή που θα εξαφανιστεί και η τελευταία ακτίνα.
Αυτό σημαίνει πρακτικά, σε συνδυασμό με το μέγεθος του ηλιακού δίσκου και το γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται κάποιος, ότι η πραγματική ίση ημέρα και ίση νύχτα δεν εμφανίζεται τις ημερομηνίες που ορίζουμε ως ισημερίες.
Η κυρία όμως τοποθέτηση της εαρινής Ισημερίας στις 21 Μαρτίου γίνεται με την είσοδο του Ηλίου στο ζώδιο του Κριού η οποία φέτος συνέβει στις 20 τ0υ Μαρτίου στις 11:39 π.μ. ώρα Ελλάδος.


Σε πολλές γλώσσες ο αντίστοιχος όρος λεκτικά δεν αναφέρεται στην έννοια της ίσης ημέρας αλλά της ίσης νύχτας κυρίως λόγω της λατινικής προελεύσεως του (λατινικά aequinoctium).
Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.
Αξιοσημείωτο είναι το ότι γι' αυτήν την περίπτωση η διάρκεια της ημέρας και της νύκτας έχει να κάνει μόνον με την παρουσία του ηλίου επάνω ή κάτω από τον ορίζοντα και δεν υπολογίζεται το λυκόφως και το λυκαυγές όπου οι ακτίνες του ηλίου προβάλλουν από τον ορίζοντα φωτίζοντας έτσι την αέρια ατμόσφαιρά μας. Αυτό σημαίνει ότι σε συνδυασμό με το γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται κάποιος η ίση ημέρα και η ίση νύχτα δεν εμφανίζονται στις ημερομηνίες που προαναφέραμε. Κατά την ημερομηνία της Εαρινής Ισημερίας ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Κριού και έτσι εισερχόμαστε αστρονομικά στην εποχή της Ανοίξεως.

«Η Εαρινή Ισημερία του Ηλίου συμβολίζει τον θάνατο των παθών της τιτανικής φύσεως του ανθρώπου, την εκδήλωση της αρετής και την απόκτηση της Σοφίας (5ο ιερό δράμα της εξελικτικής πορείας της φύσεως) που θα του εξασφαλίσουν τον θρίαμβό του στον νόμο του θανάτου και την ανάστασή του στον πνευματικό κόσμο.
Οι Ορφικοί συμβόλιζαν την εαρινή ισημερία με τον θάνατο του Διονύσου του Ζαγρέως και την εκ νέου γέννησή του με την παρέμβαση της Θεάς Αθηνάς (δηλαδή του σοφού πνεύματος) από την φύση του Ολυμπίου Διός ως Διονύσου του Άνθιου (τον οποίο λάτρευαν στα Διονύσια της Πάτρας σαν Αροέα, Ανθέα και Μεσατέα από τα ονόματα των τριών αρχαίων δήμων Αρόης, Ανθείας και Μεσάτιδος)
, ο οποίος κατόπιν μεταμορφώνεται στον Διόνυσο τον Ελευθερέα, δηλαδή τον ελευθερωτή των ανθρωπίνων ψυχών από τα δεσμά της ύλης και της εν γένει υλοβαρούς τους φύσεως. Έτσι ο Διόνυσος ο Ζαγρεύς από χθόνια θεότητα μεταμορφώνεται σε ουράνια θεότητα, στον Διόνυσο τον Ελευθερέα.

Την ημέρα της εαρινής ισημερίας οι Ορφικοί τελούσαν συμπόσια τα λεγόμενα Ωμοφάγια κατά τα οποία θυσίαζαν τον Διονυσιακό Ταύρο και τον έτρωγαν.
Αλλά ποιός ήταν ο Διονυσιακός Ταύρος;
Με την αλληγορία αυτή ο θείος Ορφεύς έκρυψε επιμελώς μία μεγάλη αλήθεια που μόνον άκρως μεμυημένοι στα Ορφικά μυστήρια μπορούσαν να κατανοήσουν. Για το σημείο αυτό


μόνον τα εξής λίγα μπορούν να λεχθούν:

Ο Διόνυσος είναι τέκνον του θεού Διός.
Ο Ταύρος είναι μία εκ των πτυχών του Νόμου του Φάνητος, ο οποίος αφομοιωθείς στην φύση του Διός, έδωσε στον Δία τις πνευματικές εξουσίες του Ουρανού (αυτό εικονίζει την θεοποίηση).
Ένα από τα τέκνα του θεού Διός φέρει ως σύμβολό του τον Ταύρο και εκείνος από τους Μύστες των Ορφικών μυστηρίων που θα γνώριζε και θα εκτιμούσε αυτό το τέκνο του θεού Διός θα εννοούσε και την συμβολική έννοια του Ταύρου.
Ο συνδυασμός του Διονύσου και του Ταύρου αποτελούν την βάση της μεγάλης αποκαλυφθείσης αλήθειας του θείου Ορφέα, γιατί αποτελούν την λύση του προβλήματος της αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής.
Η τρίτη μύησις στα Ορφικά μυστήρια λάμβανε χώραν κατά την εαρινή ισημερία του ηλίου.
Ο χρόνος από την μύηση αυτή μέχρι την επομένη μύηση κατά την θερινή τροπή του Ηλίου ήταν ο χρόνος κατά τον οποίο ο μυούμενος έπρεπε να εκδηλώσει αρμονική ιδεολογία ανάλογη προς τα εκδηλούμενα χρώματα των ανθέων αυτής της εποχής ως και αρμονική αισθηματολογία ανάλογη προς τα αρώματά τους.
Κατά τους Ορφικούς τα αρώματα και τα χρώματα αυτής της εποχής αναπαριστούσαν την βαίνουσα προς αποθέωση ανθρώπινη ψυχή η οποία απέβαλε το έρεβος και προορίζεται πλέον σε θεία πνευματική ανάσταση και τέλεια αθανασία.
Στα Ελευσίνια μυστήρια η εαρινή ισημερία συμβολιζόταν με την απελευθέρωση της Περσεφόνης από το βασίλειο του Πλούτωνος.
Την απελευθέρωσή της την πραγματοποιεί ο Διόνυσος ο Ελευθερεύς, ο οποίος την μεταφέρει στον Όλυμπο δηλαδή την μεταμορφώνει σε Ουράνια θεότητα.
Ο συμβολισμός αυτός των Ελευσίνιων μυστηρίων, δείχνει και την περαιτέρω δράση των πνευματικών οντοτήτων. Επίσης θεωρούσαν ότι η εαρινή ισημερία αντιπροσωπεύει τον θάνατο του τιτανικού οργανισμού των ανθρωπίνων ψυχών, την μεταμόρφωσή τους και την αναγέννησή τους στις πνευματικές φύσεις του πνευματικού κόσμου. Οι Ελευσίνιοι τελούσαν την εορτή των Παναθηναίων ενώ παράλληλα εγίνοντο τελετές και εσωτερικά που όμως δεν μας είναι γνωστές. Στην Χριστιανική θρησκεία έχουμε τον ανάλογο συμβολισμό που είναι ο σταυρικός θάνατος του Χριστού και η εν συνεχεία ανάστασή του που γιορτάζεται μετά ακριβώς από την εαρινή ισημερία.
Πρέπει να σημειωθεί ότι όλες σχεδόν οι θρησκείες περιλαμβάνουν αυτόν τον συμβολισμό (δηλαδή οι ήρωές τους πεθαίνουν και στην συνέχεια ανασταίνονται κατά την εαρινή ισημερία).
Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινισθεί ότι ο θάνατος δεν έχει την έννοια της εξαφανίσεως αλλά της μεταμορφώσεως και συνεπώς της εξελίξεως. Η περίοδος από την εαρινή ισημερία μέχρι την θερινή τροπή του Ηλίου συμβολίζει την περίοδος της αναγεννήσεως και μεταμορφώσεως των ανθρωπίνων ψυχών στις πνευματικές φύσεις του πνευματικού κόσμου ως και της προετοιμασίας τους για τον πλήρη αποχωρισμό τους από το έρεβος. 
Οι Ορφικοί, το χρονικό διάστημα που μεσολαβούσε μέχρι την επόμενη μύηση, το θεωρούσαν ως απαραίτητο για να εκδηλώσει ο μυούμενος αρμονική ιδεολογία, όπως είναι αρμονικά εκδηλωμένα τα χρώματα των ανθέων της εποχής αυτής. Κατά τους μύστες της Ελευσίνος, η εποχή που περιλαμβάνεται μεταξύ εαρινής ισημερίας και θερινής τροπής του Ηλίου είναι η περίοδος κατά την οποία το ανιστάμενο πνεύμα έρχεται στην αποθέωση».
(1)
Προς τιμήν του Διονύσου, την ίδια περίοδο στην Αθήνα, από τις 9 έως τις 13 του μηνός Ελαφηβολιώνος (κατά την Εαρινή Ισημερία) εορτάζονταν τα «εν άστει» ή Μεγάλα Διονύσια που ήταν η λαμπρότερη εορτή προς τιμήν του. Είχαν έρθει στην Αθήνα από τον ιερέα του Διονύσου, Πήγασο, από τις Ελευθερές, μια κωμόπολη στα σύνορα Αττικοβοιωτίας (στο δρόμο Ελευσίνος - Θηβών).
Οι τελετές των Μεγάλων Διονυσίων ήταν πολλές και κάθε μία από αυτές  είχε ξεχωριστό χαρακτήρα. Με την σειρά που τελούνταν ήταν: ο προάγων (είχε σκοπό να δώσει μία περίληψη για τις δραματικές παραστάσεις που θα ακολουθούσαν) η πομπή, που γινόταν την επόμενη ημέρα και είχε σχεδόν την μεγαλοπρέπεια των Παναθηναίων και στην συνέχεια ο διθυραμβικός αγών. Ακολουθούσε ο κώμος (πανηγυρική επιστροφή της ομάδος με τον νικητή επικεφαλής της) και οι δραματικοί αγώνες, πάντοτε με την παρουσία του ξόανου του Διονύσου,  το οποίο ετοποθετείτο στο θέατρο του κάτω από την Ακρόπολη.
Στην Αθήνα αυτά 
συνέβαιναν κατά την Εαρινή Ισημερία, στους Δελφούς, όμως υπήρχαν και εκεί μεγάλα Μυστήρια, με την έναρξη της Ανοίξεως. Υπήρχε αλλαγή της κυριαρχίας στο Μαντείο των Δελφών.

(Εικόνα Θεάτρου Διονύσου)

 Όσο και αν ο σχετικός ομηρικός ύμνος θέλει τον θεό της Μουσικής να κρατάει με χάρη στα χέρια την φόρμιγγα και να ακροπατεί κιθαρίζοντας ανέμελα